Anathema Interview – Vincent Cavanagh (zang, gitaar)

Interview: Mario van Os
Datum interview: 1 mei 2017
Foto’s: Caroline Traitler

Het interview vindt plaats in het Vondel Hotel te Amsterdam. Door vertraging in het openbaar vervoer vanwege een 1 mei demonstratie ben ik iets later in het Hotel dan gepland. Vincent Cavanagh verwelkomt mij hartelijk en is nog aan het genieten van een uitsmijter. Voordat we het interview starten en het over het nieuwe album, hun tour en muziek gaan hebben, praten we nog even over de Brexit en de wijze waarop mensen verkeerd zijn voorgelicht. De optimistische persoon die tegenover mij zit kan hier geen positieve draai aangeven, maar weet het onderwerp te veranderen naar de muziek waarvoor we hier zitten.

Ik merk op de hoes dat jullie de naam hebben gewijzigd in Ana_thema, met een underscore. Is dit een bewuste keuze?
Ja, zeker. Het maakt meer zin voor ons. ’Ana’ heeft een algemene betekenis als een prefix en ’thema’ past ook beter bij ons. Dus het is Ana en Thema; Ana_thema. Dat is veel belangrijker voor ons dan de moderne kerkelijke betekenis, die helemaal niets voor ons betekent. Ana heeft iets goddelijks, iets verhevens, een hoger iets, dus Ana_thema is een hoger thema.

Anathema-promo-2017-1-1024x683

Laten we dan beginnen over het nieuwe album “The Optimist”. Is dit ook een thema?
Ja zeker, het is een visueel thema. Het is een soort soundtrack voor een film. In plaats van  verhalende teksten is het meer een visueel iets, bijna een film op zich. Het thema voor het album ontstond uit het artwork. En met name uit “A Fine Day To Exit”. We pakken min of meer het verhaal op waar dat album stopte. Het verhaal achter “A Fine Day To Exit” gaat over een persoon die een emotionele crisis doormaakt en zijn eigen dood in scene zet om zo een een compleet nieuw leven te beginnen. Maar we hebben de plot compleet open gelaten. En niemand weet eigenlijk hoe het vergaan is met de hoofdpersoon. We pakken met dit album het verhaal verder op. We noemen hem de optimist. En in deze versie van het verhaal heeft hij het overleeft. In het begin van het album hoor je hem uit het water tevoorschijn komen, zijn kleren aantrekken en in zijn auto stappen. Op de autoradio hoor je “Weather Systems”, Bay Area, “We’re Here Because We’re Here“. Al deze kleine hints vertellen je langzaam iets meer over zijn verhaal. Hij hallucineert in een bepaalde wijze. En dan start hij zijn auto en hij rijdt weg en het album start. Hij gaat door met zijn reis, zonder slaap met het idee dat als hij maar lang genoeg doorrijdt hij kan ontsnappen aan hetgeen te gebeuren staat. Maar dit lukt natuurlijk niet, maar hij blijft het proberen omdat hij bang is voor wat er kan gebeuren. En uiteindelijk gebeurt  het en hij komt tot de conclusie dat het niet erg is en de beste plek voor hem is. Een positieve uitkomst.

Ik begrijp dat de teksten ook (semi)autobiografisch zijn?
Inderdaad, deze persoon is een surrogaat en staat voor ons, voor ons als band. Het is zeker autobiografisch. Maar door het af te schilderen op een fictieve persoon geeft voor anderen ook de mogelijkheid zich te vergelijken met deze persoon. Hiermee geeft het ons een visuele mogelijkheid om ons eigen verhaal te vertellen, zonder onze eigen privacy compleet bloot te geven.
Maar de teksten zijn ook niet letterlijk te nemen, het moet tot eenieders verbeelding spreken waardoor je er over gaat nadenken. Het speelt zich voornamelijk af in het hoofd van de hoofdpersoon, zoals hij ze ziet of heeft gezien. Soms als flashbacks, soms als gedachtenspinsel.
Bijvoorbeeld in het nummer Ghost als hij zegt ‘I saw you, it trickered the light’ het is niet letterlijk een spook. Maar het is iemand uit zijn verleden, of uit mijn verleden óf de persoon die hierover zingt is de persoon uit zijn vroegere leven? Want het is Lee (Douglas) die het zingt en de hoofdpersoon is een man. Of is het zijn vrouwelijke kant? We laten de luisteraar in het duister en die mag dit zelf invullen en een eigen interpretatie aan geven.

Moet je een optimist zijn om dit te begrijpen?
Misschien moet je er voor open staan. Je moet proberen de zon te zien als je in het donker leeft. Het album heet “The Optimist” op een ironische wijze. Want het is helemaal geen positief verhaal. Het heeft een positief einde, maar eigenlijk is het een erg donker verhaal.

Maar misschien moet je een optimistische kijk op het leven hebben om te overleven?
Dat kan inderdaad de boodschap zijn. Maar hij eindigt waar hij niet wilde zijn en ironisch was dat precies de plek waar hij moest zijn. En dat is optimistisch.

De zang wordt afwisselend door jou en Lee Douglas verzorgd, maar eigenlijk geen duet. Waarom deze afwisselende aanpak en was een duet niet heel mooi geweest (zoals in Temporary Peace of Untouchable)?
Soms hoor je harmonies, maar we hebben inderdaad geen groot duet. Dit is niet vooraf bedacht, maar is zo vanzelf ontstaan en komt met het verhaal. Bij de initiële compositie van een nummer op piano of gitaar wordt al snel duidelijk wie het nummer gaat zingen. En ook de instrumenten komen vanzelf bij het nummer. Bij sommige nummers weet je meteen dat is een: Lee nummer. Een nummer als Close Your Eyes is overduidelijk een Lee nummer en dat soort nummers zullen ook altijd voor haar zijn. Leaving It Behind en Can`t Let Go zullen altijd mijn nummers zijn. Het werkt gewoon op deze wijze, alsof een nummer zelf zijn zanger of zangeres kiest.

Vaak zit er echt progressie in jullie muziek, of zelf complete stijlveranderingen. Die hoor ik enerzijds ook, maar zoals ik net aangaf hoor ik ook duidelijk invloeden van jullie vorige albums, met name “A Fine Day To Exit”.
Vind je dat?

Ja, eigenlijk wel. Is dat niet bedoeld zo?
Natuurlijk hou ik van al onze muziek. Maar we hebben dit niet bewust gedaan. In het schrijfproces hebben we niet bewust gekozen voor onze oudere muziek. Wellicht gebeurt het zo. Er zitten in de verhaallijn wel hints naar andere albums. Zoals de tekst ‘How do I get here, I don’t belong here’ is een tekst uit A Fine Day To Exit. Zo hebben we meer gedaan. Zoals het refrein van Back To The Start, dat is ook uit “A Fine Day To Exit”, van de verborgen track In The Dog’s House. Op die manier grijpen we terug op onze teksten, en misschien hoor je dat ook in de muziek.
Persoonlijk vind ik dit altijd interessant om verschillende hints in je muziek te stoppen naar andere nummers. Als je nummers terugluistert of onze back catalogus gaat ontdekken kom je soms tot leuke verrassingen. De Beatles deden dit vroeger ook al met hun muziek, maar ook Pink Floyd en Kings X.

Anathema_9354-filter-1-MEDIA

In de persinfo staat al vermeld dat jullie het album als een soort live band in de studio hebben opgenomen. Hoe ging dat in zijn werk?
Ja, dat hebben we inderdaad gedaan. We wilden dit altijd al een keer doen en onze producer Tony (Doogan) stelde dit voor en daar hadden we meteen oren naar. Omdat we een aantal nummers ook al tijdens onze laatst tour hadden gespeeld, waren we daar ook klaar voor. Dat is ook de reden dat we voor hem hebben gekozen. Tony is dé persoon geweest die het beste uit ons kon krijgen op deze wijze. Doordat we in de opname studio met elkaar – gezichten naar elkaar toe in een soort carré – tegelijkertijd bezig zijn, geeft dat een extra soort energie. Op deze wijze konden we elkaar beter aanvoelen en zelfs versterken. En we moeten de nummers ook live kunnen spelen. We zijn er erg trots op dat we een goede live band zijn en dat hebben we op dit album vast weten te leggen.

Het laatste nummer is een beetje een vreemde eend in de bijt. De eerste minuut is bewust van slechte kwaliteit en de laatste vier minuten is stilte (met de laatst halve minuut muziek wat huisgeluiden met baby). Waarom hebben jullie dit gedaan?
Het is onderdeel van de film die we willen uitbeelden met de muziek. Als je luistert naar het album kun je de film voorbij zien trekken. De intro, de verschillende nummers en het slot zijn allemaal scenes uit deze film. En dit slot is een soort epiloog. En tezamen met het veertig pagina art-boek wordt het beeld helemaal compleet. Dus als je via streaming diensten, Spotify of iTunes luistert dan krijg je een groot deel mee via de muziek, maar niet alles. Het gehele pakket maakt de film compleet. Het geheel is ons kunstwerk, niet alleen de muziek. We houden daarvan. Een band als Pink Floyd kon dat ook. Kijk en luister naar “The Wall”, dat is een kunstwerk in z’n geheel en niet alleen de muziek. Voor mij is dat het meest complete kunstwerk dat ooit gemaakt is. De muziek, maar ook het album artwork, de teksten, het verhaal achter de muziek, de stage show, de videoclips, de live shows, de theaterproductie, de lichtshow, de 3D visuals, etc. etc. Dat is gewoon geweldig en helaas zijn wij nog lang niet zover om dat te evenaren, maar we blijven proberen.

Jullie treden komend jaar op een flink aantal plekken op, te beginnen in België op Graspop, in Nederland in Nijmegen en Midsummer Prog Festival, meerdere festival in Europa (onder andere Spanje – Be Prog). Maar daarna ook in Rusland, Noord en Zuid Amerika, Canada, Australië en natuurlijk op 6 oktober in 013 te Tilburg.

Inderdaad, dat wordt weer een grotere tour, zo’n beetje een complete wereldtour. Het geeft ons ook de kans om groter te groeien in meerdere landen en continenten. En de productie kunnen we dan ook groter maken. De bedoeling is dat we vanaf het najaar (red: dus niet tijdens de festivals) het gehele album “The Optimist” doen. Daar beginnen we mee van start tot einde, dan hebben we een kleine pauze en komen terug op het podium en verwelkomen het publiek, stellen ons voor en beginnen aan de rest van de show met Untouchable en dergelijke. Tijdens de festivals kunnen we dat niet doen, want dan snapt het publiek niet waar we mee bezig zijn.

Anathema-portrait-1-MEDIA-678x1024

Ik kijk daar erg naar uit.
En daarna willen we nog een vervolg plannen in 2018. We zouden dan graag in Paradiso staan en de Royal Albert Hall, maar daar zijn we nog voor aan het plannen. Ook de festivals als Paaspop of Pinkpop zouden leuk zijn in Nederland.

Vincent Cavanagh is een geweldige spreker, maar helaas komt na (ruim) een half uur Roel van der Lugt van Bertus Distributie met de mededeling dat de volgende interviewer al weer klaar staat. Anders zouden we nog uren kunnen doorpraten over ‘onze’ muziek. Veel dank aan Vincent voor dit openhartig gesprek en namens Vincent aan al onze lezers de groeten, tot ziens en al het beste!