Ayreon

01011001

Info
Uitgekomen in: 2008
Land van herkomst: Nederland
Label: InsideOut
Website: www.ayreon.com
MySpace: www.myspace.com/ayreonauts
Progwereld Interview
Tracklist
Cd 1- Planet Y:
Age Of Shadows / We Are Forever (10:47)
Comatose (4:26)
Liquid Eternity (8:10)
Connect The Dots (4:13)
Beneath The Waves (8:26)
(a) Beneath The Waves
(b) Face The Facts
(c) But A Memory...
(d) World Without Walls
(e) Reality Bleeds
Newborn Race (7:49)
(a) The Incentive
(b) The Vision
(c) The Procedure
(d) Another Life
(e) Newborn Race
(f) The Conclusion
Ride The Comet (3:29)
Web Of Lies (2:50)
Cd 2 - Earth:
The Fifth Extinction (10:29)
(a) Glimmer of Hope
(b) World of Tomorrow Dreams
(c) Collision Course
(d) From the Ashes
(e) Glimmer of Hope (reprise)
Waking Dreams (6:31)
The Truth Is In Here (5:12)
Unnatural Selection (7:15)
River of Time (4:24)
E=MC2 (5:50)
The Sixth Extinction (12:18)
(a) Echoes On The Wind
(b) Radioactive Grave
(c) 2085
(d) To The Planet Of Red
(e) Spirit On The Wind
(f) Complete The Circle
Arjen Anthony Lucassen: zang, gitaar, basgitaar, toetsen

Met medewerking van:

Muzikanten:
Tomas Bodin: toetsen
Joost van den Broek: toetsen
David Faber: viool en cello
Jeroen Goossens: fluit
Lori Linstruth: gitaar
Michael Romeo: gitaar
Ben Mathot: viool
Derek Sherinian: toetsen
Ed Warby: drums
Vocalisten:
Bob Catley
Tom S. Englund
Anneke Van Giersbergen
Daniel Gildenlöw
Floor Jansen
Hansi Kürsch
Jorn Lande
Steve Lee
Jonas Renkse
Liselotte Hegt
Magali Luyten
Simone Simons
Ty Tabor
Marjan Welman
Phideaux Xavier
Wudstik
01011001 (2000)
Loser [cd-single] (2004)
The Human Equation (2004)
Ayreonauts Only (2000)
Flight Of The Migrator (2000)
The Dream Sequencer (2000)
Into The Electric Castle (1998)
Actual Fantasy (1996)
The Final Experiment (1995)

Ons eigen ‘Gentle Giant’ is met zijn project Ayreon en de science fiction rock opera “01011001” inmiddels alweer toe aan het zevende originele studio album. In aanpak, opzet en muziek, eigenlijk in alles is ten opzichte van voorganger “The Human Equation” vrijwel niets veranderd. Dat ‘vrijwel niets’ zit ten eerste in de consistente kwaliteit van dit dubbelalbum. Vond ik “The Human Equation” nog enkele zwakke momenten hebben, deze heb ik nu niet aangetroffen en daarmee verdient Arjen Lucassen een groot compliment. Ten tweede lijkt het blik met meewerkende muzikanten en vocalisten wederom groter geworden. Toch is waakzaamheid zeker geboden, want dit album zal weinig nieuwe fans opleveren net zomin als fans zullen weglopen.

Net als op alle voorgaande albums is ook nu weer uiterste zorg besteed aan het uitzoeken van de juiste muzikanten en vocalisten. Dat de ster van Arjen Lucassen (en Ayreon) rijzende is, moge blijken uit de ogenschijnlijk moeiteloze wijze waarop hij het neusje van de zalm voor zijn project heeft weten te strikken. Was het voorheen zo dat Arjen Lucassen trots als een pauw moet zijn geweest wanneer hij een blik wierp op de lijst met meewerkenden, de rollen zijn nu absoluut omgedraaid. Als gerespecteerd muzikant, zangeres of zanger kom je er immers niet meer mee weg om niet aan een album van Ayreon te hebben meegewerkt.

Ik ga niet inhoudelijk in op het science fiction verhaal van de plaat. Ook ga ik in het vervolg van deze bespreking niet op de nummers afzonderlijk in, maar maak een onderscheid in het muzikale deel en het vocale deel met waar nodig een verwijzing.

Het muzikale deel.

Nee, de muziek op “01011001” is niet bepaald progressieve metal, maar stevige progressieve rock met folk en zelfs ambient invloeden. Haak nu niet gelijk af jullie hoofdschudders, er valt nog voldoende te genieten van gitaarriffs en dito solo’s. Er is nu alleen meer afwisseling tussen de verschillende nummers en ook binnen de nummers zelf. Het zorgt allemaal voor een uitgebalanceerd geheel. De muziek ademt een erg duistere en donkere sfeer en maakt dit album tot de somberste van Ayreon. Niet vreemd wanneer je bedenkt dat Arjen Lucassen een zwar(t)e periode in zijn leven heeft doorgemaakt.

Over het algemeen is de muziek een feest van de herkenning, maar dan wel uitgevoerd door grotendeels andere muzikanten en solisten. De toetsensolo’s van Derek Sherinian (Planet X) op The Fifth Extinction (World Of Tomorrow Dreams), Tomas Bodin (The Flower Kings) op Waking Dreams en Joost van den Broek (After Forever) op The Sixth Extinction (To The Planet Of Red) zijn een genot om naar te luisteren, maar uiteraard te kort, evenals de vlammende gitaarsolo van Lori Linstruth (voormalig Stream Of Passion) op Newborn Race (The Incentive).

Voor de verschillende folkachtige elementen zorgen violist Ben Mathot (Dis) en Jeroen Goossens (Flairck). De medewerking en rol van de laatste op fluit, is een opvallende, temeer Flairck zich in het populair klassiek genre ophoudt.

Met name cd 2 (Earth) bezorgt mij diverse déjà vu’s naar eerdere albums van Ayreon. Ik vraag me ook telkens weer af op welk album ik een nummer of fragment al eens heb gehoord. Zo lijkt bijvoorbeeld de intro en het muzikale thema van River Of Time wel heel erg veel op Day Sixteen: Loser van het album “The Human Equation”. Maar is dat erg? Zolang het maar goed wordt uitgevoerd en niet gaat vervelen, niet natuurlijk. Maar het is wel een valkuil waar Ayreon in kan vallen.

We hebben het nog niet over de grote baas zelf gehad. Arjen Lucassen neemt natuurlijk het leeuwendeel van de instrumentale partijen voor zijn rekening. Dat doet hij op een zeer goede wijze. Natuurlijk kennen we hem als buitengewoon goed gitarist en meer dan verdienstelijk basgitarist, maar zijn toetsenspel moet zeker niet uitgevlakt worden. We zouden dit allemaal haast vergeten door die batterij aan meewerkenden.

Het vocale deel.

De schier eindeloze lijst van zangeressen en zangers deed mij afvragen of ik dat wel zou trekken. Op deze lijst prijken immers niet alleen de namen, maar ook de respectievelijke groepen waar deze vocalisten furore maken. En laat dat nou flink wat groepen zijn die niet bepaald mijn kopje thee zijn. Toch weten veel vocalisten naast hun eigen onmiskenbare kwaliteiten ook hun tot nu toe (voor mij) verborgen zangtalenten ten toon te spreiden. Uiteraard is dit ook de verdienste van Arjen Lucassen, want hij heeft van te voren natuurlijk al lang bedacht wie hij wat laat zingen.

Een grote openbaring is Jorne Lande (o.m. Masterplan) die in Comatose een rustig en met erg veel gevoel gezongen duet zingt met Anneke van Giersbergen (Agua De Annique). Ook op Beneath The Waves gooit hij die fantastische strot open op een wijze die naast hem alleen DC Cooper beheerst. Op Newborn Race (The Procedure) lijkt hij zelfs even op de reïncarnatie van Phil Lynott (Thin Lizzy).

De tweede openbaring is Jonas Renkse (Katatonia). Zijn stem lijkt haast gemaakt voor deze projecten. Wat te denken van We Are Forever, die hij samen zingt met Anneke van Giersbergen. Ook op Waking Dreams zingt hij fantastisch met een doordringend timbre. Zijn veelzijdigheid bewijst hij met (gelukkig de enige) grunts op het beste nummer van de hele plaat, The Sixth Extinction (Radioactive Grave) en daarna weer met erg mooie zang op 2085.

Tom S. Englund, frontman met de ‘grote bek’ van Evergrey laat op Liquid Eternity, Beneath The Waves en The Sixth Extinction horen dat een minder ‘grote bek’ hem dus veel beter af gaat. Ja, zo word ik graag een fan van hem!

Van het zestal dames wat op “01011001” hun vocale bijdrage levert zijn die van Liselotte Hegt (Dial), in een mooi duet met Arjen Lucassen op The Truth Is In Here, en Marjan Welman (Elister) de opvallendste. De laatste laat op E=MC2 absoluut horen een groot talent te zijn en niet voor haar collega’s onder te doen. Eigenlijk bevalt zij mij gewoon het best.

Dan hebben we natuurlijk nog Bob Catley (o.m. Magnum), Daniel Gildenlöw (Pain Of Salvation), Floor Jansen (After Forever) en Simone Simons (Epica). Van deze ervaren rotten in het vak verwacht je dat ze gewoon hun werk doen. En dat doen ze met verve in de van hen bekende kwaliteit, niets meer en niets minder.

Conclusie.

We hebben hier zonder twijfel te maken met het beste Ayreon album tot nu toe en een vroeg hoogtepunt in het nieuwe jaar. De vraag is niet alleen gerechtvaardigd of “01011001” nog overtroffen kan worden, maar meer nog of een poging daartoe gedaan moet worden.

Laat ik dan ook besluiten met een oud Hollandse wijsheid. Wanneer je spruitjes lekker vindt, eet je deze desnoods elke dag met smaak. Toch komt er een dag dat je genoeg hebt van spruitjes en andere groente ook wel eens zal smaken. Met “01011001” ligt deze dag voor Ayreon onvermijdelijk in het verschiet. Want met nog een album als deze zullen fans zich wel eens van Ayreon kunnen afkeren, hoe goed en hoogstaand de kwaliteit van deze progressieve rock ook is.

Hans Ravensbergen

2CD:
Koop bij bol.com

2CD + DVD:
Koop bij bol.com

Send this to a friend