David Cross BandConcert

Verslag: Alex Driessen
Foto’s: Eugene Straver (Cultuurpodium Boerderij)

David Cross is vooral bekend geworden als violist van King Crimson. Hij maakte van 1972 tot 1974 deel uit van deze baanbrekende formatie en zijn werk is te horen op het legendarische album “Larks’ Tongues In Aspic”(1973).

Cross is een pionier op het gebied van de elektrische rock viool. Hij heeft een uitgebreid oeuvre, zo bracht hij afgelopen jaren maar liefst vier albums uit. Zijn nieuwe plaat “Sign Of The Crow” (2016) wordt door critici uitstekend ontvangen. Een belangrijke plaats in de band van Cross wordt ingenomen door saxofonist David Jackson. Hij maakte van 1969 tot 2005 deel uit van de Britse rockband Van der Graaf Generator en wordt gezien als pionier van de saxofoon. Hij werkte samen met de muzikale grootheden der aarde, waaronder Peter Gabriel. Als bonus worden we ook nog eens verrast door de aanwezigheid van Craig Blundell, één van de meest gevraagde drummers van de wereld. Hij verwierf bekendheid door zijn werk bij Steven Wilson, Frost* en meer recent Lonely Robot. Bassist Mick Paul op zessnarige basgitaar maakt de ritmesectie compleet. Hij werkte eerder samen met David Hasselhoff en Eric Martin (Mr Big). Gitarist Paul Clark is bekend van zijn werk met onder anderen Tolga Kashif.

Het zal geen verrassing zijn als er tijdens dit concert nummers van zowel King Crimson, Van der Graaf Generator als stukken uit het totale oeuvre van David Cross voorbijkomen. Hoewel ik geen groot fan ben van KC of VDGG leek het me toch interessant deze iconen van de prog eens aan het werk te zien. Er zijn nogal wat parallellen tussen beide heren: beiden speelden dan weliswaar de tweede viool, in het ene geval zelfs letterlijk, naast hun bandleiders Fripp en Hamill maar ze hebben beiden hun bijdragen geleverd aan meesterwerkjes van deze bands. Ze worden allebei hoog geacht voor hun innovatieve spel en hebben beiden (nog) niet al te veel succes als solomuzikant gehad. Dus op naar De Boerderij in Zoetermeer op een vrijdag in mei. Om te ontdekken wat ik al een beetje vreesde, het zou geen grote opkomst worden vandaag. Circa honderd getrouwen/nieuwsgierigen stonden met mij te wachten op wat komen zou, de Boerderij had zelfs de party tafels van stal gehaald om de zaal iets voller te laten lijken.

Een oude man, gekleed in een twijfelachtige podium outfit, betreedt ietwat weifelend het podium. De ingetogen, typisch Engelse, grapjes van David Cross (68) zijn niet van de lucht. Op enig moment trekt hij zich terug omdat hij zijn strijkstok vergeten is, het moment voor de tweede David, Jackson (70), om zijn entree te maken, de malloot van het stel. Wat volgt is een vreemde combinatie van volledige gekte, kunst, vrije vorm muziek, tape loops maar ook kleine briljante momenten van schoonheid. ‘De verstrooide professor en de waanzinnige’ zou ook een typering kunnen zijn, karikaturen uit een stripboek van Suske en Wiske. Spannend en slaapverwekkend en alles er tussen in, maar, ik moet toegeven, met constant een glimlach op mijn lippen. Alleen die podiumkleding al, dat ooit kekke hoedje en zilverkleurige giletje met dito riem, terwijl Jackson gekleed is in zwart leer met vreemdsoortig hoofddeksel en sheriff ster. Een grappige act voor twee oudere heren, die elkaar, getuige een anekdote van Cross, in 2010 ontmoetten tijdens een optreden met ex-KC maatje Trey Gunn. Toen Cross het idee opperde om samen te werken schijnt mevrouw Cross gezegd te hebben: ‘jij en een saxofonist, ik geef je nog geen vijf minuten’. Ondertussen werken de heren al een fors aantal jaren samen, mevrouw Cross zat er dus naast.

Er wordt gestart met het nummer Tuning Up, een grapje van Cross want het gaat hier toch echt om het stemmen van zijn instrument. Het werkelijke eerste nummer van de set wordt gevormd door Starless Starlight Loops. Het is een losse bewerking van David Cross van het bekende King Crimson nummer waarbij Robert Fripp nog een beetje meedoet, al is het maar in de vorm van een tape. Solo gespeeld met Fripp uit een doosje dus, een mooie atmosferisch introductie. Axis Shattered is het eerste nummer samen met David Jackson. (On-)georganiseerde chaos, Mad Dogs and Englishmen, ik kan het niet anders beschrijven. Als de leden van Monty Python muziek hadden kunnen spelen dan was dit waarschijnlijk het product van hun samenspel geweest, zoiets. Bizar. Dat laatste is ook een beetje van toepassing op Planxty Irwin, een cover van een Iers volksliedje, door Cross en Jackson gezamenlijk vakkundig om zeep gebracht met behulp van fluit, viool en dubbele sax. We weten als publiek eigenlijk nooit precies wanneer we moeten klappen voor het einde. Sure Of The Dark, is wederom van de hand van David Cross en Robert Fripp. Samen met Jackson worden hier de variaties op Starless nog eens verder uitgewerkt met ditmaal een smaakvolle bijdrage op toetsen van David Cross. Na drie kwartier plezier en waanzin kondigt Cross een korte pauze aan. Om er met de nodige zelfspot aan toe te voegen dat zijn bassist altijd aan hem vraagt “wanneer begint de muziek nu echt?” Welnu die ‘echte’ muziek moet dan gespeeld worden tijdens het tweede deel van het optreden, wanneer de volledige David Cross Band het podium betreedt.

De band trapt af met Nurse Insane en direct valt het heavy geluid op waarbij de sax nog net hoorbaar is maar de viool het moeilijk heeft in het geweld overeind te blijven. Wat een geweldenaar is die Blundell toch, maar hetzelfde kan gezegd van de zessnarige bassist Paul en linkshandige Flying V gitarist Clark. Starfall, afkomstig van het laatste studioalbum, is het tweede nummer van de set, het geluid is keihard, werkelijk oorverdovend, wat een contrast met het eerste deel van de show. Ook het derde nummer, titelnummer van het laatste album “Sign Of The Crow”, is gelardeerd met een gierende gitaarsolo, gesproken zang van Cross en de nodige problemen met het toetsenapparaat. Waarbij de twee senioren als een soort van oud getrouwd stel tekeer gaan, hetgeen Blundell de reactie ontlokt: “dan snappen jullie hoe het is om zeven uur met deze twee in een tour bus te moeten zitten.” The Pool, van gerenommeerd KC tekstdichter Richard Palmer-James, heeft inderdaad een prachtige tekst, de ballade met hoofdrollen voor viool, gitaar en piccolo fluit, vormt een oase van rust in een verder hectische set. Het is al snel gedaan met de rust, de beuk erin met Tonk van het soloalbum “Exiles” uit 1998. Rain Rain is eveneens van het nieuwe album en wordt door Cross aangekondigd als een nummer over de ellende van een klein kind, een en al misère.

Onbetaalbaar, de mimiek van met name Jackson, druk gesticulerend en dirigerend, zijn gezichtsuitdrukkingen zijn alleen al de moeite waard, bewijst hij zijn verbondenheid met de band en zijn plezier tijden het spel. Als immer getooid met zijn lederen zwarte pietenpet, jaja nog steeds dezelfde als in 1969, met vier saxen op een rijtje, een bariton, tenor en twee maal sopraan, en diverse fluiten stal hij geregeld de show. Vaak spelend op twee instrumenten tegelijk als in zijn beste jaren.

Ook Exiles, bekend van King Crimson’s album “Larks”, wordt geteisterd door technische problemen met de toetsten van Jackson maar kan daarna gelukkig voortgang vinden met onder andere een virtuoze solo op zessnarige bas. We krijgen een mooie versie voorgeschoteld mede door prima vocalen, gitaar en Jobson-achtige vioolsolo van bandleider Cross, het hoogtepunt van de show tot dan toe. Een extra woord van waardering voor de grote onbekende van het stel, zanger Jinian Wilde, androgyn, getooid met blonde paardenstaart, zonnebril en hoge hoed. Geen makkelijke rol maar zeker niet slecht gedaan.Dan verlaten de overige leden het podium om aan Craig Blundell over te laten wat hij het beste kan, drummen. Ik ben geen fan van drumsolo’s maar maak graag een uitzondering voor deze magistrale meester van de potten en pannen. Ook al is het de derde keer (!) in pakweg drie maanden (Frost* en Lonely Robot tijdens Progdreams VI in maart).

Theme One is een door VDGG gecovered nummer dat geschreven is door de wereldberoemde en helaas recent overleden Beatles producer George Martin. Het is een soort filmmuziekthema in de vorm van marsmuziek, zeer geschikt voor publiek participatie, de aanwezigen laten de band niet in de steek. Starless is het nummer waar het eigenlijk allemaal om draait. Ditmaal een eigen versie van de band met hoofdrollen voor viool en bas. Goede zang ook op dit beroemde KC nummer waarin uiteindelijk ieder lid zijn eigen solo spot krijgt wat tot een soort muzikale razernij op het podium leidt. Ultieme toegift is 21th Century Schizoïd Man met gedreven vioolsolo van de oude ‘gek’ gevolgd door een shredder gitaarsolo, kortom, een prima versie van dit nummer afkomstig van “In the Court of the Crimson King” uit 1969. Na twee en een half uur spelen verlaat de band onder luid applaus van de aanwezigen het podium. Het bezoek aan de oldtimers is zeker de moeite waard geweest.