Kaipa

Inget Nytt Under Solen

Info
Uitgekomen in: 1976 [remaster: 2015]
Land van herkomst: Zweden
Label: Tempus Fugit
Website: http://kaipa.info/index.html
Tracklist
Skenet Bedrar (21:41)
a) Uppvaknandet (2:43)
b) Bitterheten (3:10)
c) Hoppfullheten (4:44)
d) Överheten (8:12)
e) Vilseledd (2:52)
Amson Sken (3:17)
Korstag (5:19)
Stengrodornas Parad (0:53)
Dagens Port (2:53)
Inget Nytt Under Solen (6:10)

Bonus tracks:
Awakening/Bitterness (6:08)
How Might I Say Out Clearly (4:02)
Gate Of day (2:25)
Blow Hard All Tradewinds (6:17)
Ingemar Bergman: drums, percussie, zang
Tomas Eriksson: basgitaar, bas-synthesizer, zang
Hans Lundin: toetsen, strijkers, zang, vibrafoon, marimba
Roine Stolt: gitaar, zang

Met medewerking van:
Lars Hoflund: zang
Sattyg (2014)
Vittjar (2012)
In The Wake Of Evolution (2010)
Angling Feelings (2007)
Mindrevolutions (2005)
Keyholder (2003)
Notes From The Past (2002)
Stockholm Symphonie (1993)
Nattdjurstid (1982)
Händer (1980)
Solo (1978)
Inget Nytt Under Solen (1976)
Kaipa (1975)

Dat het huidige Kaipa een voortzetting is van een veel oudere band, was me bekend. Dat een piepjonge Roine Stolt zijn muzikantenloopbaan in deze groep begon, eveneens. Maar hoe het Kaipa van de jaren ’70 dan precies klinkt? Daar moest ik me nog steeds eens in gaan verdiepen. Al jaren eigenlijk, dus soms komen remasters en in dit geval recensie-exemplaren precies op het goede moment. In 2015 zullen de eerste vijf albums van het Zweedse kwartet namelijk opnieuw het daglicht zien in een geremasterde vorm, uiteraard inclusief bonustracks. Tijd voor een eerste kennismaking.

Allereerst een terloopse opmerking: Kaipa zingt in het Zweeds. In de jaren ’70 zong in Nederland werkelijk geen enkele band met symfonische pretenties standaard in het Nederlands, dus wat een verschil met hun Zweedse tijdgenoten Trettioariga Kriget, Samla Mammas Manna en Kaipa (toch de grote namen van dat decennium), die in eerste instantie uitsluitend hun moerstaal bezigden. Gingen Nederlandse bands soms in één moeite door voor internationaal succes? Of had (heeft?) het Nederlands te weinig status? Dat progressieve rockmuziek ook gewoon in het Nederlands moet kunnen, heeft Progwereld zelf overigens enkele jaren geleden al aangetoond. Tot zover deze verder totaal irrelevante overpeinzing en over tot de bespreking van Kaipa’s tweede plaat.

“Inget Nytt Under Solen” volgde in 1976 op het succesvolle titelloze debuut van een jaar eerder. Kaipa had in de tussentijd uitgebreid getoerd met een setlist die ook twee nieuwe nummers bevatte (Skenet Bedrar en Korstag), nam vervolgens in korte tijd het nieuwe album op en toerde weer verder. “Inget Nytt Under Solen” verkreeg bij de verschijning veel lof en verkocht goed, waarmee de groep niet alleen de vaandeldrager van de Zweedse symfonische rock werd, maar zelfs de hitlijsten behaalde.

Beginnen met een plaatkant vullende epic, dat ook nog eens gedurende de hele lengte weet te boeien, het is niet veel bands gegeven. Kaipa doet het met Skenet Bedrar, een vijf delen tellende compositie, waarvan er helaas maar twee instrumentaal zijn. De zang van Hans Lundin en Ingemar Bergman in de overige drie delen vormt wat mij betreft namelijk de zwakste schakel in dit nummer. Bergman zou wellicht als zanger beter tot zijn recht komen in een hardrockband en Lundin komt vooral tot zijn recht als hij niet zingt. Gelukkig valt er instrumentaal een hoop te genieten, bijvoorbeeld in het derde deel Hoppfullheten, waar Lundin een keur aan toetseninstrumenten inzet. Helaas wordt die instrumentale pracht na enkele minuten dan weer om zeep geholpen door schreeuwerige zang, maar een mens kan natuurlijk niet alles hebben.
Het nadeel van plaatkant vullende epics is dat de overige nummers er nog wel eens bij in het niet willen vallen. Bij “Inget Nytt Under Solen” is dat tot op zekere hoogte het geval: vier van de vijf nummers op wat oorspronkelijk de B-kant van de plaat vormde, halen bij lange na niet het niveau van Skenet Bedrar. Uitzondering hierop is Korstag, wederom een instrumentaal nummer, dat mij erg aan Trace deed denken, ondanks dat de gitaar van Stolt hier minstens zo belangrijk is als de toetsen van Lundin. Als deze heerlijke vijf minuten een met Kaipa onbekende luisteraar niet over de streep kunnen trekken, dan is alle hoop verloren. De overige vier nummers vind ik, zoals gezegd, niet echt interessant.

Na twee albums had Kaipa de top in eigen land al bereikt, zodat de logische vervolgstap een internationale doorbraak zou moeten worden. De zang in het Zweeds werd hierbij als een belangrijk struikelblok gezien, zodat de band een viertal nummers van “Inget Nytt Under Solen” in het Engels liet vertalen. Lars Hoflund werd gekozen om de zang in drie van deze nummers voor zijn rekening te nemen en Hans Lundin zingt zelf How Might I Say Out Clearly. De gehoopte doorbraak bleef echter uit en Kaipa keerde op de volgende albums weer terug naar de eigen taal.

De Engelstalige nummers vormen de bonustracks op deze uitgave. Hoflunds zang op Awakening / Bitterness klinkt door het wel erg hoog Peter Gabriel-gehalte niet bijster origineel, maar bevalt mij toch beter dan de oorspronkelijke vocalen. Daarnaast lijkt het wat scherpere randje aan de zang de band te hebben geïnspireerd tot een nummer dat wat feller klinkt dan het origineel, hoewel de keerzijde hiervan is dat het een deel van zijn karakter verliest. Het kan eveneens worden gezegd van de drie andere bonustracks: er is weinig mis mee en tegelijkertijd is het niet verwonderlijk dat ze niet gezorgd hebben voor een internationale doorbraak. “Inget Nytt Under Solen” toont namelijk eerst veertig minuten lang waarom Kaipa als een Zweeds progicoon te boek staat en in de resterende achttien minuten waarom het succes enkel binnen de grenzen bleef.

Wouter Brunner

Koop bij bol.com

Send this to a friend