De progwereld tien…Als je leven een bizzare wending neemt

Door Dick van der Heijde

Gedurende anderhalf jaar heb ik op kamers gewoond en om het maar gelijk duidelijk te maken; dat was niet tijdens mijn studententijd. Het was rond 1991 toen ik als 28-jarige de kersverse eigenaar werd van een herseninfarct. Met als gevolg dat ik geheel verlamd raakte en niet meer kon praten  terwijl m’n verstandelijke vermogens nog volledig functioneren. De kamers waar ik op doel waren dan ook gelegen in het ziekenhuis, het revalidatiecentrum en het verpleeghuis. Met andere woorden: het heeft 15 maanden geduurd voordat ik weer in m’n eigen bed kon slapen. Hier is een lijstje met tien albums die deze periode markeren, albums waar ik een ongelooflijk sterke herinnering bij heb.

1. All About Eve – Scarlet And Other Stories

Toen ik al enkele dagen in coma lag en de nodige valiumpillen een daaps konijn van me hadden gemaakt, hoorde ik iets bekends. ‘Dream now, dream now’ zong iemand me toe. Het was die engelenstem van Julianne Regan van de band All About Eve. Mijn toenmalige vriendin had het album “Scarlet And Other Stories” opgenomen en draaide de cassette zeer regelmatig in de hoop dat ik er iets aan zou hebben. Het werkte en hoe! Het is prachtig om te ontwaken uit je coma terwijl je wordt toegezongen door een lieve, lieve stem. Ik kende het album natuurlijk van haver tot gort en hoe toepasselijk was de titel van het eerste nummer, Road To Your Soul, mijn absolute favoriet. Het spreekt voor zich dat “Scarlet And Other Stories” mij zeer dierbaar is en Julianne Regan is een schat.

2. Fish – Internal Exile

De eerste maanden na m’n infarct was ik erg moe en verward. Het klinkt misschien wat raar, maar ik was ook nauwelijks geïnteresseerd in muziek. Alleen het overlijden van Freddy Mercury deed me wat. Het stond allemaal in schril contrast met het muziekbeest dat ik vroeger was. Daarin kwam verandering toen ik van het ziekenhuis in Zeeland verkaste naar het revalidatiecentrum op de Veluwe. Ik kreeg een draagbare cd-speler en de cd “Internal Exile” van Fish. Met veel plezier luisterde ik naar nummers als Shadowplay, Credo en Tongues terwijl de voorjaarszon lekker in mijn kamer scheen. Ik had het best naar mijn zin. Bij het nummer Lucky kreeg ik een speciaal gevoel en stelde me de vraag of ik nou juist pech had gehad dat mij een herseninfarct was overkomen of dat ik juist het geluk had dat ik er nog was. Het antwoord liet zich raden. Feitelijk gezien was Fish de grote katalysator voor mijn muzikale toekomst.

3. Rush – Roll The Bones

Zo met de discman op m’n nachtkastje leek het wel of iemand de deur naar de buitenwereld open had gezet. In rap tempo lag de helft van m’n cd-collectie naast het bed. M’n broer kwam langs en gaf me het nieuwste album van Rush, “Roll The Bones”. De cd paste perfect bij de entourage van de slaapkamer. Ik zat namelijk in een kinderrevalidatiecentrum en alles zag er fris en fruitig uit. Er waren gele kozijnen, fleurige gordijnen en een bijpassend dekbed. Aan één kant was een glazen pui. De ideale omgeving om Bravados en Neurotica te laten tetteren. Veel mensen vinden “Roll The Bones” een zwak Rush-album. Ik denk dat de schijf bijzonder ondergewaardeerd is,  maar wie ben ik?

4. SI Magazine – Compilation Disc

Ook had ik weer belangstelling voor wat er gebeurde in de muziekscene. Als m’n vrienden langs kwamen vroeg ik of ze me wilden voorlezen. Ik had nog een stapel ongeopende sym-info’s, het lijfblad voor de symfonische rocker en het kon dan ook niet uitblijven dat ik op een bepaald moment een bestelling plaatste voor enkele cd’s. Toen de enveloppe werd bezorgd was ik reuzeblij met mijn aanwinsten en voelde me een heel mannetje. De verzamel-cd die Si zelf had uitgebracht sloeg in als een bom bij me. Sommige nummers maakten me erg emotioneel zoals Fallen Dreams van Pendragon, Men Out Of Time van The Last Detail en War Of Words van Pallas. Bij het horen van Attitude van For Absent Friends moet ik altijd terug denken aan die beeldschone nachtzuster. Ze vroeg van wie die geweldige muziek was. Ik kreeg spontaan zin om haar ten huwelijk te vragen. Zo ben ik.

5. Tracy Hitchings – From Ignorance To Ecstasy

De andere cd die ik had besteld was “From Ignorance To Ecstacy” van Tracy Hitchings, de kleine vrouw met de grote stem. Ik had haar ooit een paar keer zien optreden en was erg onder de indruk geraakt van haar vocale kwaliteiten. Ik had de cd blind besteld want ik wist dat het een goede zou zijn, temeer daar Clive Nolan haar muzikale partner was. Mijn medebewoners moeten gek zijn geworden van de plaat want ik draaide hem heel heel vaak. Als ik nu nummers als Escape, Horizons In Your Eyes of Hide And Seek hoor, moet ik bijna automatisch terugdenken aan die periode op de Veluwe. In gedachten zie ik dan het spastische, dove meisje Mercy in haar rolstoel door de gang crossen of ik zie het door Karel Appel beschilderde hoofdgebouw. Ik zie de manege, de gebouwen van de fysio, het paviljoen waarin ik woonde. Dan kan je Tracy Hitchings heten en een gave solo-cd hebben: voor mij betekent het schijfje zoveel meer dan alleen het muzikale.

6. Pendragon – The World

Ik was al acht maanden uit huis toen ik voor het eerst een weekendje met verlof mocht. De taxirit richting Zeeland en al het voortrazende verkeer op de snelweg deden me beseffen dat de wereld waarin ik leefde wel heel erg klein was. Ik was jarig en een vriend gaf me een cd cadeau: Pendragon, “The World”, net nieuw. Ja, ja dacht ik, het leven gaat gewoon door. Pendragon maakt gewoon een nieuw album, ik word gewoon een jaartje ouder, het gras blijft gewoon groeien. Omdat ik thuis was voelde ik me Back In The Spotlight. Het was of Nick Barrett onder m’n schedel had gekeken. De dagdromer die ik was verloor zich keer op keer in The Voyager en dan met name in de magnifieke gitaarsolo. Met elk nummer was het raak. Het melancholische Prayer, het epische Queen Of Hearts, het oer-Britse The Last Waltz en het sfeervolle sluitstuk And We’ll Go Hunting Deer: “The World” betekent daadwerkelijk de wereld voor mij. Het album is nog steeds een ultiem staaltje escapisme.

7. Abel Ganz – The Dangers Of Strangers

Die ochtend moest ik vroeg uit bed want m’n ouders zouden langs komen. Niet zomaar voor een paar uur, nee we mochten een hele dag samen zijn in een paviljoen dat we voor onszelf hadden. Het was in het kader van de training om weer thuis te gaan wonen. M’n vader gaf me een cassettebandje en zei dat m’n broer dat voor me had opgenomen. De hele dag heb ik er naar geluisterd, wat vond ik het goed: Abel Ganz met “The Dangers Of Strangers”. Abel Ganz was tot op dat moment niks meer dan een naam voor mij, de band waaruit Pallas halverwege de jaren ’80 zanger Alan Reed had gerekruteerd, meer niet. Het was wat om platgewalst te worden door de neoprog van de Schotse band. Op “The Dangers Of Strangers” was Reed slechts in twee nummers als gast te horen en dat vond ik wow. Toch was het niet alleen de zang die me bijna uit mijn stoel deed stuiteren, de flitsende toetsensolo in het titelnummer deed dat ook, om nog maar te zwijgen over het dampende The Hustler. Terwijl de riedels van de muziek nog door m’n hoofd spookten gingen m’n ouders ’s middags met me over de Veluwe wandelen. Het was mijn laatste week aldaar. Ik was er helemaal klaar voor. ‘Zeeland here I come’.

8. Jadis – More Than Meets The Eye

Viel dat even tegen. Van het leuke frisse revalidatiecentrum met wel honderd kinderen ging ik naar een muffe barak vol mankerende bejaarden. De cultuurschok was enorm. M’n cd-speler, m’n cd’s en m’n koptelefoon waren dan ook m’n beste vriend. De noodzaak om naar muziek te luisteren was zo enorm groot, dat is onbeschrijfelijk. Mijn absolute nummer 1 was “More Than Meets The Eye” van Jadis en dat lag niet eens aan de omstandigheden, het album is ontegenzeglijk een meesterwerk. Keer op keer heb ik me laten meeslepen door de machtige Mellotron van Martin Orford die aan het eind van elk nummer opduikt. Ook wist ik zeker dat ik nooit meer zou kunnen lopen. Als dat al zou gebeuren zou het namelijk tijdens die gigantische gitaarsolo van The Beginning And The End hebben plaatsgevonden, daar gaat zoveel prikkeling van uit. Jaren later heb ik het titelnummer laten draaien op de crematie van een dierbare. Beter klonk het nooit en daarmee was voor mij de cirkel rond.

9. Galahad – Nothing Is Written

Terwijl ik me mentaal probeerde te redden tussen al die bloemetjesjurken kreeg ik alle steun van vrienden en familie. Eén persoon in het bijzonder wil ik noemen en dat is mijn moeder. Je hoort vaak zeggen dat het voor de kinderen zo moeilijk is om hun ouders naar het verpleeghuis te brengen, maar draai het eens om. Bijna elke dag is zij zowel ’s morgens als ’s middags langs geweest om me mee te nemen naar buiten. Radeloos was ze en ik ook ondanks dat we wisten dat het maar tijdelijk was. Ik draaide indertijd vaak de cd “Nothing Is Written” van Galahad. Het enthousiaste spel is iets waar ik me geweldig mee kon identificeren. Het gaf me enorm veel steun. In nummers als Face To The Sun, Evaporation, Motherland en Richelieus Prayer zag ik dezelfde hemelbestormersmentaliteit als de mijne. Ik heb het van geen vreemde.

10. Landmarq – Solitary Wittness

Gedurende de laatste paar weken van mijn uithuizigheid ‘logeerde’ ik steeds vaker in het nieuwe huis waar m`n vriendin en ik aan onze toekomst zouden gaan bouwen. Het wachten was nog op de elektrische badbrancard, dan kon het feest beginnen. Op 20 november 1992 was het dan zover. Ter ere van de homecoming kreeg ik de cd ”Solitary Wittness” van Landmarq en ik had nog niet eens door dat de titel eigenlijk helemaal op mij sloeg. Voor mij was ”Solitary Wittness” gewoon de zoveelste goede neoprog-cd in mijn collectie. Nummers als ”Forever Young” en ”Tippi Hedren” waren torenhoog favoriet. De betekenis van de albumtitel drong pas in volle glorie tot me door toen ik een jaar later de band live zag spelen. Damian Wilson zong in een prachtig nieuw nummer: ”I’m the solitary wittness and i can’t believe my eyes. I want to shout out to the world but there my problem lies. For half the world lies sleeping and the other half’s a dream, and the solitary wittness is somewhere in between”. Mijn geuzenlied was geboren.