Premiata Forneria MarconiConcert

Vorig jaar werden de echte fans van progressieve muziek verrast door een optreden, het eerste in drieënveertig jaar, van de legendarische Italiaanse symfo band Premiata Forneria Marconi, beter bekend als PFM. Ondanks een relatief lage opkomst speelden de Milanezen de pannen van het dak, voor mij persoonlijk een hoogtepunt van het concertseizoen 2016.

Tijdens dit optreden werd al aangekondigd dat de mannen bezig waren in de studio met de opnames van een nieuwe cd, hetgeen enthousiaste reacties aan het publiek ontlokte. Welnu, dat nieuwe album is zojuist verschenen onder de titel “Emotional Tattoos”. Pers en publiek zijn positief, zij het dat de composities minder proggy zijn dan het oudere werk van de band. Desondanks is het een kwalitatief hoogwaardig album en kan het soms voor een band die maar mondjesmaat nieuw werk produceert net datgene zijn wat hen nieuw leven inblaast, denk in dat verband maar eens aan Procol Harum. Een korte tour om het nieuwe album te promoten is het gevolg met grotendeels optredens in het thuisland. Het optreden in de Zoetermeerse progtempel de Boerderij op een koude novemberavond is dan ook uniek: het enige concert buiten de Laars dit jaar. Het relatief lage toeschouwersaantal van vorige keer zou deze keer nauwelijks verbeterd worden, helaas. Maar de thuisblijvers hebben (wederom) ongelijk, dat kan ik u hierbij wel verklappen.

De band trapt verrassend af met We’re Not An Island. Het is op zich niet zo verrassend dat er gekozen wordt voor dit openingsnummer van hun nieuwe album, maar wel dat er hier sprake is van de Engelse versie tegenover het Italiaanse Il Regno. Een behoorlijk unicum, tot dusverre werd al het nieuwe materiaal in het Italiaans gezongen, we hebben dus een primeur te pakken in Zoetermeer. Weliswaar moet zanger Franz Di Cioccio de teksten vanaf een blaadje op een muziekstandaard zingen, maar dat mag de pret niet drukken. De band speelt het nieuwe materiaal op energieke wijze, men is overduidelijk trots op het nieuwe album. Ook The Lesson (La lezione) wordt opnieuw in het Engels gebracht, de pompende basgitaar en zelfs drie gitaren zorgen voor de muzikale omlijsting, de melodielijn op gitaar komt ditmaal van Luccio Fabbri.

Four Holes In The Ground is volgens bassist Patrick Djivas ‘een vreemd nummer, half Grieks half Italiaans’ met sterke solozang van tweede zanger Alberto Bravin en een hoofdrol voor de viool van Fabbri. Het geluid staat behoorlijk hard, vooral de basgitaar is pregnant aanwezig, ondanks de aanwezigheid van een eigen zaalmixer. Tijdens Photos Of Ghosts is de zang opnieuw het domein van Bravin, hij kwijt zich prima van zijn taak. Het sfeervolle Il banchetto krijgt een mooie uitvoering met akoestische gitaar en zelfs driestemmige zang. Dove… quando…1 & 2 wordt geïntroduceerd als een ‘Italian lovesong’, een prachtige ballade met emotievolle zang van Franz en een viool solo van de onvolprezen alleskunner Fabbri.

Een klassiek aandoend piano-intro van Alessandro Scaglione is de voorbode van La Carrozza Di Hans met wederom een vocale hoofdrol voor Alberto Bravin. Impressioni Di Settembreme is de eerste single van debuutalbum “Storia Di Un Minuto” uit 1972, ditmaal komt de zang van Di Cioccio. Wat een goede muzikanten zijn dit toch: rock, folk, klassiek, jazz en metal maken onderdeel uit van dit bijzondere nummer en alles wordt even professioneel uitgevoerd. Een shredder gitaar, een wah-wah viool (!) plus Hammond komen voorbij en worden schijnbaar achteloos uitgevoerd. High fives op het toneel na afloop van dit complexe stuk. Rock Progressivo Italiano van de bovenste plank. Het intermezzo duurt bijna een half uur, de hoofrolspelers zijn al enigszins op leeftijd.

Na de pauze kondigt Di Cioccio drie nieuwe nummers van “Emotional Tattoos” aan, deze keer in het Italiaans, Engels is te moeilijk, hij geeft het eerlijk toe. Achtereenvolgens worden Qartiere Generale (Central District) in een meer heavy versie dan op de cd, de geweldig instrumental Freedom Square, en La Danza Degli Specchi, de Italiaanse versie van A Day We Share, gespeeld. Het klinkt strak, modern, er is plezier op het podium, en, niet in de laatste plaats, sterke harmoniezang. De nummers klinken meer pop/rock dan prog maar wat geeft het, de kwaliteit druipt ervan af. Tijdens Freedom Square tracht een technicus problemen met de basversterker op te lossen. Djivas verzoekt om een schietgebedje waarna Di Cioccio spontaan ‘In Nomine Patris Et Filii Et Spiritus Sancti’ inzet. Het blijkt overigens te helpen.

Het aloude Harlequin wordt super swingend uitgevoerd met dubbele drums en een hoofdrol voor de virtuoze toetsenman Scaglione. Het geheel klinkt strak hecht en melodieus. Romeo E Giulietta: Danza Dei Cavalieri, van het album “PFM In Classic” uit 2013, is van de hand van de Russische componist Prokofjev. Patrick Djivas rept in zijn introductie over een soort van heavy symfo orkest, en dat is ook precies wat we voorgeschoteld krijgen. Mr. 9 Till 5 is een folky tune met dominante drums, waarna de fameuze William Tell Overture losbarst. Lucio Fabbri laat in de hoofdrol als een soort Jimi Hendrix op viool compleet met wah wah pedaal en achter de nek spelend. Het nummer is het laatste van de officiële speellijst.

De band meldt zich razendsnel weer op het podium om Celebration te spelen, de overbekende toegift van de Italiaanse ensemble. Het drumduet de luxe heeft de intensiteit van de fameuze Genesis duetten tussen Phil Collins en Chester Thompson. We krijgen onder andere kanonskogels, twee muzikanten op één kit en het alternatief gebruik van drumsticks op alles wat maar geluid maakt te zien en te horen, evenals vorig jaar. Se Le Brescion is zo mogelijk nog bekender, de grote samenzang van publiek en band, inclusief een bijna-val van het podium van de overenthousiaste voorman en noodzakelijke hulp van de bezoekers op de voorste rijen. Dit leidt ertoe dat zanger/drummer/showman Di Cioccio met bebloed voorhoofd het optreden beëindigt, desondanks op zijn 71e nog springend en dansend als een jonge vent, bravo!

De complete band is deze avond zoals gebruikelijk gekleed in een zwarte outfit. Djivas heeft zijn winterjas thuisgelaten en draagt dit keer een soort van combat gear, Di Cioccio is als altijd gekleed in een T-shirt met Randagio (zwerfhond) opdruk. De kernwoorden voor dit optreden zijn passie, energie, plezier en professionaliteit waarbij wat mij betreft de nadruk vooral op het laatste ligt. Het geluid heb ik ooit wel eens beter gehoord, zoals reeds gememoreerd, de lichtshow was weer fantastisch, met groen wit en rood als herkenbare kleuren. De thuisblijvers krijgen wederom ongelijk, mondjesmaat verschijnen voor een iconische band met originele muziek maar wel met 600 man opdraven voor een Marillion tribute band, met alle respect, ik snap er niets van. Aan de band zal het niet liggen, zij nemen dankbaar het overvloedige applaus van de aanwezige die-hards in ontvangst. Hopelijk belet het hen niet om ook de komende jaren de weg naar Zoetermeer weer te vinden, ik zal er dan zeker weer bij zijn.

Verslag: Alex Driessen

Foto’s: Monica Duffels Cultuurpodium De Boerderij