Door: Ruard Veltmaat
Ik ben altijd al gevoelig geweest voor muziek met een hoog ‘doom’ – gehalte. Van die cd’s met dieptreurige muziek en het liefst moeten weersomstandigheden als mist, kou en sneeuw die gemoedstoestand nog eens extra benadrukken. Gek genoeg heb ik wat minder met regen, althans dat werkt niet actief mee aan het ultieme doom-gevoel van een cd. Het hoeft ook niet per definitie doom-metal te zijn, de muziek mag ook een hoog melancholisch gehalte hebben die het najaar of een wintersfeer bevestigt. Wat mij vaak afschrikt aan de echte doom-metal platen zijn die gorgelende mannen die met super angstaanjagende stem hun onverstaanbare teksten er uit werpen alsof het een verkeerd gevallen maaltijd is. Toch kan ik goed gezongen grunts steeds meer waarderen en een afgewogen mix van grunts en cleane zang is tegenwoordig steeds vaker te horen in mijn omgeving, regelmatig ten afschuw van mijn familie. Vaak beluister ik deze platen dan ook in de auto op weg naar mijn werk of tijdens momenten dat ik alleen thuis ben. Zoals gezegd het liefst dus ook met een dikke saus van mist over de velden, met een klein doorschemerend zonnetje. Juist dan excelleren die cd’s van weemoed, wanhoop, depressie en neerslachtigheid, hoewel ik absoluut niet met verontrustende gedachten rondloop. Hieronder een rangschikking van ultiem deprimerend tot ‘er is weer hoop’, en niet per definitie het ‘mooiste album’.
10. Autumn – Cold Comfort (2011)
Een album dat nooit echt de aandacht heeft gekregen dat het eigenlijk verdient. Een nieuwe zangeres voor de band en de muziek is geen echte creatieve verbetering ten opzichte van de voorgaande cd’s, hoewel de melancholie ook hier vanaf druipt. En weer zijn de omgevingsfactoren een bepalende invloed op de ontvangst en acceptatie van een album. De titel is zowel treffend als pakkend voor de muziek. Dit staat waarschijnlijk niet eens in mijn top honderd van beste albums, maar toch heeft het iets speciaals. Het is in elk geval speciaal genoeg om meer aandacht te krijgen dan het ooit heeft gekend.
9. Anathema – Alternative 4 (1998)
Samen met Black Sabbath, My Dying Bride en Paradise Lost wordt Anathema als één van de grondleggers van de doom metal muziek gerekend, hoewel dit vierde album een omslagpunt in de band’s historie is. De cleane zang van Vincent Cavanagh krijgt hier echt zijn definitieve vorm en neemt hij afstand van de grunts en screams. Toch weet hij hier nog op indrukwekkende wijze de diverse gemoedstoestanden weer te geven, zoals de agressie in het nummer Empty. Nog steeds is dit album vaak te vinden in mijn cd speler.
8. Falloch – Where Distant Spirits Remain (2011)
Een typisch voorbeeld hoe weersomstandigheden een stempel kunnen drukken op de muziek. Ik heb dit album leren kennen tijdens een winterse week met witte landschappen, paniekzaaiende verkeersomstandigheden en ernstig vertraagde spoorwegen. Dit zorgde ervoor dat ik deze plaat nooit meer los kan zien van witte landbouwvelden met daarover een laaghangende mist of een bewolkte sneeuwlucht met daarin jakobsladders. Natuurlijk bevat de muziek van Falloch enorm veel melancholie, maar de variëteit van heftige en ingetogen passages zorgen ervoor dat je heerlijk kan wegdrijven in een weemoedige bui. Voor deze plaat zou ik in een winterse bui in een dun T-shirtje in een tuinstoel gaan zitten, zonder dat ik ook maar een sprankje kou op mijn lichaam zou voelen. De solo in Beyond Embers And The Earth martelt mij nog steeds in extase.
7. Guilt Machine – On This Perfect Day (2009)
Hoewel ik in mijn recensie van dit album niet echt de achtergrond heb belicht, is dit natuurlijk hét creatieve resultaat van een depressie van Nederlands meest veelzijdige prog-rock artiest Arjen Lucassen. In een interview dat ik met Lucassen had, kwam later naar boven hoe hij was weggezonken in een zwarte periode in de tijd dat hij “On This Perfect Day” met zijn partner Lori Linstruth schreef. Sommige dingen komen helemaal bij elkaar als je je verdiept in de muziek, de hoes en de teksten. Neem bijvoorbeeld de eenzame geest die opstijgt naar de onheilspellende hemel op de cover van het album. Of zoals hij in het interview zegt; “Als er een engeltje bij je zou komen met de vraag, ga je mee, dan ga je mee”. Gelukkig rekent Lucassen gelijk af met die opmerking dat hij nooit zoiets zou doen, maar toch….
6. Amiensus – Restoration (2013)
Een cd die ik nog niet zo heel lang geleden heb ontdekt. Heerlijke melancholische doom (black) metal waar de grens van grunts en cleane zang voor mij op het randje van acceptatie staat. Prachtige cleane vocalen worden afgewisseld met technisch goed uitgevoerde grunts. Zo hier en daar komen er speelse stukjes voor in de muziek die het collectief van liedjes iets vertederends geeft om vervolgens daar weer rigoureus korte metten mee te maken in een opvolgende song. De link met Agalloch ligt regelmatig op de hoek. Een band die nog niet ontdekt is door de wereld. Wellicht ligt daar ook weer een schone taak voor Progwereld.
5. Nordagust -In the Mist Of Morning (2010)
Tja, de titel zegt al genoeg. Om dat extra te benadrukken gebruik ik gemakshalve maar de eerste alinea uit de recensie van gewaardeerde collega Govert Krul: “Al schrijvende bedenk ik me dat dit debuutalbum van Nordagust in geen betere periode beluisterd kan worden dan de donkere maanden. Kou, mist, sneeuw en ijzel. Nordagust voelt zich er uiterst comfortabel bij en dat is geen wonder als je bedenkt dat de bandnaam is ontleend aan een Noorse mythe die de ziel van ‘de Noordenwind’ verhaalt”. En die tekst van Govert zegt al meer dan genoeg. Een intens lekkere plaat hoewel je nooit té diep in de neergaande spiraal valt. De muziek houdt altijd een klein tipje van de sluier omhoog waardoor je altijd dat laatste sprankje hoop vast kan grijpen. Enorm melancholische muziek waar de typische stem van Daniel Solheim bijna een instrument in het geheel is. Voorlopig nog steeds het enige album dat deze formatie op de wereld heeft gezet.
4. Obiymy Doschu – Elehia (2009)
Ik had de eer in de Nederlandse muziekpers om deze cd als één van de eerste te ontdekken door een toevallig contact met de zanger van de band via het internet. Nadat de recensie en een interview op Progwereld geplaatst werd, kwamen er plotseling meer en meer recensies en bijna allemaal met een positieve beoordeling. De winter en het gevoel dat daarmee gepaard gaat, is hier wel heel erg op zijn plaats. De hoes van het album alleen al straalt een soort van droevigheid uit waarin je heerlijk kan zwelgen in treurnis en nostalgie: een eenzame man die in de sneeuw bij een bomenpartij staat. De zanglijnen zijn in de Oekraïense taal, dus het blijft voor mij tot op heden nog steeds gissen naar de betekenis van de teksten. Maar bijvoorbeeld de droevige stem van zanger Volodymyr Agafonkin suggereert een tragisch ontwikkeling in de epic Dorohoyu Vichnosti, hoewel de muziek hier juist weer wat hoop uitstraalt.
3. Agalloch – The Mantle (2002)
Eigenlijk komt elk album van deze band wel in aanmerking om geplaatst te worden als ultieme medicatie dat je lichaam ongewild in een depressie drukt. Agalloch is een Amerikaanse metalband uit Portland, Oregon. De band is in 1995 opgericht en maakt grofweg gezegd black metal met folk, ambient en doominvloeden. Hierdoor ontstaat een gevarieerd en sfeervol geluid, dat (her)kenbaar is voor de band. In de ‘scene’ worden de albums van Agalloch bijna allemaal als meesterwerken beoordeeld. In eerste instantie moest ik enorm wennen aan de screams en grunts, maar juist het duistere en mysterieuze geluid van deze band zorgt ervoor dat je nieuwsgierig blijft naar de composities. Waarom dan hier “The Mantle” genoemd? Simpelweg omdat het ooit mijn kennismaking met de band was
2. Wolverine – Communication Lost (2011)
Tragiek, angst, liefdes verdriet en nog een aantal factoren zorgden voor de inspiratie voor dit album van de Zweedse formatie Wolverine. Bijna was deze band verscheurd door onderlinge conflicten en twijfels over wat het leven te bieden heeft. De liefde voor muziek en de drang om dit samen te delen, brengt de bandleden toch weer bij elkaar en het resultaat is indrukwekkend. Nog steeds krijg ik kippenvel als ik de gitaren hoor aanzwellen in het eerste nummer Into The Great Nothing . Of de cello in What Remains. Ongekend mooi dit, ondanks de tragische en beklemmende teksten.
1. My Dying Bride – The Angel And The Dark River (1995)
Iedere recensent die geen album van dé ultieme treur formatie My Dying Bride in een top tien als deze heeft staan, mag zichzelf bijna niet serieus nemen. Daarom ga ik deze band dus ook niet uit de weg, hoewel er altijd een haat/liefde verhouding is geweest tussen mij en MDB. De band heeft prachtige liedjes gemaakt, maar vooral de nummers met grunts vallen vaak net buiten mijn acceptatie. Juist de nummers en albums met cleane zang springen er bij mij uit. Maar hoe dan ook, de minimale akkoorden, de atmosferische passages, de pessimistische teksten, de obsessieve trage ritmes, uit alles spreekt de liefde voor ongeluk, treurnis en tragiek. Maar waarom juist dit album? Van alle albums die ik beluisterd heb komt dit het meest in de buurt van absolute weemoedigheid, het bevat dus nagenoeg geen grunts, maar ook omdat dit in de doom metal stroming als meesterwerk wordt gezien. Daarnaast is dit album ook min of meer de absolute doorbraak van de band en wat mysterieuze details in de muziek zorgen er voor dat dit wat mij betreft één van de meest briljante albums van MDB is. Ik zou zeggen; surf naar Youtube en zoek bijvoorbeeld eens op For My Fallen Angel, Black Heart Romance, The Cry of Mankind. Ach, eigenlijk zeggen deze titels al meer dan genoeg, niet?