Op de sociale media is de reactievideo een hit de afgelopen jaren. En iets waar succes mee te oogsten valt groeit doorgaans snel. Zo zijn er dus ook YouTubers die met blanco verwachtingen op muziek beginnen te reageren en die vervolgens verzoekjes krijgen van kijkers en hierdoor merken dat er veel animo is voor eerste reacties op progressieve muziek. Een genre waar de contentmakers van tevoren nog nooit van hebben gehoord.
Zo is de Amerikaanse klassieke componist en muziekdocent Doug Helvering populair. Zijn video over zijn eerste reactie op Genesis’ Supper’s Ready heeft al bijna 300.000 kijkers getrokken en vele duizenden reacties ontlokt. Hij leest zich een beetje in van tevoren en gaat tijdens de opname van de video het nummer voor het eerst luisteren. Uiteraard hoort de kijker de muziek ook. Vanwege zijn kennis van muziek en zijn absolute gehoor kan hij direct inhoudelijk reageren en de bijzonderheden in de composities aanstippen. Bij progressieve muziek zie je hem enthousiast worden van ongewone vondsten of de link leggen naar klassieke componisten die hij goed kent. Soms zie je hem ter plekke verwerken dat in progressieve muziek muzikale routes bewandeld worden die voor hem totaal nieuw zijn qua harmonie of structuur. Zo worden de reeksen van onverwachte akkoorden in Supper’s Ready ontzettend leuk om mee te beleven via zijn verbaasde gelaatsuitdrukkingen.
Een ander voorbeeld van een klassiek geschoolde muzikant die vanuit haar perspectief naar progressieve muziek luistert is Amy Shafer van het kanaal Virgin Rock. Ze maakt eerste reactievideo’s en komt later met een tweede video waarin ze een diepere analyse geeft van het nummer dat ze behandelt. Hieronder haar reactie op Firth of Fifth van Genesis.
Een andere verschijning is die van de liefhebber van een ander genre, hiphop, die zichzelf voor het eerst blootstelt aan progressieve rock. In de video hieronder van Airply Beats zie je twee hiphopliefhebbers in hun studio voor het eerst luisteren naar hetzelfde Firth of Fifth. De reactie draait dan minder om de muziekinhoudelijke kennis, maar het plezier om te zien hoe outsiders reageren op de muziek die alle kanten opgaat en eindeloos nieuwe ideeën blijft introduceren: “They do whatever the hell they want”.
De Nigeriaanse Enny Fash reageert puur vanuit haar gevoel en emotie op wat ze hoort. In de onderstaande video reageert ze (ook weer) op Firth of Fifth en eigenlijk is haar reactie bijna een verrijking op je eigen luisterervaring. Je ziet aan haar gezicht dat ze van alles beleeft, van verwondering, opluchting tot verdriet: “It’s like my mind is about to explode”.
Sommige YouTubers gaan nog een stap verder. De hiphopper Lil J steekt er voor de gelegenheid maar even een joint bij op als hij “The Dark Side Of The Moon” in zijn geheel luistert, beleeft en van commentaar voorziet: “This one’s trippy too” (bij On the Run).
Een persoonlijke favoriet van mij is Elizabeth van het kanaal The Charismatic Voice. Zij is een klassiek geschoolde zangeres en de ongekroonde kampioen gezichtsuitdrukkingen van YouTube. Haar focus ligt op de zangtechniek, maar met name haar enthousiasme voor alles wat er gebeurt in de muziek is erg aanstekelijk. In de video hieronder luistert ze naar Tom Sawyer van Rush. Een band waar ik normaal niet van kan genieten, maar ik ben hier toch even aan het twijfelen gebracht.
In conclusie: je bent zo een paar uur verder als je begint te kijken naar reactievideo’s. En ze zijn nog eens heel leerzaam ook. Of het nu gaat om achtergronden en muzikale analyse of juist om pure reacties vanuit de emotie; alles kan bijdragen aan de verrijking van je blik op een liedje. Het valt me op dat reacties op de tekst ook verdiepend kunnen zijn. Zo zie je de eerder genoemde Lil J echt even stilvallen als hij de tekst van Time voorgelezen heeft en in zich opneemt. Dan kan je zelf weer even mee in die verwondering.
Als laatste nog even dit. Progressieve rock is een genre waarbij er met name witte muzikanten en luisteraars zijn. Het is prachtig om te zien dat de muziek van bands als Genesis en Pink Floyd een taal gebruikt die culturele achtergronden overstijgt. Ik zou het persoonlijk prachtig vinden als er meer diversiteit komt in de hoek van de progrock. Het genre heeft de neiging om alle invloeden als een spons op te zuigen en er iets nieuws van te maken, dus we kunnen álle culturele achtergronden goed gebruiken.