Airbag

24 februari 2017, De Boerderij, Zoetermeer

Locatie
Boerderij, Zoetermeer
Asle Tostrup: zang, akoestische en elektrische gitaar
Bjørn Riis: zang, akoestische en elektrische gitaar
Henrik Fossum: drums, percussie
Ole Michael Björndal: akoestische en elektrische gitaar
Disconnected
Redemption
Killer
Broken
Call me Back
All Rights Removed
Slave
The Bridge
The Greatest Show on Earth
Surveillance Pt 3
Toegift:
Colours
Homesick I-III

Ik keek met enige spanning uit naar het optreden van de Noorse progrock band Airbag op vrijdagavond 24 februari in De Boerderij in Zoetermeer. Ik had vooraf al begrepen dat ik niet de enige was die met interesse naar het optreden uitkeek, de vraag nsaar kaartjes had de verwachtingen stevig overtroffen. Een prettig volle zaal, niet helemaal uitverkocht maar het zal niet veel gescheeld hebben. Geen support act, een merkbare sfeer van anticipatie had zich van het publiek meester gemaakt, hetgeen nog verder werd versterkt door het feit dat het optreden een kwartier later begon dan normaal, waarom was overigens niet geheel duidelijk. Het leek het publiek nauwelijks te deren.

Om kwart voor negen was het dan zo ver, onder luid applaus verschijnen zes muzikanten op het podium om onder de beelden van een sterk religieus getinte video het titelnummer van hun meest recente en uitstekend ontvangen laatste album “Disconnected” te spelen. Het met loodzware riffs doorspekte nummer bleek een uitstekende opener te zijn voor het debuut van de band als hoofdact op de Nederlandse podia. Als tweede nummer wordt Redemption gespeeld waarna Broken een fijne onderbreking is van het zwaardere werk, met zijn akoestische intro, traag voortslepende tempo en atmosferische toetsenondersteuning. ‘But I’m only here for the ride, only here for the fun’ zingt zanger Ole Tostrup tijdens Killer, een uitstekende song met sterke hook van de laatste cd. Het publiek is het volledig met hem eens.

Tijdens Call Me Back horen we veel ruimte tussen de noten en een hoofdrol voor de tweede gitarist, Ole Michael Björndal van de Noorse band Oak op slide gitaar wat zelfs een collegiaal applaus ontlokt aan Riis. All Rights Removed, van het gelijknamige album uit 2011, is het laatste nummer vóór de pauze. Al na één uur spelen kondigt de band aan dat er een onderbreking van ongeveer twintig minuten zou volgen, op zich niet ongebruikelijk maar dit zijn geen oude mannen.

Zoals gezegd zes muzikanten, een additionele gitarist op links en nieuwe toetsenman op rechts vulden het kwartet zang, gitaar, bas en drums op adequate wijze aan. Live is de band een stuk steviger dan op de albums en dat komt het totale geluid zeker ten goede, De soms loodzware orkestratie wordt nog verder verstevigd door de zware basgitaar die een simpele maar solide rol speelt. Alle solozang wordt verzorgd door Asle Tostrup, uitstekend bij stem deze avond, soms in harmonie met Bjørn Riis, en af en toe de elektrische en akoestische gitaar ter hand nemend.

Airbag 1

Het geluid van gitarist Riis is in hoge mate bepalend voor het geluid van de band, hij speelde regelmatig de sterren van de hemel op afwisselend een zwarte Fender Stratocaster en een Epiphone Les Paul. Tegelijkertijd was ik onder de indruk van de capaciteiten van de talentvolle Björndal die op sommige nummers ook de solo voor zijn rekening mocht nemen. En als Riis soleerde verzorgde hij kleine muzikale mozaïekjes, prachtig samenspel op die momenten en bij vlagen zeer indrukwekkend.

Het stemmen van de gitaren van met name Riis bleek enigszins problematisch. De band was diezelfde ochtend uit Oslo in Nederland aangekomen en zijn verklaring was dat de instrumenten te koud waren. Dat was ook zo’n beetje het enige wat er over zijn lippen kwam, de Noren zijn duidelijk mannen van weinig woorden: de intro’s van Tostrup waren ultra kort, geen woorden maar daden zullen we maar zeggen.

Na de pauze wordt het optreden voortgezet met Slave van het laatste album, een muur van geluid ondersteund door samples en een sterke video op het grote scherm achter het podium. ‘It’s been a while since you left me’ zingt Asle Tostrup in een tergend traag tempo. The Bridge is, zoals de zanger al aankondigt, een ouder nummer van het album “All Rights Removed”, een somber nummer over een zelfmoordpoging in San Francisco. Een klein maar hardnekkig technisch probleem met het toetsengedeelte is er de reden van dat er even gewacht moet worden voordat een gedreven versie van The Greatest Show On Earth van het gelijknamige album uit 2013 gespeeld kan worden.

Tijdens de introductie van dit nummer blijkt bovendien dat naast Björndal en de jonge toetsenist ook de bassist een vervanger is voor de vaste bespeler van het instrument. Alleen zanger Asle Tostrup, gitarist Bjørn Riis en de in 2011 tot de band toegetreden drummer Henrik Fossum behoren dus tot de kernleden. Surveillance is het laatste nummer van de reguliere set, het instrumentale deel van het nummer, met atmosferische stemming en gitaarsolo in de stijl van David Gilmour, de bekende waterige gitaarsound – en en een even waterige video ter illustratie. Al na anderhalf uur is het einde van het optreden daar, wel een beetje vroeg naar mijn bescheiden mening.

Airbag 2

Maar gelukkig belooft zanger Tostrup ons ‘a couple more’ waarna al snel Colours wordt ingezet met akoestisch intro van diezelfde Tostrup en een prachtige solo van Riis. Als grand finale wordt Homesick gespeeld, een overduidelijke publieksfavoriet, met ditmaal zelfs een mini toetsensolo die qua geluid en structuur sterk aan Rick Wright deed denken. De eerste echte solo van de jonge toetsenist die verder louter en alleen voor ondersteuning en samples verantwoordelijk was. Het epische, bijna twintig minuten durende, Homesick is een passende afsluiting van een zeer geslaagd optreden. Mooi ook om te zien: Riis die helemaal opgaat in zijn spel, regelmatig met open mond en grimassen trekkend à la Camel’s Andy Latimer. Zanger Asle Tostrup heeft een mooie heldere stem en doet me hier en daar qua timbre en snik een beetje denken aan Morten Harket van A-ha, ook al Noren, maar zonder het bijbehorend pathos.

De toegift werd bijzonder gewaardeerd door het in ruime mate meeklappend publiek, terwijl de band een zware muur van geluid optrekt, een crescendo in het kwadraat. De zeer enthousiast menigte is na twee uur volledig plat gespeeld door de Noren, die het dankbare en luide applaus met zichtbaar genoegen in ontvangst nemen.

Airbag 4

Het is moeilijk, zo niet onmogelijk, om in een recensie van Airbag niet te praten over de band die overduidelijk een enorme indruk heeft gemaakt op de heren en waarvan de invloed tot op de dag van vandaag merkbaar is. Oké, daar gaan we dan: als je de muziek van de Noren niet zou kennen en je aan een willekeurige luisteraar of concertbezoeker zou vragen naar hun reactie op een stukje muziek dan zal ontegenzeggelijk de naam Pink Floyd vallen, 100% zeker. Dat heeft in hoge mate te maken met het lyrische gitaar spel van Bjorn Riis, wat akelig dicht bij dat van David Gilmour ligt. Daarnaast dragen ook de traagheid van het tempo, de ruimte tussen de noten, de drums en het ondersteunende toetsenspel ook in hoge mate bij aan de vergelijking.

Maar deze band heeft veel te veel in zijn mars om constant alleen maar aan die vergelijking opgehangen te worden. Er zijn ook andere invloeden te beluisteren, van Anathema tot Porcupine Tree, maar de muziek van de Noren, sfeervol, compact en vol van kleine details, is desondanks origineel genoeg om op eigen kracht te overleven. Het optreden in Zoetermeer is daar het levende bewijs van. Na enkele jaren vooral als support act opgetreden te hebben (Anathema, Pineapple Thief, Riverside, RPWL en Gazpacho) is het na dit concert voldoende duidelijk: een lang leven als hoofdact ligt in het verschiet, getuige de enthousiaste reactie van het publiek maar ook de diversiteit ervan: een jonger publiek dan normaal bij progrock acts en ook meer dames dan normaal. Alleen daarvoor al zijn wij hen dank verschuldigd, hulde!

Airbag 5

Mijn gedachten gaan onwillekeurig naar die mooie biercommercial waarin een Scandinaviër in een Noorse trui aan de Hollanders vraagt: “What do you have in Holland?” Het antwoord is duidelijk: jullie beste progband voortaan als hoofdact. Waarvan akte.

Verslag: Alex Driessen
Fotografie: Mari Janssen

Send this to a friend