Kayak

12 januari 2019, De Boerderij, Zoetermeer

Info
Locatie
De Boerderij Zoetermeer
Kristoffer Gildenlöw: (fretloze) basgitaar, achtergrondzang
Hans Eijkenaar: drums
Ton Scherpenzeel: toetsen, achtergrondzang
Bart Schwertmann: zang, gitaar, basgitaar, percussie
Marcel Singor: gitaar, zang, achtergrondzang
Love of a Victim
Rhea
Ballad for a Lost Friend
A Million Years
Somebody
La Peregrina
Falling
Mammoth
Daphne (Laurel Tree)
Still My Heart Cries for You
Merlin
Seagull
Alibi
Said No Word
Cracks
Feathers and Tar
Irene
Walk Through Fire
Ruthless Queen
Chance for a Lifetime
Toegift:
Starlight Dancer
To an End

Het legendarische Kayak maakt voor de tweede maal in krap een jaar zijn opwachting in nummer 1 progtempel van Nederland, de Boerderij in Zoetermeer. Met een uitstekend door zowel pers als publiek ontvangen nieuwe cd, “Seventeen”, op zak, niet geheel toevallig ook het zeventiende studioalbum van de band rond oprichter/componist/toetsenist Ton Scherpenzeel.

Met een totaal vernieuwde bezetting verenigt het album het beste van de muziek uit de jaren ‘70 en ‘80 met de sound van het nieuwe millennium en heeft bij mij een plaatsje veroverd in mijn persoonlijke top 10 over 2018. Na een korte tour in begin 2018 ten tijde van het uitbrengen van “Seventeen” volgt nu een meer uitgebreide rondgang langs Nederlandse en buitenlandse poppodia.

De band kan zich verheugen in een vaste schare fans die hen sinds 1972 trouw zijn gebleven, een iets ouder/volwassener publiek dan normaal dus, maar zeker niet minder enthousiast. De setlist zou voor een groot deel bestaan uit nummers van het nieuwe album, maar daarnaast zou een eclectische verzameling van nummers worden gespeeld die terugging naar de roots van de band, begin jaren zeventig, maar liefst negen albums waren vertegenwoordigd.

Kayak 12-01-2019 Boerderij 013 door Monica Duffels

Klokslag half negen maakt de band zijn opwachting in een verwachtingsvolle zaal. Love Of A Victim is het openingsnummer zoals dat ook bij eerdere optredens het geval was. De band klinkt nog een beetje onwennig, het geluid is nog niet goed afgesteld. Ook tijdens Rhea is het geluid nog matig, toch heeft Kayak zijn eigen zaalmixer meegenomen, enigszins vreemd. De wah-wah van gitarist Marcel Singor klinkt lekker vet door in de mix, helaas geldt dat (nog) niet voor de toetsen van Ton Scherpenzeel. Het geluid wordt al beter tijdens het volgende nummer, een ietwat curieuze keuze. Ballad For A Lost Friend verscheen voor het eerst in 1976 op een Nederlandstalige verzamelelpee genaamd “Zing In Je Moers Taal” onder de titel Boezem. Zanger Bart Schwertmann had ter illustratie de hoes van de plaat meegenomen. Het nummer was van tekst voorzien door de legendarische schrijver Harry Mulisch op muziek van Kayak. In de Engelstalige versie is het een melodieus nummer met veel ruimte voor toetsen.

Dat laatste geldt niet voor A Million Years, een mooie ballade met prachtig glijdend spel van Kristoffer Gildenlöw op zijn zes-snarige fretloze basgitaar en puike zang van Schwertmann, die mij sowieso prima kon bekoren, maar daarover later meer.

Tijd voor een trits nummers van het nieuwe album “Seventeen”. De aanstekelijke rocker Somebody bijt het spits af, het publiek reageert enthousiast. Het volgende nummer is naar mijn mening een van de betere, zo niet het beste van het nieuwe werk. La Peregrina is een twaalf minuten durende epic over de beroemde Spaanse parel met uitstekende zang. Geen castagnetten ditmaal, hoewel Scherpenzeel een poging doet om iets wat er vaag op lijkt uit zijn batterij toetseninstrumenten te persen. Gitarist Marcel Singor gaat helemaal los op zijn handgemaakte Robbert gitaar, terwijl de koortjes ditmaal zelfs vierstemmig zijn. De bijzondere stem van de gitarist, die regelmatig solozang voor zijn rekening neemt, is even wennen maar past verder goed in het brede arsenaal van geluiden waarover de groep beschikt. Kayak is altijd al een vocaal ingestelde band geweest en heeft in het verleden uitstekende zangers in de line-up gehad, dat is deze avond niet anders. Falling is het derde nummer van het nieuwe album, de ballade kent hoofdrollen voor zang en gitaar, de lyrische solo mag er zijn.

Kayak 12-01-2019 Boerderij 019 door Monica Duffels

We gaan terug in de tijd, ‘heul’ ver terug in de tijd, naar het debuutalbum, “See See The Sun” uit 1973. De bekende kermisachtige klanken van Mammoth komen voorbij, de aparte stem van Singor is in de lead. De toetsen zijn in een beduidend ander jasje gegoten dan voorheen, twee bassisten omlijsten het geheel, zanger Bart Schwertmann laat zich van zijn meest veelzijdige kant zien. Het is de beurt aan Daphne (Laurel Tree) met zijn prachtige, zwaar symfonische piano-intro waarna een als in een explosie een up-tempo rocknummer zich ontwikkelt. Still My Heart Cries For You is een passende ode aan de overleden drummer/componist Pim Koopman. Ook hier weer het handelsmerk van Kayak: een gevoelige intro wat zich ontpopt als een heavy rocknummer. Merlin Bard Of The Unseen, is één van mijn persoonlijke favorieten en getuige de reactie van de fans sta ik hier niet alleen in. Vuurwerk met een geweldige solo van tovenaar Ton Scherpenzeel, dat doet ‘ie helaas veel te weinig. Top progsong met als speciale magie het korte a capella gedeelte, kippenvel. Tijd voor een korte (plas)pauze, er moet aan de bar-omzet gedacht worden.

Kayak 12-01-2019 Boerderij 020 door Monica Duffels

Bart Schwertmann wordt door Ton Scherpenzeel ‘het best bewaarde geheim van Groningen’ genoemd en ik onderschrijf die mening volledig. Het is ontegenzeggelijk het talent van Scherpenzeel om zich keer op keer te omringen met het puikje van wat de Nederlandse muziekwereld te bieden heeft. De ietwat corpulente zanger is een schot in de roos, met zijn geweldige bereik en vibrato, maar ook door zijn uiterst prettige podiumpresentatie. De ster van de avond weet keer op keer het publiek op te zwepen en te bewegen tot meeklappen en –zingen.

Voor wie dat van dat puikje ook in hoge mate geldt is de tweede hoofdrolspeler, de verrassende Marcel Singor, die deze avond ook nog eens een thuiswedstrijd speelt. Wat een talent, deze rockgitarist pur sang. Vloeiende lijnen, virtuositeit gekoppeld aan veel gevoel, wat wil je nog meer. Met zijn shirt met tijgerprint, blote bast en kek hoedje, doet hij een beetje denken aan Menno Gootjes (Focus) en Mark Bogert (Knight Area) en niet allen qua looks. Ook van die ‘Brood’-magere snaren virtuozen in de beste traditie van Danny Lademacher en David Hollestelle. Hulde.

Kayak 12-01-2019 Boerderij 040 door Monica Duffels

Drummer Hans Eijkenaar is geen onbekende voor Kayak. Hij was tussen 2011 en 2014 reeds van de partij en vervangt sinds enkele weken Collin Leijenaar. Deze avond doet hij, gezeten in zijn plexiglas kooi, vooral wat hij moet doen; een goede basis leggen voor de rest om te kunnen excelleren zonder zelf opvallend aanwezig te zijn. Weliswaar doet de standaard met de bladmuziek nog even dienst als ‘spiekblaadje’, maar dat zal ongetwijfeld van korte duur zijn. Kristoffer Gildenlöw is een geweldenaar op de basgitaar. De Zweed is de GVR van de band, op zowel de  fretloze- als de gefrette basgitaar. Zonder ooit echt op te vallen is zijn inbreng van onschatbare waarde voor de band, terwijl zijn samenspel met Eijkenaar al lijkt of ze al jaren de ritmetandem vormen. Een meer dan uitstekende keuze van Scherpenzeel.

Tja, en dan de baas zelf. Ton Scherpenzeel is de onbetwiste leider van de band, de enige die vanaf de start altijd aanwezig is geweest en de grote man achter het merendeel van de composities en verantwoordelijk voor de sound van Kayak. Zonder Scherpenzeel geen Kayak, zoals er zonder Thijs van Leer geen Focus mogelijk is. Als altijd zeer introvert en stoïcijns, staand achter zijn batterij instrumenten, behoedzaam de koortjes verzorgend. Ik heb hem de hele avond nauwelijks op een lachje kunnen betrappen, maar dat is nou eenmaal de aard van het beestje. Maar wat een gruwelijk goede toetsenist is hij toch, hoewel hij van mij best wat vaker los mag gaan op het witte en zwarte (namaak) ivoor.

Na circa vijftien minuten wordt het optreden hervat met een akoestische versie van het aloude Seagull. Slechts drie man op het podium, waaronder twee met een akoestische gitaar en een toetsenist, het levert vooral mooie harmonie vocalen op. Alibi is een puntige rocksong, het rode licht past goed bij de sfeer van het nummer. Said No Word is afkomstig van “Royal Bed Bouncer” uit 1975, het wordt gevolgd door wederom een aantal nieuwe nummers waarvan het episch Cracks het eerste is. Dit is Schwertmann op zijn best, het mooie thema en de prachtige harmonie zang en virtuoze gitaarsolo doen de rest op deze top progsong. Feathers And Tar is een prima recht-toe-recht- aan rocksong, een mooi contrast met het melodieuze instrumentale Irene met opnieuw een hoofdrol voor de gitaar. Walk Through Fire is voorlopig het laatste nummer van “Seventeen”, bombastisch prog met veel drama gebracht, de geweldige lichtshow draagt nog verder bij aan de theatrale sfeer van dit nummer met zijn heerlijk herkenbare thema.

Kayak 12-01-2019 Boerderij 046 door Monica Duffels

Ruthless Queen is zo’n ‘must play’ nummer van de band, ooit een mineur hitje in de vertolking van Edward Reekers. Die werd echter in het geheel niet gemist, dat geldt ook voor zijn voorganger Max Werner en voor zijn opvolger Bert Heerink, een groot compliment aan zanger Schwertmann, ditmaal zichzelf begeleidend op akoestische gitaar. Chance For A Lifetime is al jaren een prima en rockende afsluiter. Het publiek is de hele avond al enthousiast, daar mag nu ook het woordje ‘wild’ aan toegevoegd worden. Vooral het barokke duet tussen gitaar en toetsen krijgt de handen op elkaar. Na ruim twee uur is het reguliere deel van de show van Kayak voorbij, de menigte klapt zijn handen stuk en fluit zijn tanden bloot om de band weer snel terug op de planken te krijgen. En dat laatste lukt vanzelfsprekend, hoe kan het ook anders.

Starlight Dancer is een heerlijke gouwe ouwe in de beste traditie van de band met een voorname plaats voor de zang. Sowieso een uitstekende showcase voor de niet geringe muzikale capaciteiten van de individuele bandleden. Na een dergelijk nummer getuigt het van enig lef om af te sluiten met het ingetogen To An End. Het gevoelvolle laatste nummer van het nieuwe album is natuurlijk zeer toepasselijk hier en wordt goed ontvangen door de fans die inmiddels ruim twee uur en een kwartier hoogstaande prog hebben kunnen beluisteren. In totaal heeft naar schatting 450 man/vrouw de Kayakkers (?) in een warm bad ondergedompeld op een koude januari-avond in Zoetermeer. Als de band dit niveau kan vasthouden, zowel op de plaat als live, dan kan zij nog jaren mee. En zal er ook nog wel een “Eightteen” aan het repertoire worden toegevoegd.

Verslag: Alex Driessen
Foto’s: Monica Duffels

Send this to a friend