Interview Arjen Lucassen – verloren in de realiteit

Interview: Mario van Os
Datum: 16 april 2012

Arjen Anthony Lucassen heeft na lange tijd weer een echt soloalbum afgeleverd. Volgens sommigen volledig vergelijkbaar met zijn andere werk en anderen vinden het weer volledig verschillend. In dit interview vind je alle ins en outs van dit nieuwe album. Waarom is het daadwerkelijk anders dan al zijn andere werk en waarom is het soms ook weer hetzelfde. Maar ook de gastmuzikanten, zijn brede muzieksmaak, de achtergronden bij het thema van het album en Rutger Hauer. En kun je in de toekomst zelf je favoriete band samenstellen?

Laten beginnen met het nieuwe album “Lost In The New Real”. Ik hoor heel duidelijk de invloeden van je eerdere werk, zoals Ayreon, Star One, etc. Maar toch is het anders. En met name ook door de gastmuzikanten, niet de gebruikelijke bekende stermuzikanten, maar relatief onbekende namen. Kun je deze artiesten aan ons voorstellen?
Bij Ayreon speel ik natuurlijk ook alle instrumenten zelf en dat hoor je natuurlijk ook op dit album. Alleen drums kan ik niet spelen. Ik heb daarvoor onder andere Rob Snijders ingeschakeleld, waar ik al eerder mee hebt gewerkt. De nummers op dit album zijn zo verschillend van elkaar dat ik twee drummers wilde gebruiken. Dat onderscheid heb ik al eens eerder gemaakt bij de “Universal Migrator”, waar ik Rob Snijder voor de rustige cd had en Ed Warby voor de heftige cd. Verder kan ik geen fluit, viool en cello spelen, dus daar heb ik ook mensen voor nodig. Met Jeroen (Goossens) heb ik al heel vaak gewerkt, onder andere op “Human Equation”. Hij speelt ook nog steeds in Flairck. Ben (Mathot), daar heb ik ook al eens eerder mee gewerkt, op viool. Echt heerlijk om mee te werken. En Maaike (Peterse) op cello is de eerste keer dat ik met haar werk. Zij is van Kingfisher Sky (een Nederlands band). En verder heb ik Wilmer Waarbroek, een fan eigenlijk. Hij mailt me al jaren en deze keer hoorde ik iets op Youtube van hem. Hij had een Ayreon nummer gecoverd, Newborn Race, en dat vond ik zo ongelofelijk goed. Ik heb contact met hem opgenomen en hem hier uitgenodigd om wat nummertjes met hem gespeeld. Ik heb hem wat oude computerbestanden meegegeven en in dank daarvoor heeft hij de achtergrondzang ingezongen. Echt de dingen die ik niet haal, echt de hoge krachtige dingen, doet hij. Hij kan perfect zingen en bespeelt ook van alles, evenals ik thuis van alles aan het pielen ben. Hij speelt ook toetsen en gitaar etc. Echt een jongen die alles kan, maar hij zit verder niet in een band. Verder heb ik op dit album nog Elvya Dulcimer, een Belgisch meisje. Zij speelt de dulcimer en ze heeft de zang gedaan op het Sandy Denny gedeelte van het Led Zeppelin nummer Battle Of Evermore.

Dus deze keer een echt Nederlands project en ook een echt soloalbum?
Inderdaad, en met name omdat ik alle zang nu zelf heb gedaan is het zeker een soloalbum. Ik heb ook meerdere dingen gedaan op dit album.

Ik hoor inderdaad diverse muziekstromingen terug in je muziek, zoals Progressief, Metal, Psychedelisch, Hardrock, Powerpop, Space en zelfs Folk. Maar ik mis er ook een paar zoals blues, jazz, fusion.
Ja, maar dat zijn allemaal dingen waar ik niet van hou. En ik ga geen muziekstijlen in mijn muziek verwerken waar ik zelf niet van hou. Want jazz, funk, soul en hiphop daar heb ik helemaal niks mee. Ik heb wel een brede smaak, maar het moet niet te gek worden. Er zijn grenzen. Alhoewel, er zit natuurlijk wel een beetje jazz in het nummer I’m The Slime van Frank Zappa.

We hebben natuurlijk al heel veel kunnen lezen en zien over het thema van het album. Op jouw website, op Youtube en op Facebook heb je zelf al het een en ander verteld. Maar kun je voor onze lezers nogmaals het thema toelichten?
Het is eigenlijk een heel simpel thema, maar ook een heel realistisch thema. Waar Ayreon eigenlijk heel science fictionachtig is, is dit een heel realistisch thema. Tegenwoordig vriezen heel veel mensen zich al in, cryogenic heet dat. Mensen die een ongeneeslijke ziekte hebben en hopen dat over een tijdje de wetenschap zo ver is dat ze die ziekte wel kunnen genezen. Die vriezen zich dan in. Daar zat ik een beetje over te denken. Wat gebeurt er nou met die mensen? Stel dat ze over een paar honderd jaar een geneesmiddel hebben gevonden en die mensen worden inderdaad ontwaakt. Hoe ziet de wereld er dan uit? Daar heb ik me heel erg in verdiept, veel documentaires bekeken en er veel over gelezen. Hoe ziet de toekomst er uit? In de laatste 20 jaar is de wereld al zoveel veranderd, door de computers enzo. Als de wereld in 20 jaar al zo veel kan veranderen, hoe ziet het er dan over een paar honderd jaar uit. Het is natuurlijk een beetje gokken. Is de persoon die dan ontwaakt in staat om zich dan aan te passen?

Jouw conclusie op dit album is dat het niet zo is.
Deze persoon inderdaad niet, maar het blijkt uiteindelijk ook dat bij deze persoon zijn lichaam niet is hersteld. De persoon heeft dus eigenlijk al die tijd in een virtuele wereld geleefd en dat niet eens gemerkt. Dat is ook het echte thema van het album, wat is echt en wat is niet echt? Dat is nu al moeilijk te zien als je op Youtube kijkt, wat echt is of wat niet. Als je bijvoorbeeld een film als ‘Tin Tin’ bekijkt, dan weet je op een gegeven moment ook niet of het echt is of animatie. Als dat nu al zo is, dan is dat zeker over een paar honderd jaar moeilijk te onderscheiden. Ik denk echt dat je het verschil niet meer kunt zien. En stel nou dat je in zo’n virtuele wereld leeft, waarbij alles echt lijkt en alles perfect. Je kunt nooit dood gaan, niet ziek worden. Het zou mijn keuze niet zijn. Ik zou dan zeggen, ‘switch’ me maar af.

Mr. L. staat dat ook voor Lucassen?
Ja. Het is een personage dat ook al voorkwam op mijn laatste Ayreon album, waar ik over mezelf zing. Ik dacht als ik een soloalbum ga doen, dan breng ik ook Mr. L. terug. En inderdaad Mr. L. staat voor Lucassen.

Heeft het concept ook nog een relatie met “The Human Equation”? De hoofdpersoon daarbij ligt op sterven en wij horen zijn gedachten. Het zou kunnen zijn dat hij nu wordt opgewekt.
Nee hoor, dat is echt een los verhaal. Uiteindelijk heb ik het verhaal wel gerelateerd aan het lange Ayreon verhaal, omdat helemaal aan het eind van “The Human Equation” blijkt dat het toch een computerprogramma was. Dat vond ik eigenlijk wel een leuk geintje. Met name voor de mensen die denken dat ik nou eindelijk een keer een serieuze plaat maak en geen science fiction album. En dan verziek ik het toch weer op het eind. Ha ha.

Dan een vraag over je zangkwaliteiten. Volgens mij ben je in de loop van de jaren heel erg vooruit gegaan. Dit terwijl je van oorsprong geen zanger bent. Heb je dat geleerd van al de gastvocalisten op de Ayreon albums?
Nou, daar wordt je alleen maar onzeker van. Als je werkt met zangers als Bruce Dickinson, Russel Allan of Jorn Lande dan wordt je heel klein. Als die jongens naast je staan te zingen, dan word je daar echt onzeker van. Dat zijn dingen die ik nooit zal kunnen. Dat zijn ook echte hardrockzangers en heel anders dan mijn stijl van zingen. Ik zing meer in de stijl van Syd Barrett. Ik denk dat ik mijn beperkingen nu heel erg goed ken. Ik weet wat ik wel aan kan en wat niet. En de nummers zijn heel erg op mijn stem geschreven. Binnen mijn bereik zeg maar. Ik hoefde deze keer niet te denken wie welk nummer gaat zingen, etc.

Weet je bij Ayreon dan meestal al van te voren wie een nummer gaat zingen?
Het werkt meestal andersom. Ik weet meestal wel ongeveer wie er misschien mee gaan doen. Maar tot het einde blijft het onzeker. Als ik aan het schrijven ben, denk ik daar een beetje over. Maar pas aan het einde ga ik de teksten schrijven en daarna ga ik de zangers over de nummers verdelen.

In The New Real en vooral in Lost In The New Real komt een deuntje voor dat mij heel bekend voor kwam. Ik heb pas het album “Edison’s Children” van Pete Trawavas en Eric Blackwood mogen recenseren en daar herinnert het me aan. Ken je dat album?
Nee, dat ken ik niet. Is dat Pete Trawavas van Marillion? Daar moet je me dan toch de link eens van doorgeven, dan zal ik dat eens gaan beluisteren.

Ik ben zelf ook vijftiger en jij bent ook recent 50 jaar oud geworden. In het nummer Where Pigs Fly laat je zo’n beetje 50 jaar wereldgeschiedenis en de belangrijkste gebeurtenissen in de muziek terugkomen. Is dat een soort terugblik die je als vijftigjarige hebt?
Ja, misschien wel. Ik zat een aflevering te bekijken van een documentaire de “Large Hadron Collider“, een deeltjesversneller in Zwitserland is dat. Daarin werd beweerd dat er elf dimensies moeten zijn, ander kloppen een heleboel vergelijkingen niet. Ik zat te bedenken: hoe zien al die andere dimensies eruit. Misschien is er bij elke keuze die je maakt wel een alternatieve dimensie. En toen zat ik te bedenken: hoe zou de wereld er uit zien als inderdaad dingen anders waren gelopen. Toen had ik het komische idee, misschien is het wel leuk om de hele wereld op zijn kop te zetten. Als Madonna een maagd was gebleven en als Jimi Hendrix een fluit had gespeeld. Toen schreef ik voor de gein een coupletje daarover en ik heb die teksten afgemaakt. Het was eigenlijk een grap. En je kunt ook blijven doorgaan. Op een gegeven moment had ik ook “Charlie was a Beatle en Ringo was a Stone”.
Op een gegeven moment had ik 15 nummers en 10 nummers passen er maar op cd1. Toen heb ik ze aan de 40 fans laten horen tijdens een luistersessie. En dat was heel verrassend. Een aantal nummers, erg Pink Floyd minded, ging aan ze voorbij. Maar bij dit nummer begon iedereen te klappen en te juichen. Iedereen lag dubbel. Dus daarmee was dit nummer meteen gepromoveerd tot de eerste cd.

Alle vijftien nummers passen dus in het concept. Leg dat eens uit? Een nummer als The Space Hotel past mijn inziens minder goed in het conceptverhaal.
Nou ja. Space Hotel klinkt als science fiction, maar ze zijn er natuurlijk al wel mee bezig. En ik denk dat over een jaar of tien dit gewoon mogelijk is. Ze zijn zelfs bezig om een hele brug naar space te maken. En dat past dan ook in het concept, wat is werkelijk en wat niet. Het zijn allemaal observaties van hoe de toekomst er uit kan zien.

Zo ook So Is There No God? is een heel mooi nummer, waarbij een godsdienstig thema wordt neergezet, zonder daarbij mensen of religies tegen het hoofd te stoten.
Ooh, maar dat wil ik ook helemaal niet. Ik wil niemand mijn mening opdringen. Ik ben een entertainer. Ik kwam op dit nummer toen ik naar een aflevering van “Through The Wormhole”, met Morgan Freeman, zat te kijken. Stel dat we in een laboratorium leven kunnen creëren, wat overigens nog nooit gedaan is en misschien ook wel nooit gaat lukken. Maar stel dat het wel kan in de toekomst, dan zijn er een heleboel theologische vraagstukken. Maar ik wil absoluut mijn mening niet opdringen aan mensen. Muziek is entertainment en ik ben geen politicus. Het is niet aan mij om mensen de les te lezen. Ik wil ook zeker niet negatief zijn. Sommige dingen die ik beschrijf in de toekomst vind ik zelfs heel mooi.

Er zit inderdaad ook veel humor in je nummers. Zo is When I’m A Hundred Sixty-four een duidelijke parodie op het Beatles nummer When I’m 64.
Inderdaad. Haha.

Zo ook bij het nummer Pink Beatle In A Purple Zeppelin laat je heel duidelijk en op een komische wijze horen waar je invloeden vandaan komen.
Ja, dat klopt en dat mag ook iedereen weten. Ik lees vaak interviews van andere bands, die overduidelijk naar Floyd klinken en dan zeggen ze in interviews dat ze naar Noi en Kaan en Mutals en andersoortige onduidelijke Duitse bandjes luisteren. Ik denk dan: “Joh, kom er gewoon voor uit dat je naar Pink Floyd luistert, waarom zou je het verbergen”. Met deze titel had ik zoiets van: hoplakee, daar heb je mijn invloeden, ik ga het niet verbergen. Duidelijker kan volgens mij niet.
Het nummer gaat inderdaad over “every song’s been sung before’. Veel mensen denken dat ik dat nu al vind. Dat is natuurlijk nog niet zo, maar het wordt wel steeds moeilijker om origineel te zijn. En dat merk ik zelf ook. Maar ik kan me wel voorstellen dat over een paar honderd jaar het echt helemaal ingewikkeld gaat worden om origineel te zijn. Ik kan me heel goed voorstellen dat we over tien jaar al computerprogramma’s hebben waarin je je favoriete bands ingeeft en dat er dan een nieuw nummer uitkomt dat die invloeden heeft. In dit geval toets je dan in Pink Floyd, Beatles, Deep Purple en Led Zeppelin en er komt een nummer met Robert Plant op zang, Ringo de drums, etc.

Tja … ik denk dat er toch een creatieve mind nodig is om vernieuwing in de muziek te kunnen aanbrengen. Kijk onder andere bij Porcupine Tree, is natuurlijk een invloed van Pink Floyd, maar Steven Wilson maakt er toch weer elke keer iets eigens en speciaals van.
Ja, dat is ook zeker zo. Ik heb zelf ook een heel brede muzieksmaak. Door al die muziekstijlen bij elkaar te brengen, hoop ik elke keer dat er weer iets nieuws ontstaat. En dat lukt nog steeds, maar het wordt wel moeilijker.

Hoe kom je aan Rutger Hauer?
Dat is eigenlijk heel goed en gemakkelijk gegaan. Ik heb gewoon een mail gestuurd naar zijn agency. Ik kreeg heel snel een mail retour in het Engels, met “tell me more”, “play me some music”, “let’s see of this can be real”. Daarna heeft het nog wel een paar maanden geduurd voordat ik het echt voor elkaar had, maar het was eigenlijk meteen raak. Ik denk dat hij zelf mijn mailtje heeft gelezen en mijn naam gewoon gegoogled heeft om te kijken wie is dat nou eigenlijk. En dat hij toen tegenkwam dat ik al veel gedaan heb. Ik heb natuurlijk al wat namen achter me staan en veel nummers op mijn naam. Hij checkt ook al die filmpjes op Youtube en dan mailt hij mij weer. “Ik heb dat filmpje gezien waarin je gitaarles geeft, lachen …” Ik heb maanden met hem geskypt en we hebben veel gelachen. Die man is geweldig, alles is echt aan die man. Dat vind ik zo leuk. Hij heeft zich ook echt verdiept in zijn rol. Hij heeft zelf alle teksten geschreven. Hij had zich er ook heel gemakkelijk vanaf kunnen maken door gewoon mijn teksten voor te lezen. Maar hij heeft alle nummers gehoord en zijn eigen ziel erin gelegd.

Dus als je iets wil dan moet je dat gewoon proberen?
Inderdaad. Maar dat doe ik natuurlijk al sinds mijn eerste Ayreon album. Gewoon mijn eigen favorieten aanschrijven en ik sta er zelf verbaasd van dat het dan lukt.

Soms is dat natuurlijk best lastig, muzikanten willen misschien wel, maar platenmaatschappijen willen dan wel eens moeilijk doen. Hoe werkt dat?
Het is allemaal heel ingewikkeld, logistiek en financieel is het soms een nachtmerrie. Dan is dit weer eens heerlijk. Gewoon lekker een soloplaat maken, geen gedoe, gewoon muziek maken. Geen zorgen maken wat men ervan vind, lekker genieten. Het was weer terug naar het begin toen ik met Ayreon begon. Bij het laatste Star One album had ik dat gevoel niet meer. Ik heb niet het idee gehad dat dat een plaat van mezelf was, meer iets wat men van me verwachtte. Dan is deze soloplaat weer echt iets van mezelf.

Dan heb ik nog een vraag die ik vanuit het Progwereld forum moest stellen. Waarom heb je er een dubbelalbum van gemaakt door het aan te vullen met covers?
Nou, ten eerste pasten mijn eigen 15 nummers niet op één cd, doordat ik bonus cd-rom tracks erbij wilde zetten. Het was echt passen en meten. Op één cd paste daardoor maximaal 50 minuten muziek. Met mijn 15 nummers zou ik dan anderhalve cd hebben en dat vond ik een beetje lafjes. Bovendien moest dan cd2 als bonus-cd gezien worden. En dat wou ik niet, want alle nummers zijn even goed en verdienen een plek op het volwaardige album. Dus toen is het een dubbelalbum geworden en heb ik een aantal covers opgenomen. Ik ben begonnen met Pink Floyd. Ik had daar zoveel plezier in, zodat ik voordat ik het wist al met gemak 5 covers had. En dat vond ik ook mooi in evenwicht. 5 covers om 5 eigen nummer op de tweede cd.
En deze tweede cd krijgt iedereen er gratis bij, want je hebt geen andere prijzen voor een dubbel cd. Ik heb met de platenmaatschappij daar nog over zitten praten. Noemen we het een bonus-cd of niet. Ik wou dat eigenlijk niet. Ik ben net zo trots op cd2 als op cd1, dus daarom een dubbelalbum.

Met name Welcome To The Machine is voor mij een geweldige cover geworden.
Het is ook zo’n legendarisch nummer. Na Echoes is dit van mijn favoriete nummers aller tijden. Daar mag je eigenlijk niet aankomen. Dat durfde ik eigenlijk niet, maar ja het paste zo goed bij het concept. Dat moest ik doen. En ik dacht als ik doe, dan moet ik het echt helemaal anders doen. En toen ik er klaar mee was en het resultaat hoorde was ik er ook echt tevreden mee. Dit is compleet anders dan het origineel, zodat mensen niet gaan zeggen: ik vind dit beter of dat beter.

Ik vind het ook heel goed dat je covers niet probeert na te spelen maar je eigen draai er aan geeft. Ik herinner me onder andere Space Oddity van David Bowie (op “Star One – Space Metal Bonus Disc”).
Ik speel graag de nummers zoals ik ze zelf interpreteer, met mijn eigen stijl. Ik heb dat op één nummer op dit album nu niet gedaan. Dat was het nummer van Blue Oyster Cult. Dat paste ook zo goed in het concept en ik wilde dat al zo lang doen. Maar daar kon ik niet zo veel afwijken van het origineel, ik heb het alleen wat beter en grootser laten klinken. Ik heb nu betere productiemiddelen tot mijn beschikking. En er zijn natuurlijk heel veel mensen die het nummer nog niet kennen.

Dat waren mijn vragen over het nieuwe album, heb je daaraan nog wat aan toe te voegen?
Ja, wat ik daar meestal nog aan toevoeg is dat de mensen zeker geen metal, rock opera moeten verwachten. Dat is het gewoon niet.

Schiet me nu nog wel een vraag over het album te binnen. De hoes wordt over het algemeen lelijk gevonden.
Ha, mooi!

Maar het geeft daardoor wel de aandacht, iedereen gaat er over praten en je staat in de picture.
Ik had met dit album zoiets van: ik ga niet voorzichtig doen. Het interesseert me helemaal niets wat de mensen gaan zeggen. Ik ga iets unieks maken of in elke geval wel iets wat opvalt. Mijn laatste drie albums waren duister, de laatste Ayreon ging over de ondergang van de mensheid, het Guilt Machine album ging over depressie en de laatste Star One over dystopias. En ik had zoiets met die hoes van ik gooi er iets ongelofelijk kleurrijks tegenaan, iets wat meteen opvalt. Ik ben natuurlijk ook een hele grote fan van de 60’s sci-fi posters, waar dit natuurlijk op gebaseerd is. Denk aan Ziltoid, etc.

Dan heb nog wat vragen over het verleden. Ten eerste je vorige soloalbums, die zijn naar mijn mening heel anders dan wat je nu gemaakt hebt.
Ik ben blij dat je dat zegt. Het is naar mijn mening heel anders. Ik lees nu ook al recensies waar ze vertellen dat het allemaal hetzelfde is. Maar luister toch naar de verschillen.
Het komt misschien ook door mijn voorkeur voor bepaalde muziekinstrumenten. Ik had eigenlijk zoiets dat ik mijn Hammond een keer niet wilde gebruiken. Maar dan sluit ik hem weer aan en hoor het geluid en dan kan ik niet anders. Ik hou van dat vintage geluid van die Hammond. Ik denk als ik mezelf zou dwingen om dat soort instrumenten niet te gebruiken dan wordt ik ongelukkig en klink ik niet meer als mezelf. Ik denk dat de mensen dat ook leuk vinden aan mijn muziek.

Ik volg je al heel lang in je carrière. Ik heb je zo’n 30 jaar terug al ooit zien spelen met Bodine. Dat was natuurlijk heel anders.
Ja, inderdaad. Goh lang geleden. Maar Bodine was toen vooral georiënteerd op ACDC en Vengeance meer op Maiden, Saxon en Judas Priestachtig. Ja … Ik ben blij dat ik zo’n brede muzieksmaak heb. Leuke tijd geweest.

Een paar maanden geleden mocht ik ook Ian Parry interviewen. Jullie kennen elkaar al vanaf Vengeance. Wat is jullie relatie met elkaar?
Oh leuk, ik ken Ian natuurlijk heel lang. Ik heb nog regelmatig contact met hem. Toevallig nog vorige week. Hij had de trailer van mijn album gezien en reageerde daar erg positief op: “Leuk dat je nog gewoon doet waar je zin in hebt”. En hij vroeg ook of ik wat nummers wilde maken voor zijn nieuwe cd en of we een oud nummer van ons samen nog een keer opnieuw zouden opnemen. En dat soort dingen.

Is zo’n samenwerking ook mogelijk?
Ik weet het nog niet. Ik weet nog niet wat ik hierna ga doen. Ik ben nu anderhalf jaar intensief met dit soloalbum bezig geweest en dan heb ik geen tijd voor andere dingen. Ik heb nu nog geen plannen voor de toekomst. Ik krijg ook van andere bands vaak uitnodigingen om met ze mee te spelen. Maar dat zijn eigenlijk dingen die ik niet meer doe.

Naar de toekomst toe, kunnen we je nog live zien optreden met dit album?
Ik ga volgende week (21 april 2012) spelen op record store day. Dan ga ik in drie record shops, in Delft, Breda en Bergen op Zoom, akoestisch optreden. Maar ik denk dat het daarbij blijft. Of ik moet het zo naar mijn zin hebben, dat ik denk dat wil ik nog meer. Maar nee, ik denk het niet.

Met dit album zou het toch redelijk makkelijk te organiseren zijn.
Dat klopt, als het ooit mogelijk is dan zou het nu mogelijk zijn. Maar ja, live zingen dan zou ik toch echt zanglessen moeten nemen. Ik weet niet of ik dat volhoud meerdere avonden op het podium. En I hate practicing en ik zal er toch echt voor moeten gaan oefenen. Ik heb het natuurlijk al vrij veel gedaan, met Vengeance en Bodine. Dat is eigenlijk ook de reden dat ik met Ayreon ben begonnen, zodat ik niet meer live hoefde te spelen. Ik heb het dan uiteindelijk toch nog twee keer gedaan met Star One en Stream Of Passion. Maar dat is dan vooral voor de fans en niet voor mezelf. En als ik dan op het podium sta, dan is dat toch wel heerlijk. Het geeft dan wel een heel fijn gevoel. Maar ja, je bent zonder meer een half jaar verder voordat je dat georganiseerd hebt, enzo.

En de verdere toekomst? Ben je al bezig met een volgend project en/of album?
Eigenlijk plan ik helemaal nooit, want dan beperk je jezelf. Toen ik met Guilt Machine bezig was, had ik al wat nummers voor dit soloalbum klaar liggen. Maar nu heb ik eigenlijk nog helemaal niets. Ik ga dan meestal gewoon wat pauzeren en dan komt er vanzelf wat. Lekker wachten, gitaartje pakken en dan komen er wat ideetjes. En dan kijk ik na een paar maanden wat het gaat worden. Dat gezegd hebbende hoop ik zelf dat het weer Ayreon gaat worden. Maar dat is nog een creatief proces dat moet ontstaan.

Dan ben ik door mijn vragen heen. Heb je zelf nog wat toe te voegen?
Nee hoor. Ik denk dat ik weer genoeg geluld heb. En jij hebt weer genoeg om uit te werken.

Misschien wil je nog wat vertellen aan onze Progwereld lezers?
Ja, ik ken Progwereld natuurlijk heel goed. Mijn broer belt me wel eens met “ze hebben het weer over je” en dan ga ik het weer lezen. En dan denk ik altijd: wat is prog. Ik noem het prog als het avontuurlijk is. Het “White Album” van de Beatles is erg avontuurlijk en dus prog. ACDC zal nooit prog worden, maar Purple en Zeppelin dan weer wel. En de oude Queen, heerlijk.

Dus prog is vernieuwend?
Inderdaad! Ik ben zelf enorme progliefhebber omdat het avontuurlijk is. Wegdromen bij de muziek. Elke avond ga ik voor mijn boxen liggen en dan heerlijk wegdromen. Heerlijk!

Nou bedankt voor dit interview en graag tot ziens weer een keer.
Jij ook bedankt.