Interview en tekst: Maarten Goossensen
Foto’s: Eric de Bruijn
In 2007 speelde Gazpacho voor het eerst in De Boerderij in Zoetermeer. Toen kwam er amper 80 man op af. Dat is nu wel anders. Op die eerste februari had ik mijn eerste interview met de band en spraken we uitgebreid over het album “Night” dat toen net uit was. In deze vier jaar heeft de band zich enorm ontwikkeld. Voorafgaand aan het optreden van 5 februari 2011 ontmoet ik Thomas Anderson en Jan Ohme opnieuw in De Boerderij.
Jan verontschuldigt zich, hij wil graag eerst even douchen, dat heeft hij namelijk al drie dagen niet meer kunnen doen. Ja, op tournee zijn is een hard bestaan.
Thomas, vier jaar geleden vroeg ik je mijn “Night” album te signeren. Je schreef toen “Have some red wine, and listen to it in the dark”. Wat zou je nu opschrijven als je “Missa Atropos” zou signeren?
TA: Ik zou denk ik zeggen “neem nog meer wijn en luister in het donker” (lacht). Ik hoor zelf dat je het album goed kan beuisteren tijdens het reizen met de trein. Ik sprak een paar dagen geleden iemand die zei dat hij “Night” en “Tick Tock” niet in de auto kon beluisteren. Het ritme zorgde ervoor dat hij in een soort trans kwam en vervolgens niet meer wist waar hij reed. Dus, luister niet naar onze muziek tijdens het rijden.
Toen ik “Missa Atropos” voor het eerst beluisterde was ik eigenlijk teleurgesteld. Mijn verwachtingen waren erg hoog en ik vond de nummers op zichzelf niet sterk. Ik vond ze te kort en had het idee dat er meer in gezeten had. Ik legde het album weg en beluisterde het na een paar dagen opnieuw (in de auto) en toen vielen opeens alle puzzelstukjes in elkaar. Dit album moet je echt als geheel beluisteren.
TA: Dit horen we heel veel. Iedereen die het voor het eerst hoort is in eerste instantie teleurgesteld. Kijk, het is een conceptalbum, maar wel eentje met korte nummers. We hadden zo veel ideeën en we wilden veel in de nummers kwijt, zodanig dat we ze allemaal een eigen identiteit wilden geven. En veel mensen zeiden: “dit klinkt niet als Gazpacho, dit lijkt helemaal niet op eerdere albums” en ze legden het album weg. Maar dit album moet groeien, je moet er echt tijd in investeren. Dit is geen eenvoudig album, als luisteraar moet je er echt mee aan de slag. Als je dit album op een feestje opzet, zullen mensen het in no time uit zetten. Je moet het echt eens proberen. Mijn record is 1 minuut en 40 seconde.
Toch vind ik het een echt Gazpacho album.
TA: Dat is het zeker! En we zijn er ook echt heel trots op. Wij zijn erg blij met het album. Het grote verschil met de eerdere albums is dat er zo weinig viool op voorkomt. Dat was geen eenvoudige keuze om te maken, maar wel een heel bewuste keuze. Het paste er gewoon niet bij. Tuurlijk, we hadden altijd een speciaal stuk voor de viool kunnen inbouwen, maar dan waren we niet eerlijk naar de muziek geweest. Altijd is het nummer de baas, het nummer beslist en als daar geen viool in past, dan nemen we het er ook niet in op.
Ik heb de viool wel echt gemist.
TA: En heel veel mensen met jou. Nogmaals, wij vonden het er niet in passen. Op het komende album, dat we in 2012 willen uitbrengen, zit weer heel veel viool. Dat gaat bijna als een symfonie klinken. Dat wordt echt een donker album kan ik je zeggen. We blijven lekker donker spul maken.
Wat ik wat vreemd vond is dat we afgelopen zomer de kans kregen het album als pre-order te bestellen. Het zou dan een paar maanden later officieel uitgebracht worden. Die datum werd maar uitgesteld en toen was daar opeens het K-scope label en wordt het album pas in februari 2011 uitgebracht. Ik ben al weer aan een nieuw album toe, terwijl veel mensen nog op het album wachten.
TA: Je hebt gelijk. Het is echt een hels proces geweest. De stap naar K-scope heeft het alleen maar moeilijker gemaakt. Het album is namelijk in Duitsland uitgebracht door Sony Music, dus daar hebben we ook mee te maken. Nadat Sony het album in Duitsland uitbracht, kwam het K-scope label in zicht. We waren daar heel erg blij mee, dat label past perfect bij ons. Dit album is dus eigenlijk overal tussen gevallen en K-scope moest alle zeilen bij zetten om nog wat aan promotie te kunnen doen. Het is wel zo dat onze albums niet aan kracht verliezen na bijvoorbeeld twee jaar. Zou je dit album in 2015 uitbrengen, dan klinkt het echt niet gedateerd. Het zal niet klinken zoals bijvoorbeeld Wham! nu klinkt.
Kwam K-scope voor of na de pre-release?
TA: Er na. En toen ze ons benaderden waren we meteen enthousiast. Dit label heeft een enorm netwerk en bestaat uit mensen die hetzelfde denken als wij. Ook zij leven echt voor muziek. Dus wij twijfelden geen moment en zijn aan boord gesprongen. Toen ontstond alleen wel het nadeel dat je net noemde.
Jan Ohne wandelt in zijn boxershort de kleedkamer in en vraagt of hij was gemist heeft. Ik vertel hem dat ik net Thomas feliciteerde met de deal met K-Scope.
JO: Ja gaaf hè? We zijn er zo blij mee. Heb je de K-scope uitgave al gezien? Het is gewoon een boek geworden met de cd erin. Het ziet er echt geweldig uit.
Hebben jullie nu extra druk ervaren toen jullie aan “Missa Atropos” werkten? De vorige twee albums zijn zo goed ontvangen door iedereen, dat moet toch druk bij jullie neerleggen?
TA: Nee, helemaal niet. Het geheim is dat je je echt helemaal niets moet aantrekken van wat mensen ervan zullen vinden. We moeten zelf geïnteresseerd zijn in de muziek. Het moet ons raken. Alle mensen hebben emoties, dus als het ons raakt, moet het anderen ook raken. Dus we maken het zo goed als we kunnen en dan hopen we dat mensen het goed zullen vinden. Er is geen druk als je werkt aan iets dat je zelf geweldig vindt.
Je bent niet bang dat je jezelf gaat herhalen?
TA: Nee, echt niet. Er is in onze muziek echt een ongelimiteerd aantal mogelijkheden. Wij zouden serieus elk half jaar een album kunnen uitbrengen. Echt geen probleem. We hebben nog lang niet het plafond van onze mogelijkheden bereikt.
JO: Ik ben het met Tomas eens. Je moet maken wat je zelf goed vindt. Wanneer je gaat maken wat mensen willen horen, dan loop je echt het gevaar dat je anderen gaan imiteren en wordt je muziek in no time oninteressant. Waarschijnlijk wordt het dan muziek waar je goed op kan dansen (lacht).
Hoe zit het met alle cijfers op het album? Het album opent met tellen en halverwege hoor ik weer allemaal getallen.
TA: Het album gaat over een man die alle banden met de wereld doorbreekt. Hij snijd alle communicatie af. En de gesproken nummers die je hoort, zijn echt spiongegevens die in die tijd gebruikt werden. Tijdens de koude oorlog communiceerden spionnen door het noemen van cijferreeksen over de radio. Ik vond dat heel erg boeiend. Dat is echt het minste van communicatie dat mogelijk is, het meest marginale. Maar het blijft communicatie en ik vond dat een mooi metafoor voor een man die alle banden afsnijdt en zich terugtrekt in die vuurtoren.
Wisten jullie dat de tweede cijferreeks die je hoort op het album ook in een Porcupine Tree album zit (“Stupid Dream”).
TA: Ja, en daar kwamen we dus achter na de release van het album! We waren er echt niet gelukkig mee toen we dat ontdekten.
JO: Ja, voordat mensen ons uitmaken voor fucking copyists, we wisten het echt niet. Ik moest het echt opzoeken om het te checken. Ik kende het nummer wel, maar niet zo goed dat ik me er van bewust was toen we deze sample gebruikten.
TA: We hebben daarmee gewoon een grote fout gemaakt en het is helemaal mijn schuld. Ik had nog nooit iets van Porcupine Tree gehoord tot vorige week, toen iemand het in de bus opzette.
En vond je het goed?
TA: Ja, geweldig. Hier ga ik me in verdiepen als we weer thuis zijn. Die Steven Wilson is echt een genie.
Willen jullie een verhaal vertellen of een boodschap meegeven?
TA: Nee, het verhaal is belangrijk. Wij willen films maken zonder beelden. We houden het expres zo vaag mogelijk, zodat je 70% van het verhaal zelf kan invullen.
JO: Er zijn maar weinig juiste antwoorden in onze muziek, want jij als luisteraar vult het verhaal in. Wij geven het frame en een paar hints, maar verder moet je het zelf doen. Ik denk dat we met dit album daar weer in geslaagd zijn. Mensen moeten voor zichzelf invullen hoe ze zouden reageren als ze alle communicatie met de wereld afsluiten. Fantasie is oneindig.
TA: Op Will To Live wordt gezongen: “The time will come when breathing screams to breathe the will to live”. Voor mij gaat dat over het begin van het leven, dat gaat over geboorte. Ik sprak iemand na afloop van een concert en die dacht dat het over dood ging.
Ik hoorde jullie eerder praten over een nieuw album, kan je daar al meer over vertellen?
TA: We hebben nu een demo af en daar staat nu zo’n 45 tot 50 minuten muziek op. De werktitel is “Morter Ghosts” en het klinkt echt helemaal geweldig! Zodra we thuis zijn gaan we er mee verder en hopen het uit te brengen in februari/maart 2012. Eén nummer is nu zo’n 20 minuten lang en daar zitten echt geweldige dingen in.
Is het jullie doel om elk jaar een nieuw album uit te brengen?
TA: Ons doel is het perfecte album te maken. Tot we dat bereikt hebben gaan we gewoon door. Muziek is echt ons leven. We werken met zo veel passie aan onze muziek, het verrijkt echt mijn leven. Het is veel leuker om aan muziek te werken dan om ’s avonds voor de tv te hangen of zo. Het is een hobby, maar ook een obsessie. Ken je het gevoel dat wanneer je een goed boek leest dat je dat niet meer kan wegleggen omdat je helemaal in die wereld zit? Zo is het ook als je aan een nieuw album werkt.
JO: Dat nieuwe lange nummer waar we nu aan werken is echt zo goed. Ik kan echt niet wachten tot we weer thuis zijn, want ik wil het weer horen, ik wil er verder aan werken! Er zit niet eens veel zang in, dus het is niet zo dat ik mezelf graag hoor. Het is gewoon een geweldig nummer. En als we dat gevoel kunnen hebben bij elk album dat we maken, dan wil ik er graag nog 50 maken.
TA: de basis voor wat we nu hebben, is in een weekend gemaakt. We kwamen op de zaterdag om 13:00 uur bij elkaar en zijn door gegaan tot de zondag in de nacht. Toen was de demo af, dat was echt heel intens. Nu gaat iedereen de demo op zijn gemak beluisteren en bekijkt iedereen wat hij nog zou willen toevoegen of veranderen. We sturen elkaar dan dingen via internet en zo schaven we aan de demo tot we tevreden zijn. Ik denk trouwens dat het weer een conceptalbum gaat worden. Dat werkt voor ons het beste. Maar ik beloof niets.
Dit jaar bestaat Progwereld 10 jaar. We gaan dan onder andere een top tien van de afgelopen 10 jaar maken. Mensen kunnen dan stemmen op hun favoriete albums die de afgelopen tien jaar zijn uitgekomen. In de top 50 – waar zal Gazpacho eindigen?
TA: ik denk op plaats 47
JO: dan zeg ik 37
Ik denk een stuk hoger, maar laten we het afwachten. Ik houd jullie op de hoogte.
Dank voor dit interview!