ProductAlbum

Nikola Tesla (1856-1943) is een natuurkundige en volgens sommigen de werkelijke uitvinder van de radio. Hij is geboren in een dorpje in het huidige Kroatië, hoewel zijn ouders Servisch zijn. Hij ging natuurkunde studeren in onder meer Praag en ging daarna werken in Frankrijk en Duitsland. In 1884 emigreerde hij naar de Verenigde Staten, alwaar hij een baantje nam bij General Electric, het bedrijf van Thomas Edison.

Over de relatie tussen Edison en de jonge Tesla bestaat een grappige anekdote. Edison kon een bepaald probleem niet oplossen, dus loofde hij een prijs uit voor diegene die met de oplossing zou komen. Tesla loste het probleem in een handomdraai op, waarna Edison vreemd genoeg de beloning weigerde te geven. De verontwaardigde Tesla stapte op en ging werken bij concurrent George Westinghouse. Dat was maar goed ook, want Westinghouse concentreerde zich op het aanleveren van wisselstroom, waar Edison een voorstander was van gelijkstroom. Westinghouse won de concurrentiestrijd, mede dankzij verbeteringen van Tesla.

Het leven en de vele uitvindingen en ontdekkingen van Nikola Tesla zijn tevens de onderwerpen van de conceptplaat “Earth” van het Amerikaanse project Product, bestaande uit de multi-instrumentalist Armand Christoff Boyles, verantwoordelijk voor al het materiaal, en drummer Scott Rader. Tezamen vermaken ze op kleine schaal al zo’n bijna tien jaar de proggemeenschap met knap bedachte, technisch vernuftig in elkaar zittende progjuweeltjes. Daarbij gaan ze als het ware de vier elementen, water, lucht, vuur en aarde, in willekeurige volgorde af. Dit is alweer het vierde deel en het steekt met kop en schouders boven de andere, toch al behoorlijk indrukwekkende, delen af.

Wat vooral bewondering oogst is de gruizige, doch kristalheldere productietechnieken die Product op deze cd op ons loslaat. Dat zorgt ervoor dat het ‘aardse’ van de plaat nog beter tot zijn recht komt. Doordat de stem van Boyles ook wat mompelend en haast fluisterend is, krijgt “Earth” een zeer prettig broeierig en spannend sfeertje. Dat wordt (gelukkig!) versterkt door uiterst sterk songmateriaal, waarbij het lijkt dat geen noot zinloos is, geen thema onafgewerkt blijft en geen opbouw zonder hoogtepunt komt. Het is het soort sfeerplaatje dat liefhebbers van Gazpacho, no-man, Lunatic Soul en Airbag zullen opvreten, en waar fans van Porcupine Tree en Pineapple Thief ook maar eens naar moeten luisteren.

Wat verder opvalt is de nadruk op afgewerkte, volwassen composities, waar de tijd voor wordt genomen. Neem bijvoorbeeld zo’n prachtig nummer als White Dove, een ballad die door zijn geweldige opbouw langzaam maar zeker onder je huid kruipt. Kippenvel! Maar ook Strange Transmission, met zijn heftige Hammond-erupties, is een briljant hoogtepunt op een plaat die zo knap in elkaar overloopt, dat van hoogtepunten spreken haast een belediging is.

Bij het voorgaande deel, “The Fire” schreef ik dat ik benieuwd was naar de werkelijke mening en gevoelens van Boyles. Ik schaam mij achteraf voor dit commentaar, want zelden hoorde ik in “Earth” zóveel verscholen en subtiele emotie. “Earth” is zó goed, dat ik het jammer vind dat er niet meer elementen bestaan.

Maar luister vooral zelf!

Markwin Meeuws