Liefde voor muziek hoeft niet gepaard te gaan met liefde voor de weergave ervan. Lees; niet elke progger is ook een audiofiel. Voor mij is dat anders, ik vind het heerlijk als de muziek geen geheimen voor me heeft. Tegelijkertijd kan ik nog steeds volop geraakt worden als ik een favoriet liedje even vanaf mijn telefoon afspeel.

Ik heb ook de ervaring dat door een remix van een klassiek seventies album, zoals bijvoorbeeld bij “Nursury Cryme”, mijn waardering voor dat album enorm kan toenemen. Voor mij was de originele troebele mix op de persing van het ook niet al te beste Famous Charisma label gewoon nauwelijks beluisterbaar.

Voordat ik dieper op de remix inga, wil ik eerst even wat ophelderen over wat een (re-)mix eigenlijk is. Bij dat proces ben ik meermaals nauw betrokken geweest als gitarist en daar heb ik best wat van opgestoken. Bij het opnemen van een album begin je uiteraard met het opnemen van de instrumenten. Bij de mixage kies je welk instrument welke plaats krijgt in de geluidslandschap. Gitaar links of recht. Drums in het midden of zoals bij sommige sixties albums meer aan één kant. Ook ga je de instrumenten equalizen en beïnvloed je de klankkleur. Klinkt de gitaar wollig of knisperend helder. Heeft de zang een galmpje of klinkt hij ‘droog’.

Het allermoeilijkste van mixen is dat veel instrumenten overlap hebben als het gaat om hoge, lage of midden frequenties. Een keyboard en een gitaar zitten al snel in elkaars vaarwater. Het is dan ook helaas niet anders; als je elk instrument individueel het mooist laat klinken en daarna alle sporen open zet, klinkt het totaal nergens naar!

Bij een remix kan je de muziek dus echt behoorlijk veranderen. Het is dan ook interessant hoe verschillende producers daar anders over nadenken. Neem Steven Wilson, bijna al zijn remixen zijn eigenlijk zéér getrouwe kopieën van het origineel. Ja, ze zijn een heel klein beetje ruimtelijker of meer helder, maar eigenlijk vind ik dat hij de echte problemen van de originele mixen behoudt. Bij Yes knallen de basgitaar (die bij Chris Squire weinig onderlaag heeft) en de gitaar van Steve Howe nog precies even onhandig door elkaar heen. En voor een goede reden. Doe je dat niet, dan breekt online de pleuris los. Je kán de basgitaar bij Yes niet lager laten klinken om zo ruimte te maken voor de instrumenten die wel daar horen te zitten. Het internet zou boos op je worden. Mogelijk heeft Wilson ook gewoon te veel ontzag voor deze albums om ze aan te durven passen; eigenlijk lijkt hij vooral de best mogelijke versie van het gemankeerde origineel te willen presenteren.

Nick Davis toont wat mij betreft wel het lef dat een remix nodig heeft. Hij nam alle seventies albums van Genesis onder handen en trok ze daadwerkelijk binnenstebuiten. Online kan je analyses vinden waar bijvoorbeeld bij elk liedje van “Trespass” minstens tien duidelijk hoorbare verschillen zijn te vinden. Bij het liedje Visions Of Angels schrapte hij zelfs het hele koorwerk. Terecht wat mij betreft, want daar vloog het nummer totaal uit de bocht en werd het een geluidsbrei. Davis ziet zijn werk als mixer anders dan Wilson; hij wil met de bestaande opnames gewoon de best mogelijke sound krijgen. Hij erkent de eerdere mix, maar trekt zich er ook niet te veel van aan. Zijn versies van de Genesis albums klinken fris, ruimtelijk en levendig. Maar ook anders, en dat is zeker even wennen blijkt. Eerst hoor je alleen wat je denkt te zullen missen. Het grootste verwijt van de fans is dan ook dat hij ‘buiten zijn rol treedt’ door de muziek te grondig te veranderen. Op het internet kan je pagina’s vol aan kritiek lezen van fans die er woest over schrijven, veelal naar aanleiding van een enkele luisterbeurt, waarna ze hun oude Famous Charisma label elpee of cd weer hebben opgezet om snel bij te komen van de schrik.

Steven Wilson is in het door ons beminde genre dan de held van remix geworden. Er is mede door zijn toedoen een status quo ontstaan; geef de mensen gewoon een tikkeltje meer van waar ze al van hielden. Ik vind dat jammer. Recentelijk heb ik eindelijk kunnen ervaren dat Marillion, evenals het oude Genesis, daadwerkelijk geniaal is. Die middag zette ik voor het eerst de recente vinylpersing op van de 2018 remix van “Clutching At Straws”. Wat een genot voor het oor is dat! Ook de nieuwe remixen van Van der Graaf Generator zijn een verademing. Nu nog wachten tot de huidige vinylpersing van 2021 op is, want daarop hadden ze – heel handig – nog de oude mix geprint; misschien ook wel gewoon een vellige keuze van de band.