RadioheadAlbum

Dit moet zowat het moeilijkste album geweest zijn voor Radiohead en hun fans. Want wat moet je nog na het succes van “OK Computer” en de experimenten van het tweeluik “Kid A” en “Amnesiac”? Wanneer je teruggrijpt naar hét succesalbum, bestaat het risico dat al de experimenten van voordien later in de vuilnisbak geworpen worden, en je tot een steeds zichzelf herhalende band zal vervallen. Probeer je een derde “Kid A” te maken, zal hetzelfde verwijt volgen, en maken de oudere fans zich nog maar ‘ns van kant. Wat doe je dan? Juist, je onderneemt een poging om deze twee verschillende soorten Radiohead te verenigen op deze “Hail To The Thief”. Ik zeg poging ondernemen, want dit zal pas, zoals collega Frans Schmidt al aangeeft, op “In Rainbows” echt slagen.

Doch is deze “Hail To The Thief” een bijzonder album geworden. Niet de perfecte synthese die Radiohead voor ogen had, doch een meer dan goede poging. De grootste hinderpaal om deze poging is vooral dat de beide Radioheads hier meer naast elkaar staan dan op eenzelfde nummer. We vinden nummers terug die op “OK Computer” hadden gepast en evengoed nummers die op “Kid A” pasten. Maar slechts weinig die er een mix van vormen, op een kleine uitzondering na uiteraard.

“Hail To The Thief” trapt met 2 + 2 = 5 wel erg sterk af. Zelden heb ik een Radiohead-album zo’n sterke start zien maken. Radiohead knalt hier als vanouds en heeft zo in één nummer al de afgehaakte fans terug tot zich laten komen. Want dit is vintage Radiohead zoals we ze kenden van op “OK Computer” en dat is wat veel fans natuurlijk wilden horen. Maar zoals al eerder vermeld, zijn er ook andere nummers, want wanneer we bij Backdrifts komen, zullen diezelfde fans van hierboven weer snel weglopen. Dit past namelijk vooral in de stijl van “Kid A”. Dit illustreert voor een groot deel het verloop op het hele album.

Ondanks de evenwichtige opbouw qua gebruik van elektronica en ‘de oude Radiohead’, ligt dit album toch verbazend evenwichtig in het oor. Waardoor het toch weer meer neigt naar “The Bends” en “OK Computer”. En net die verbazende contradictie is voor mij een deel van de sterkte van “Hail To The Thief”. Dat en de erg sterke songs die hier wel opstaan. Laat ik er enkele noemen om dit met enkele voorbeelden te kunnen illustreren. Zo is er het erg mooie I Will waar Thom Yorke zowaar een duet zingt met zichzelf. Yorke klinkt hier meer dan ooit als een getergde ziel, maar zingt toch zo mooi, met twee verschillende stemmen. Afsluiter A Wolf At The Door deed me dan weer lange tijd aan The Tourist van op “OK Computer” denken. Vooral muzikaal zijn beide nummers sterk verwant aan elkaar. Uiteraard heeft de plaatsing op de plaat er veel mee te maken. Dat is iets wat Radiohead ook wel vaker heeft: als laatste nummer telkens nog ‘ns alles uit de kast halen. Maar zelden is het zo mooi als hier met A Wolf At The Door of eerder The Tourist. Een ander, eerder bevreemdend, hoogtepunt zal Myxomatosis zijn. Een erg stevig nummer, genoemd naar een konijnenvirus. Enkel Radiohead kan hun songs zo’n vreemde namen geven en er toch nog mee wegkomen.

Voor mij is deze “Hail To The Thief” altijd al één van Radioheads hoogtepunten geweest; in feite durf ik hem zelfs naast “OK Computer” te plaatsen. Maar daar zal hij voor de meeste mensen niet horen, gezien de nog niet volledig geslaagde melange van de ’twee Radioheads’.

Alweer krijgen we dankzij het altijd-op-zoek-naar-manieren-om-nog-meer-geld-uit-de-zakken-van-fans-te-slaan label EMI de kans om een heuse Collector’s Edition van “Hail To The Thief” aan te schaffen. Het recept is hetzelfde als bij de edities die eerder dit jaar verschenen: mooi vormgegeven doosje met daarin fotokaarten van de singles, een poster van het album, het album zelf, een tweede cd met bonustracks en (bij de Special Collector’s Edition) een dvd met de video’s en livemateriaal.

Voor de fans is dit uiteraard meer dan de moeite waard. Het ziet er weer piekfijn uit, want ondanks EMI’s achterliggende gedachte maken ze er toch telkens mooi werk van. Het probleem hier is dat het gebodene niet meer dan het predicaat interessant verdient. Het wordt soms vooral pijnlijk duidelijk dat Radiohead het beste materiaal op het eigenlijke album heeft gezet, en dat de rest daar overduidelijk niet op thuishoorde.

Wat wel erg leuk is, is de dvd. Zoals telkens trapt deze af met de video’s van de verschenen singles. En die zijn op zijn minst gezegd de moeite waard. Ze schipperen tussen mooi en erg bizar. Zoals het hele album zelf eigenlijk. Verder wordt deze verzameling ook aangevuld met een liveoptreden in Later… With Jools Holland. Ondanks de voor de hand liggende speellijst (hoewel ik erg blij ben om Where I End And You Begin te kiezen) is het concert erg goed. Het doet een mens toch afvragen waarom zowel Nederland als België niet zulke programma’s hebben.

Al met al kan ik deze Collector’s Edition toch weer aanraden. Er is veel werk in gestoken, en het materiaal erop is interessant. Op de dvd zelfs meer dan. Vergeet EMI’s achterliggende gedachte en schaf hem toch maar gewoon lekker aan.

Peter Van Haerenborgh