De naam Howard Helm zal bij veel lezers van Progwereld geen bel doen rinkelen. Toch timmert deze Canadese toetsenist en producent al ruim 40 jaar aan de weg. Iedere progger heeft namelijk – zonder dat hij of zij zich ervan bewust was – naar muziek geluisterd waar Howard Helm op een of andere manier aan verbonden was. Zo maakte hij onder andere deel uit van de groepen Zon (lees de recensie van “Astral Projector”), Refugee, Cryptic Vision en Aldenfield. Helm werkte en tourde samen met onder meer Ian Hunter, Michael Schenker en Axl Rose. En deed hij productiewerk voor Trans-Siberian Orchestra, Savatage, Iced Earth, Demons and Wizards en Kamelot. Mede naar aanleiding van het album “Zon Live” zochten wij contact met Howard Helm met het verzoek voor een interview. Per kerende post was het antwoord: “graag”. En zo geschiedde.

Hallo Howard, het is een eer om dit interview met je te hebben. Wil je je voorstellen aan de lezers van Progwereld? Want gek genoeg ben je voor velen van hen geen bekende naam.
Hallo Progwereld-lezers! Mijn naam is Howard Helm en ik ben een toetsenist/zanger die oorspronkelijk uit Toronto, Canada komt. Ik heb mijn hele leven muziek gespeeld, vanaf mijn vierde op piano. Ik heb altijd genoten van de creativiteit en het hoogwaardige muzikaliteit van progmuziek. Mijn carrière omvatte 40 jaar, te beginnen met Zon (uit Toronto), Refugee (ook Toronto), Ian Hunter/Mick Ronson Band, Cryptic Vision, Aldenfield en 21 jaar in de opnamestudio om aan honderden andere projecten te werken.

Welke muziek heeft je beïnvloed en waar luister je naar?
Ik kocht alles wat ik kon in de vroege jaren 70, zoals Yes, Genesis, ELP, King Crimson, Camel, Gentle Giant, Jethro Tull, Dixie Dregs, Peter Gabriel, Return to Forever, Brand X, Frank Zappa, Focus, Ekseption, om er maar een paar op te noemen.

Naast het zelfstandig maken en produceren van muziek, ben je bij verschillende groepen betrokken geweest. De bekendste zijn, zoals je hierboven zelf al aangeeft, Zon, Refugee, Cryptic Vision en recentelijk Aldenfield. Laat ik beginnen met Zon. Hoe is deze groep destijds ontstaan?
Zon werd eind 1975 opgericht door zanger Denton Young, mijzelf en drie andere muzikanten. Vanaf het allereerste begin was ons doel om uniek te zijn en de invloeden van de bovengenoemde bands te vermengen, maar we deden het op onze eigen manier. Na ongeveer anderhalf jaar in het circuit van Ontario te hebben gespeeld, besloten Denton en ik dat we een wijziging in de bezetting moesten doorvoeren. Daarmee konden we de volgende stap zetten. Zo kwamen Jim Samson (bas), Kim Hunt (drums) en mijn oude bandgenoot van de middelbare school, Brian Miller (gitaar) aan boord. Helaas hadden we pech, zoals veel groepen, en stopten we er uiteindelijk in 1981 mee.

Zon was zoals je zegt van korte duur. De groep stopte in 1981 na drie albums. Wat was daar de exacte reden voor? En klopt het verhaal dat het platenlabel je dwong om meer commerciële muziek te maken?
Dat is een juiste constatering Hans. We waren niet de enigen. Platenmaatschappijen probeerden bands die op hun label getekend hadden te veranderen in commerciële groepen. Ook al was dat niet onze reden om te tekenen. Tegen de tijd dat het derde album werd opgenomen, waren we van producer gewisseld. Toen verloren wij ook de originele ideeën die Denton en ik hadden uit het oog. Dit album (“I’m Worried About The Boys”), was niet wat ik een ‘echt’ Zon-album zou noemen. Te commercieel en creatief niet grensverleggend in de composities. Denton schreef wel een ballad die een kleine hit werd in Canada, dat was For You.

De bandnaam Zon heeft geen betekenis in het Engels en Frans, de officiële Canadese talen. Waarom heb je voor deze bandnaam gekozen? En ken je de Nederlandse betekenis van Zon?
Ik ken de betekenis van Zon in het Nederlands! Het is zon. Toen we begonnen wilden we een naam verzinnen die niets anders betekende dan de band. Kort, gemakkelijk te spellen en te onthouden. Zon paste in die behoefte. We kwamen er al snel achter dat het ‘zon’ in het Nederlands betekende. Grappig, een van onze favoriete nummers om onze show mee af te sluiten was Hocus Pocus van de Nederlandse band Focus.

In 2017 brachten jullie het album “Zon Live” uit. Dat was een reactie op de tragische dood van Brian Miller in 2015. Hoe is het je gelukt om dit album bijna 40 jaar na het uiteenvallen van Zon in elkaar te zetten?
We hadden een kleine discussie over het mogelijk houden van een Zon-reünie. Dat was niet al te lang voor het vroegtijdig overlijden van Brian. Terwijl ik in mijn studio aan het graven was, vond ik een kopie van een live-tape waarvan ik herkende dat deze was opgenomen in de laatste week dat we samen speelden. Ik had er nog nooit naar geluisterd. Ik verwachtte niets bijzonders van deze opname, maar na het beluisteren ervan dacht ik: ‘wauw!’, wat een energie en geweldige muzikaliteit heeft deze opname. Ik wist dat ik de technische vaardigheid had om die opname te verbeteren, dus ik vroeg de jongens naar het uitbrengen van een “live” album en ze zeiden ja. Op Brians sterfbed vroeg hij ons om de live-cd zeker uit te brengen, dat zou veel voor hem betekenen. Aan dat verzoek voldoen was eenvoudig. Ik denk dat de cd echt de kwaliteit van de liveshow van Zon laat horen. Ik wenste echt dat we samen verder waren gegaan.

Heb je nog contact met de toenmalige bandleden van Zon? Ik heb daarna nooit meer iets van ze gehoord.
Ik spreek wel af en toe met de andere drie leden van Zon, maar geen van hen bleef actief in de muziekbusiness zoals ik dat deed.

Dan over naar Refugee. Het album “Burning From The Inside Out” heb ik grijs gedraaid, zoals ze bij ons zeggen. Maar evenals Zon en na drie albums bestond de groep daarna niet lang meer. Wat is daarvan de reden?
Refugee was een andere geweldige band waarmee ik speelde en platen mee opnam. Ook die groep had zijn problemen, die ik aanvankelijk niet kende. De meeste bandleden wisten niet dat leadzanger Myles Hunter de eer opeiste voor alles wat door Refugee werd geschreven en uitgebracht. Dat is gewoon niet waar. Toen ik hem daarmee confronteerde, kreeg ik te horen dat ik een onruststoker was. Zelfs onze manager wilde niet naar me luisteren. Refugee was een bijzonder getalenteerde band en had het zonder onze leadzanger kunnen redden. Het spijt me echt dat het nooit een kans heeft gehad. Ik verliet de band in 1988 toen ik gevraagd werd om in de Ian Hunter/Mick Ronson Band te komen spelen. Geen prog, maar het bracht mij wel op een ander niveau van de muziekbusiness. En uiteindelijk mocht ik in Europa spelen! Iets wat ik jaren eerder tegen de manager van Zon had gezegd en wat met Zon had moeten gebeuren.


Vervolgens kwam Cryptic Vision. De meeste proggers in ons land kennen deze groep. Met Cryptic Vision heb je tussen 2004 en 2012 drie studio- en één live album gemaakt. Hoe ben je bij deze groep terecht gekomen?
Cryptic Vision is een progband uit Sarasota (Florida), de groep van drummer Rick Duncan. Rick is zeer getalenteerd, speelt veel verschillende instrumenten en schrijft al het Cryptic Vision-materiaal. Hij heeft een studio, dus het opnemen van de albums was financieel geen probleem zoals dat vaak het probleem is. Ik werkte bij Morrisound Studios in Tampa (Florida), toen ze me benaderden om toetsen te spelen. Eigenlijk kwam ik de band tegen tijdens een concert van The Flower Kings in Florida. Daar spraken we over prog. Het was een eenvoudige beslissing voor mij om bij de band te komen. Een van mijn favoriete zangers, Todd Plant, zat in de band en we hadden samen veel sessiewerk gedaan bij Morrisound.

Trouwens: is het toeval of heb je iets met groepen die drie albums uitbrengen……?
Weet je Hans, daar had ik nog niet over nagedacht tot jij erover begint. Ik denk dat het toeval is.

Over naar Aldenfield. Daarmee ging je na lange tijd weer in een band spelen. In 2017 maakte je samen met Jim Morris het album “Light Of Day”. Begon het weer te kriebelen? Blijft het bij één album?
Aldenfield is een project waar ik enorm trots op ben. Ik deed al jaren sessiewerk bij Morrisound en had veel ideeën voor een nieuw prog-project. Het probleem was de bandleden te vinden om het met mij te doen. Toen ik Jim Morris (mede-eigenaar van Morrisound en gitarist) benaderde, stemde hij toe. Ik stelde voor om samen te schrijven en te produceren, een soort Lennon/McCartney-schrijf arrangement en om alles 50/50 te delen. Ruben Drake en Mark Prator waren ook sessiemuzikanten die we goed kenden uit de studio. Het is een fantastische band. Er is één klein probleem: Jim heeft geen enkele interesse om live te spelen. Tegenwoordig moet een band optreden om iets te kunnen verkopen of een contract bij een label te krijgen. Dat was het voorbehoud bij Aldenfield. Ik heb dus geen live band om het materiaal te spelen. Het is heel triest, maar ik weet niet zeker waar het heen gaat. Ik schreef het openingsnummer voor het nieuwste album van Pinnacle Point (Deense melodieuze rockband, HR), dat Jim heeft helpen opnemen, maar ik zal nieuwe leden moeten werven voor het volgende Aldenfield album. Bovendien ben ik in 2015 naar de westkust van de VS verhuisd, dus ik ben in een totaal andere omgeving.


Naast dat je deel uitmaakt van verschillende groepen, doe je ook sessiewerk en vanaf de jaren negentig ook productiewerk. Wat kun je me daarover vertellen?
Eind 1993 ging ik bij Morrisound werken. Mick Ronson was overleden nadat hij ziek was geweest en ik had moeite met het vinden van tourwerk. Ik was een paar jaar daarvoor naar Tampa verhuisd en besloot te blijven toen het aanbod om naar Morrisound te gaan kwam. Ik heb muziek geschreven voor televisie en film en daarnaast meegewerkt aan honderden sessies. Hetzij spelen, componeren of produceren. Ik arrangeerde zelfs strijkers en dirigeerde en schreef koorarrangementen terwijl ik met Iced Earth aan hun albums werkte. Ik heb op rock, prog, jazz, heavy metal, reggae, christian, bluegrass en country platen gespeeld. Ik denk dat ik een soort Zwitsers zakmes van toetsenisten ben. Maar prog is mijn ware liefde.

Met meer dan 40 jaar heb je een lange en rijke geschiedenis in rockmuziek. Wat zijn voor jou de beste ervaringen in je carrière?
Eens kijken, een van mijn dierbaarste herinneringen is het optreden met Zon als voorprogramma voor The Tubes in Maple Leaf Gardens in Toronto. Op die locatie (een ijshockey arena) zag ik de meeste concerten toen ik opgroeide. Verder was Zon in 1980 ‘headliner’ voor een show in Ontario Place, Toronto. Daar trokken wij 21.000 mensen naar onze eigen show!!! Het was een bijzondere avond. Refugee opende deuren om in de VS te spelen en veel van die shows waren uitstekend. Maar mijn grootste “rockster” -moment was het spelen in de Hammersmith Odeon, Londen met Ian Hunter en Mick Ronson. Daar voegde Brian May van Queen zich bij ons. Op een gegeven moment stond ik rug aan rug op mijn riser terwijl ik zijn gitaarsolo speelde. Dat was bijzonder. Wat een geweldige kerel is Brian.

De titel van dit interview is: “Howard Helm, al 40 jaar de stille motor van vele groepen en muzikale projecten.” Heb je hier ooit zo naar gekeken?
Je weet dat ik op zoveel manieren gezegend ben met een carrière in de muziek. Spelen, zingen, schrijven, arrangeren, produceren, de wereld rondreizen. Het is moeilijk om het allemaal te onthouden. Ik heb met een aantal fantastische muzikanten gespeeld en heb deel uitgemaakt van een aantal geweldige projecten. Ik heb het live spelen gemist en heb daar nu mijn aandacht weer op gevestigd. Ik ben volledig van plan om weer ‘buiten’ te gaan optreden en touren wanneer dit na de huidige pandemie weer normaal wordt.

In de afgelopen 40 jaar is er veel veranderd in de muziekwereld en de muziekindustrie. Je hebt al die veranderingen meegemaakt. En stormen doorstaan. Wat is je geheim? En hoe kijk je naar de huidige muziekwereld anno 2021?
De industrie heeft de afgelopen decennia grote veranderingen ondergaan. Het is geweldig om te zien hoe jonge mensen kennismaken met de oudere prog en nieuwe inspiratie opdoen. Sommige van de nieuwe progbands zijn een beetje gekunsteld en bewerken gewoon oude ideeën, maar sommige zijn erg creatief. Ik mis echt de dagen van ‘FM-radio’, waar veel prog-muziek werd gespeeld en mensen de schoonheid ervan liet zien. Het internet heeft veel deuren geopend, maar een paar andere gesloten. Platenmaatschappijen hebben weinig interesse en zijn niet meer de promomachines die ze vroeger waren. Het is op dit moment erg moeilijk om als muzikant de kost te verdienen. Digitale distributie heeft de meeste royalty’s voor schrijvers opgedroogd. Deze bedrijfstak is nooit eerlijk geweest, maar het is nu nog moeilijker. Muzikanten zullen altijd blijven creëren. We moeten alleen de locaties en bandleden vinden om die dromen waar te maken.

Ik kan me voorstellen dat je nog niet klaar bent met werken. Wat kunnen we de komende tijd van je verwachten?
Ik ben nog lang niet klaar, zoals ze zeggen. Ik ben van plan door te gaan met schrijven en op zoek te gaan naar nieuwe bandleden hier aan de westkust van de VS. Het is leuk, ik krijg de kans om te werken met mensen die voornamelijk in Californië hebben gewerkt en die een andere invloed op muziek hebben dan de mensen waarmee ik ben opgegroeid. Het is allemaal heel cool en positief. Ik ben een nieuw prog-project aan het schrijven, of het Aldenfield heet of niet, valt nog te bezien.

Wat wil je de lezers van Progwereld meegeven?
Lezers van Progwereld, jullie hebben een unieke en bijzondere kans om in contact te blijven met de prog-artiesten van vandaag en gisteren. Ik hoop van harte dat ik binnenkort live voor jullie mag spelen en dat we elkaar kunnen leren kennen. Dank je Hans voor deze gelegenheid om jullie lezers te bereiken.

Na dit interview stuurde Howard mij nog een mailtje. Dat het Zon-album “Astral Projector” door het Britse label Rock Candy opnieuw is uitgebracht, geremasterd en met vier extra nummers……..

De foto’s en afbeeldingen bij dit interview zijn gebruikt met toestemming van Howard Helm.