PanzerpappaAlbum

Het bijzonder gerespecteerde Noorse label Rune Grammofon staat voornamelijk bekend om zijn jazzcatalogus, waarbij een centrale ‘zeer centrale’ rol ingenomen wordt door Supersilent, minimalistische hofleveranciers van laatavondse whiskeymuziek (trappistenbier, rode wijn of, zo u wilt, chocolademelk mag ook) voor over de koptelefoon. Naast minimalistische jazz is een andere hoofdmoot van de Rune Grammofon-stal de meer naar progressieve rock neigende acts, zoals “Elephant9” en sinds kort ook de gevierde avantprogband Panzerpappa, dat met “Astromalist” zijn vijfde album uitbrengt.

Een van de vele fortes van Rune Grammofon is hun talent om releases te voorzien van schitterend vormgegeven artwork dat perfect aansluit bij de muziek. Ook de digipak van “Astromalist” is precies als de muziek die hij bevat: speels, strak, en subtiel, maar niet zonder een duister randje. Panzerpappa maakt namelijk sterk op Canterbury en Frank Zappa geënte instrumentale progressieve jazzrock, maar dan met een fikse dosis RIO/avantprog. Naast het gebruikelijke rijtje Canterburygroepen als Caravan, Hatfield and the North, National Health en Matching Mole hebben ook bands als Univers Zero, Samla Mammas Manna, Henry Cow, Present en Miriodor invloed gehad op de muziek op “Astromalist”.

Het resultaat van deze combinatie is een bijzonder energieke en spannende mengelmoes van vrolijke huppeljazzrock en hoekige avantprog. Het titelnummer, met een gastoptreden van RIO-grootheid Michel Berckmans op hobo en Engelse hoorn, is een mooie staal van deze wisselwerking. Berckmans staat bekend om zijn diepe, dreigende geluid en in combinatie met dissonante Roger Trigaux-achtige gitaar op het titelnummer biedt zijn spel hier schitterend tegenwicht aan de drukke en dartele jazzdansjes die de basis vormen van de muziek.

Ook Anomia laat horen hoe goed deze combinatie kan werken. Het nummer is opgebouwd rondom een kwiek thema, waar alle instrumenten plagend en schertsend omheen dansen, waarbij regelmatig een feller, gemener geluid de boventoon voert. Ook het levendige Anomia, met kristalhelder en glashard gitaarspel dat om de spring-in-’t-veld jazzmelodieën draait, houdt de luisteraard gekluisterd. De goed in het gehoor liggende melodieën krijgen namelijk nooit de kans om te verworden tot achtergrondmuziek doordat de onberekenbare dissonanten de toehoorders scherp houden. Panzerpappa is zo een beetje als een vrolijke vlinderverzamelaar die met korte broek en glimoogjes, netje in hand, door weelderige bloemenvelden achter fraai fladderende specimens aanhuppelt en uiterst vergenoegd kirt over zijn wonderlijke vangsten om ze vervolgens te doorboren met een speld.

Eigenlijk geldt voor alle composities op “Astromalist” dat ze zeer geslaagd zijn. Hoewel instrumentale jazzrock weleens kan gaan vervelen en kan verzanden in gezemel, is de stijl van Panzerpappa dusdanig verfijnd en uitdagend dat het album onverminderd boeiend blijft, ook na herhaaldelijke beluistering. Door ondeugende jazz en grillige avantprog zo fraai te combineren heeft Panzerpappa een uiterst boeiend en prikkelend album gemaakt. Zelfs voor een elitelabel als Rune Grammofon, dat vrijwel alleen maar platen van zeer hoge kwaliteit uitbrengt, is Panzerpappa een paradepaardje.

Christopher Cusack