AnathemaConcert

Vrijdag avond 6 oktober 2017 was een drukke avond voor de concertgaande progliefhebber. Alleen al in het zuiden van het land – op minder van 75 km van elkaar – vindt een aantal concerten/festivals plaats die zeker de moeite waard zijn. In Baarlo vindt het 18^e ProgPower Festival plaats – dat overigens zijn oorsprong nog heeft in 013 te Tilburg – en in Eindhoven staat Pink Project op de planken in het parktheater. Ondergetekende en velen met mij kozen voor het optreden van Anathema in het Poppodium 013 te Tilburg.

ALCEST

Deze Franse band mag een langere set spelen en daarom vangt de avond een kwartier eerder aan dan gebruikelijk. Gelukkig zijn we allemaal op de hoogte gebracht via mail en/of social media zodat het al lekker druk is bij Alcest. Ik moet toegeven dat ik de band een week geleden nog niet echt kende en door het beluisteren van wat nummers via Spotify en het lezen van de recensies van mijn collega Ruard was ik nog niet echt enthousiast geraakt.

Het duo Neige en Winterhalter wordt op het podium versterkt door Indria op basgitaar en Zero op gitaar en additionele zang. De muziek die Alcest maakt wordt omschreven als een kruising tussen black-metal, post-metal en shoegaze. Dromerige muziek, met bij vlagen geniaal gitaarwerk, die vooral bij de stevigere instrumentale stukken regelmatig weet te overtuigen. De instrumentale band Long Distance Calling die in 2010 en 2012 in het voorprogramma van Anathema mocht spelen komt daarbij soms in mijn gedachten. Maar zodra Neige probeert te zingen – waarbij ik de Franse taal ook verafschuw in de muziek – is die gedachte ook meteen weer weg. Daarnaast wordt dromerige cleane zang regelmatig vervangen door schreeuwerige grunts die werkelijk de plank helemaal mis slaan. Ook het gitaarwerk van oprichter Neige (aka Natan LeBon) moet onderdoen voor zijn maatje Zero, die regelmatig een schitterende gitaarsolo weet weg te geven.

Als bij mij de verveling begint toe te slaan en ik het begin te betreuren dat deze band een volledig uur mag spelen, wordt het laatste nummer Délivrance ingezet. De band heeft duidelijk het beste tot het laatst bewaard. Dit nummer maakt weer veel goed en ik kan zeker instemmen met het predicaat ‘ongekend goed’ dat Ruard in zijn recensie van “Shelter” aan dit nummer gaf.

ANATHEMA

Iets over negenen wordt de zaal muziek luider en klinken de elektronische stadsgeluiden van Tangerine Dream’s Love on a Real Train door de speakers. Als vervolgens Vincent Cavanagh plaats neemt achter de toetsen lijkt het nummer San Francisco hier naadloos op aan te sluiten. Toetsenist John Douglas kan er vandaag helaas niet bij zijn – zoals Danny Cavanagh later uitlegt “he had to be with his family this evening”. Vincent Cavanagh neemt daarom de opening van het concert achter de toetsen voor zijn rekening. Later zal Vincent nog een paar keer achter de toetsen staan, maar de rest wordt toch via tape en een extra inspanning van Danny Cavanagh gedaan. Dat is natuurlijk jammer, maar de musici hebben ook een persoonlijk leven waar soms de aandacht naar uit moet gaan.

Degenen die verwacht hadden dat hun laatste Award-winning album “The Optimist” integraal ten gehore zou worden gebracht – zoals Vincent Cavanagh in zijn interview met mij suggereerde – komen bedrogen uit. Natuurlijk bestaat een belangrijk deel van het optreden uit dit laatste album, maar het is op ingenieuze wijze verweven met hun overige repertoire. Hierdoor ontstaat een totaal overzicht dat toch de sfeer van hun laatste meesterwerk eer aan doet.

De band heeft er duidelijk zin in en het lijkt wel of ze Poppodium 013 als hun thuisbasis zien. Vele malen eerder heeft de band hier gestaan, maar dit is toch voor het eerst na de verbouwing. Vincent Cavanagh spreekt op een gegeven moment zijn verwondering hiervoor uit ‘what have they done with the place, it looks like it has been stretched up’ en Lee Douglas start de wave vanaf het podium die spontaan van voor naar achterin de zaal doorloopt. De chemie die de band heeft met het publiek is waanzinnig. De enkele Nederlandse zinnen die Vincent kent helpen daar natuurlijk ook bij.

Dat John Douglas een begenadigd componist is weten we natuurlijk allemaal al lang, maar nu hij er niet bij is kan de band daar even bij stil staan. Het nummer Pressure, dat uitermate goed aansluit bij het thema van “The Optimist”, is dan ook opgedragen aan John. Verder weet Danny Cavanagh zich nog een anekdote te herinneren uit de tijd dat “We’re Here Because We’re Here” werd opgenomen. Steven Wilson die dit album heeft gemixed was even sprakeloos toen hij het door John Douglas geschreven nummer Universal hoorde. Het moet toch deugd doen dat hun huidige album het eveneens dit jaar verschenen album “To The Bone” overtroeft.

De set is opgebouwd uit twee delen waarbij voor de pauze het belangrijkste deel van hun huidige repertoire wordt neergezet. Dit eerste anderhalve uur is al een volledige set en de band had na een korte toegift kunnen vertrekken. Maar gelukkig weten ze hier nog een uur aan vast te knopen met een toch wel verrassende selectie nummers. Tijdens de pauze – of was het toch een reeks toegiften – wordt al heel snel het nummer Firelight ingezet vanaf tape, waarna het nummer Distant Satellites van het gelijknamige album wordt ingezet. Het podium lijkt omgetoverd naar een disco met rode discolampen en een meeslepende housebeat. Dit is niet mijn nummer, maar in een volgepakte 013 heeft het nog wel wat. Springfield geeft dan een emotioneel contrast met het voorgaande dance nummer en het duet dat Danny Cavanagh en Lee Douglas doet geeft kippenvel. Back To Start besluit dan het emotionele deel van “The Optimist Tour” en nemen we afscheid van Lee Douglas. De band is echter nog niet klaar en besluit om een drietal oudere nummers van “Alternative 4” te doen. Om tijd te winnen wordt het podium niet verlaten, maar wordt direct Lost Control ingezet. Als Danny Cavanagh in de intro van Fragile Dreams de tonen van Pink Floyd’s Shine on You Crazy Diamond inzet is het feest compleet en kan het dak eraf in Tilburg.

Na bijna twee en een half uur verlaat de band het podium, maar niet voordat ze eerst op persoonlijke wijze afscheid hebben genomen van het publiek. Ik noem het persoonlijk aanreiken van plectrums, het uitdelen van aardbeien aan de voorste rij en het zetten van een handtekening op een aangereikt stuk papier. Dit zijn van die mooie momenten die bijblijven. Een intieme sfeer die dus ook in een grotere zaal gecreëerd kan worden. Deze persoonlijke betrokkenheid met hun publiek is iets wat deze band nog meer uniek maakt en dat zeker ook gewaardeerd wordt.

Anathema staat altijd garant voor een geweldige avond en weet zich als geen ander live te bewijzen op het podium. Hun laatste album “The Optimist” is live opgenomen in de studio omdat ze op die wijze de sfeer hoopten te vangen. Dat is ze op het album uitstekend gelukt, maar er gaat toch niets boven de echte live ervaring. Deze avond was er weer een om in te lijsten. De band blijft zichzelf overtreffen!

Tekst en Foto’s: Mario van Os