Interview: Hans Ravensbergen
Datum: 30-08-2011
Net als met veel andere artiesten en groepen in de progressieve wereld onderhoudt deze website ook een prima relatie met Knight Area. Mede daarom gunt Knight Area net als andere groepen en artiesten deze website vaak primeurtjes wanneer het aankomt op nieuwtjes en nieuwe albums. Dat wij dit zeer op prijs stellen spreekt dan ook voor zichzelf. Zo ontvingen wij in de vroege zomer van 2011 een mailtje van drummer Pieter van Hoorn dat er een nieuw ridderlijk muzikaal product aan zat te komen. En of wij oren hadden om dit nieuws als eerste naar buiten te brengen. Een afspraak voor een interview werd dan ook soepel geregeld. Maar op welke locatie spreek je dit interview dan af bij een groep waarvan de leden verspreid over Nederland en zelfs in het buitenland wonen? Inderdaad, bij de interviewer thuis in het centraal gelegen Capelle a.d IJssel. En zo werd de Alkenoord op dinsdagavond 16 augustus 2011 een klein beetje Ridderbuurt waar vooral werd gesproken over en ook geluisterd werd naar “Nine Paths”, het vierde studioalbum van Knight Area.
Laten we eerst even twee jaar terug gaan in de tijd. Om precies te zijn naar 25 september 2009, de releasedatum van “Realm Of Shadows”. Hoe zijn de reacties op dit album geweest?
Mark V: Die waren positief. We hebben over het algemeen goede recensies gekregen. We merkten ook dat het sneller ging met de verkopen. Dat kwam ook doordat we meer bekend waren en het album vrij snel werd opgepikt.
Mark S.: Het was voor de band in elke geval een stap vooruit. Het heeft onze naam als band wel gevestigd en ook beter op de kaart gezet. Men weet nu wat je krijgt met een cd van Knight Area, kwaliteit en het zit goed in elkaar.
Mark V.: Je moet het ook zo zien dat het na de eerste cd (“The Sun Also Rises”, HR) maar afwachten was wat de tweede (“Under A New Sign”, HR) zou doen. Daarna kwam “Realm Of Shadows” en bestonden we ineens nog maar uit vijf bandleden (Knight Area bestond voor het vertrek van Joop Klazinga en Rinie Huigen uit zeven bandleden, HR).
Gijs: En “Under A New Sign” was eigenlijk pas de eerste als groep, waardoor “Realm Of Shadows” dus als groep eigenlijk pas het tweede album was.
Kunnen jullie me bijpraten hoe het de afgelopen twee jaar met de groep gegaan is.
Gerben: We hebben onze live cd (“Rising Signs From The Shadows”, HR) uitgebracht.
Pieter: We hebben een vast schema, zeg maar blokken, met nummers schrijven, repeteren, arrangeren, vervolgens opnemen en daarna optreden. Dit schema hebben we na “Realm Of Shadows” weer gevolgd met optredens op wat festivals tussendoor. We hebben in 2010 gespeeld op Slottsskogen in Zweden, daarna in april 2011 op het iO pages festival en ook nog Prog Sud in Frankrijk. En nog wat losse optredens die pasten in het schema van opnemen van “Nine Paths”.
Mark V.: We merkten ook dat het belangrijk is om ons aan het schema vast te houden en dat dingen niet door elkaar moeten gaan lopen, want anders gaat daardoor de kwaliteit achteruit. Voor ons is het dus belangrijk dat dit sequentieel gebeurt.
Pieter: Dat past ook beter in het proces van de groep. Vanaf 2004 zijn we nu zeven jaar verder en merk je dat je veel beter op elkaar bent ingespeeld en beter gaat samenwerken en presenteren. We zijn dit nog steeds als een continue proces aan het evalueren, verbeteren en weer afstemmen.
Ik heb namens Progwereld destijds het opnameproces van dit album mogen bijwonen. Een uitgebreide reportage daarvan staat op de site. Wanneer jullie terugkijken op het maken van dat album, zijn er dan dingen die jullie geleerd hebben en bij het maken van “Nine Paths” anders hebben gedaan of zijn jullie voor “Nine Paths” op overeenkomstige deze wijze te werk gegaan?
Gijs: We hebben wel verschillende dingen geprobeerd. We hebben een nummer met zijn allen opgenomen toen iedereen in een weekend gelijk in de studio was. Ieder heeft toen zijn eigen deel van het nummer ingespeeld. Dat heeft voor mij persoonlijk minder goed gewerkt. Ik heb graag Pieters drumpartij als basis om thuis op mijn zolderkamertje mijn baspartijen in te spelen waarbij elke noot goed zit en het eindresultaat perfect is.
Gerben: We hadden ook de beschikking over een nieuwe studio (Studio The Pitt, HR). Daarbij konden we ook eens wat anders proberen en is er ook sprake van een ander geluid door andere microfoons en een andere omgeving.
Pieter: Ook het opnameproces van dit album hebben we geëvalueerd, waarbij we naar alles gekeken hebben. Is het wel de goede manier waarop we opnemen. We hebben ook om ons heen gekeken en zijn bij anderen te rade gegaan, gekeken hoe anderen het doen. Dan moet je denken aan professionele studio’s in Europa en ook de Verenigde Staten. Dan evolueert ook je eigen opnameproces. Zo zijn de gitaar- en basgitaarpartijen nu op een andere manier opgenomen. We hebben dus een aantal dingen anders gedaan. Dat deden we om uiteindelijk te zien of het eindresultaat anders uit zou pakken.
Gerben: Die veranderingen gelden ook voor mij. Ik heb de vorige albums samen met Gijs gemixt, maar ook ik ben beperkt in mijn mogelijkheden na mijn 25 jaar lange ervaring. Daarin heeft ons platenlabel (The Laser’s Edge, HR) ons ook gecoacht. Die vroegen ook hoe het zou zijn als ik het nieuwe album nu eens niet zou mixen. Dat was gelijk ook nog een goede test hoe het met mijn ego staat, haha. Dat zijn hele grote veranderingen.
Mark S.: Eigenlijk kan je dit hele verhaal als volgt samenvatten: we zijn met zijn allen zoekende geweest hoe we alles nog wat professioneler kunnen krijgen. We hebben gekeken waar we nu staan als band ten opzichte van andere bands en hoe we in het rijtje van de groten kunnen komen. En ook hoe we aan meer bekendheid kunnen komen. Dan komt er een verbeteringsslag en kijk je op welk punt het qua professionaliteit met de minste inspanning het meest te verbeteren valt.
Mark V.: En natuurlijk niet alleen muzikaal, maar ook met de promotie en het gebruik van social media.
Ik noemde de titel van het album al: “Nine Paths”. Kunnen jullie om te beginnen toelichten waarom deze titel gekozen is. Welke betekenis zit daar achter?
Mark S.: Dat is eigenlijk heel simpel. Het album bestaat uit negen nummers. Elk nummer heeft daarbij een eigen thema. Centraal staat daarin de Tarot en de opvattingen van de Tarot die aan de nummers ten grondslag liggen. De kaarten van de Tarot worden gegroepeerd tot een van de negen categorieën. Bij elke categorie hoort een bepaald thema. Aan elk nummer is een thema gekoppeld dat tot uitdrukking komt in de sfeer van dat nummer en in de tekst. Het zijn dus op zichzelf staande nummers die onderling een verbinding hebben.
Gerben: Het is dus geen conceptalbum zoals “Realm Of Shadows” dat was. We hebben toen al gezegd dat de nieuwe cd geen conceptalbum zou worden.
Wanneer we de negen paden eens stuk voor stuk gaan bewandelen, kunnen jullie de lezers en fans daar dan eens soepel doorheen gidsen, kortom licht de nummers eens toe.
[Er ontstaat enige hilariteit na het stellen van deze vraag waardoor men kennelijk wat verrast was. Het geeft Mark S. de gelegenheid zijn Iphone erbij te pakken waarin kennelijk een heleboel info staat opgeslagen. Mark V. neemt de gelegenheid te baat om de interviewer dezes te fotograferen en op Twitter te zetten, HR]
Gijs: Alle nummers staan nu ook muzikaal op zichzelf. Op voorgaande albums lieten we bepaalde muzikale thema’s nog wel eens in andere nummers terugkomen. Dus ook muzikaal gezien is “Nine Paths” een verandering.
Mark S.: Eversince You Killed Me heeft te maken met het pad van ‘inzicht’. Daarbij hoort de kaart van de hoge priesteres en van berechting. Wanneer je naar de tekst kijkt gaat het over iemand die terugkeert uit de dode wereld en als ziel diegene die verantwoordelijk is voor het kwaad te berechten. Het thema van Summerland is ’transformatie’. Het gaat over iemand die droomt van een betere wereld en als het ware in een transformatie zit, de overgang naar het ideaalbeeld. Please Come Home kent als thema ‘de wijze’ Het gaat ook weer over inzicht. Overigens staan de nummers niet in de specifieke volgorden van de Tarot. Die hebben wij gerangschikt op volgorde die wij muzikaal gezien de beste vonden. Clueless gaat over jongeren die hun weg zoeken in het uitgaansleven en zich denken te moeten conformeren aan een ideaalbeeld. Het thema volgens de negen paden is de ‘zoekende’. The River gaat over een rivier vanuit een natuur waarin niets aan de hand is en stroomt naar de grote boze mensenwereld waar als gevolg van mensenhanden heel veel aan de hand is. Het thema hierbij is ‘vrede’. Dan komen we bij het zesde nummer Pride And Joy, waarvan het thema ‘blijheid’ is. Het beheersen van de natuurkrachten staat centraal op The Balance. De tekst is gezien vanuit het perspectief van de magiërs, de natuur en de kunstenaars die zien dat de wereld de verkeerde kant op gaat waarbij de technologie langzamerhand de overhand krijgt. Het natuurlijk evenwicht wat altijd werd bewaard, wordt daarbij verstoord. Wakerun gaat over snelheid en het ontsnappen aan krachten en zwaartekracht. Het thema van dit nummer is het ‘universum’. Het laatste nummer van de cd heet Angel’s Call. Dat gaat over het thema ‘relatie’. Het gaat over iemand die wordt beschermd door een engel en nadat die engel verdwijnt, terugvalt in de duistere wereld.
Gerben, je mailde mij ooit enthousiast dat je jou beste ballad (het nummer Please Come Home) ooit had geschreven. Het maakt mij nieuwsgierig naar de inspiratie die je daarvoor had. Wil je daar iets over vertellen.
Gerben: Hahaha! Kijk, mooi is heel subjectief. Ik probeer bij het schrijven van muziek een lange houdbaarheidsdatum aan de muziek mee te geven. Dat mensen het steeds maar weer kunnen draaien en het nooit zat worden, ook niet na 10 of 20 jaar. Ik heb zelf cd’s met muziek van 30 jaar oud en die draai ik nog steeds. Dat word ik niet zat. Ik denk dat Please Come Home een nummer is dat heel lang houdbaar is. Ik heb het dan niet over de tekst maar over het arrangement. Wanneer ik kijk naar de ballads die ik op voorgaande albums geschreven heb, denk ik dat dit nummer voor mijn gevoel verreweg het mooiste is. De keuze van de akkoorden, de overgangen.
Mark S.: ben jij (zoals gebruikelijk) weer verantwoordelijk voor het leeuwendeel van de teksten?
Mark S.: Dat klopt en is niet anders dan op de vorige albums. We hebben ook Jankees Braam (de geluidstechnicus van Knight Area, HR) gevraagd weer voor een tekst te zorgen. Hij heeft de tekst van Clueless geschreven. Ook op de vorige albums heeft hij tekstuele bijdragen geleverd.
Ik pak het nummer The Balance erbij. Hoe zit het anno 2011 met de balans binnen Knight Area? Hoe is de chemie binnen de groep?
Gerben: Die is turbulent. Er zijn tijden dat het waanzinnig goed is en ook perioden dat het wat minder is, maar dan gaan we meer met elkaar aan de slag. Het is turbulent, ja.
Pieter: Je moet je realiseren dat de laatste periode heel intensief geweest. We hebben de opnames achter de rug, we hebben beslissingen moeten nemen over verbeteringen. We hebben besloten dat iemand anders het album gaat mixen. Het is een proces waarbij we alle vijf betrokken zijn en dat is best lastig. Je krijgt alle vijf natuurlijk nooit wat je wilt. Verder hebben we te maken met mensen die aan de andere kant van de Oceaan zitten (de Verenigde Staten, HR). Die leven in een ander tijdschema, zes tot tien uur vroeger. Je kunt ook niet met zijn allen gaan communiceren. Maar dat hebben we heel goed opgelost. We hebben Mark V. de hele coördinatie van die communicatie laten doen en dat is uiteindelijk heel goed gegaan. Daarnaast hadden we te maken met een vakantieperiode waarin iedereen moest luisteren naar het resultaat en soms binnen een uur moest reageren.
Mark V.: Elke mix van een nummer kwam om 2 uur ’s nachts bij mij binnen. Ik moet ook gewoon werken dus ’s ochtends vroeg voordat ik naar mijn werk ging, keek ik of er wat was gestuurd. In dat geval moest ik alles doorzetten naar de anderen waarbij ik rekening moet houden dat niet iedereen 150 megabyte aan muziek kan ontvangen. Dan maakte ik er weer even een mp3-tje van voor Gijs en een kerstkaart voor Mark S…
Gerben: Je kent toch van de kerstkaarten die je open doet en waarbij dan muziek gaat spelen? Een mp3 met prima geluidskwaliteit heeft 320kbs en kan minimaal terug naar 96kbs. Omdat Mark S. maar heel kleine bestanden kon downloaden.
Mark V.: Dan ga je naar je werk en heeft iedereen de muziek. In mijn middagpauze ga ik dan weer aan de slag met de reacties van de anderen die ik terug stuur naar de Verenigde Staten.
Pieter: Dat proces ging in het weekend gewoon door. Dan zit je met je zoontje bij het pannenkoekenrestaurant en dan krijg je een mailtje dat je binnen een uur moet reageren. Moet je gaan luisteren terwijl je hele familie aan tafel zit. Van dat soort dingen.
Gijs: Ik zat bij Center Parcs midden in zwemparadijs. Ze hadden op het park twee computers. Moest ik eerst een kaartje kopen om te kunnen internetten en zo zat ik daar met mijn koptelefoontje te luisteren met enkele dikke Duitsers in mijn nek (hilariteit bij de anderen alom, HR).
Mark V.: We gaan dit dan ook nooit meer in een vakantieperiode doen.
Pieter: Wanneer je kijkt naar de balans en het groepsproces worden we hierin ook steeds beter. Sommige dingen vechten we tot het bot uit, maar we weten wel dat we er als groep goed uit moeten komen. En dat lukt nu ook steeds beter en steeds vaker.
Mark S.: In het begin waren we hyperdemocratisch waarin we alles overlegden. We hebben nu bepaalde zaken en verantwoordelijkheden verdeeld. En dat werkt beter want je krijgt minder communicatielijnen, minder misverstanden en minder onnodige communicatie. Dat is een belangrijke factor van de balans binnen de groep.
Pieter: We weten van elkaar dat we alles vanuit een overtuiging doen en er het beste uit willen halen. Daardoor groeit ook het onderlinge respect.
Gerben: Er is ook geen bandleider. Iedereen is verantwoordelijk voor een bepaald deel.
Dan nu over naar de technische kant van “Nine Paths”. Waarom in zee gegaan met Neil Kernon voor het mixen en Alan Douches voor de mastering? Hebben jullie de keuze voor deze mensen zelf bepaald of had jullie labelbaas (The Lasers Edge, Ken Golden) hier ook een vinger in de pap?
Gerben: Gijs en ik deden voorheen het mixen van de muziek voor de Knight Area albums. Het idee hierachter is om eens iemand die Knight Area helemaal niet kent de cd te laten mixen waarbij Gijs en ik dit helemaal los moesten laten. Neil Kernon heeft gewerkt met een heleboel grote namen en heeft ook 20 jaar meer ervaring dan ik. Datzelfde geldt ook voor de mastering die we door Alan Douches hebben laten doen.
Mark V.: Dit kwam ook naar voren uit ons evaluatieproces. We willen met elke cd een stuk groei laten horen. We hebben hierover ook met anderen gesproken waaronder Ken Golden, de baas van The Laser’s Edge. Die zei ook dat het een idee kon zijn om eens iemand van buiten mee te laten luisteren. Hij heeft ons ook in contact gebracht met Kernon en Douches.
Pieter: Je moet het ook zien als een stuk coaching van Ken Golden. Het is niet zo dat hij dit voor ons beslist heeft. Wij bepalen zelf hoe het gaat. Uiteraard heeft hij ook een belang bij een zo goed mogelijke cd. Een tijd geleden was hij in Europa en hebben we met hem gegeten en een goed gesprek gevoerd. Hij is ook altijd bereid om constructief met ons mee te denken.
Over naar het artwork. Wat mij betreft het beste tot nu toe. Had het artwork van “Realm Of Shadows” op mij een wat macabere indruk die niet helemaal recht deed aan de muziek, nu is dat geheel anders. Waarom de keuze voor Dennis Sibeijn? Hoe zijn jullie aan hem gekomen? Hij doet toch vooral artwork in de metalhoek?
Mark S.: We kenden hem niet, maar zijn via Ken Golden bij hem terecht gekomen. Inderdaad nogal bijzonder wanneer je bedenkt dat je via de Verenigde Staten terecht komt bij een landgenoot. Het geeft tegelijk aan hoe groot het netwerk van Ken Golden is en hoe belangrijk zo’n netwerk is. Dennis Sibeijn heeft al eerder het artwork gedaan voor andere bands van zijn label. Hij heeft wat wij wilden heel goed opgepakt. De hoes van “Real Of Shadows” ging inderdaad teveel de metalkant op. Hij is aan de slag gegaan met het thema van de cd en kwam al heel snel met iets waar iedereen heel blij mee was.
Gerben: Hij heeft ook het hele cd-boekje bewerkt. In het boekje komt bij elk nummer het thema van dat nummer terug.
Pieter: Toen we het eerste resultaat zagen hadden we ook iets van wow dat is gaaf! Het is net als wanneer je een huis ziet en daar gelijk helemaal weg van bent.
Mark S.: Ook de foto’s zijn weer heel mooi geworden. We hebben gebruik gemaakt van dezelfde fotograaf als op het vorige album (Frank Diemel, Plaatwerk Fotografen). Het zijn ook weer zwart-wit foto’s geworden.
Ik ben enigszins op de hoogte van jullie historische ervaring met artwork. Hebben jullie hier lang over nagedacht? Het straalt wat mij betreft kracht uit in de positieve betekenis. Wie stelt de persoon voor in het midden op de ster? Kortom, leg de betekenis eens uit.
Mark S.: Het zijn de negen paden die als het ware de spaken in een wiel vormen en ontspringen uit de ster in het midden waarop de persoon staat. Die persoon kan jij zijn, maar stelt niet iemand specifiek voor. Overigens komt zo’n persoon vaker in ons artwork voor.
Er doet een gastzangeres op “Nine Paths”. Kunnen jullie daar iets over vertellen.
Mark V.: Dat is Charlotte Wessels van Delain.
Pieter: We wilden een gastmuzikant laten meedoen en als het even kan met een duet. We hadden een lijstje gemaakt met namen en zijn toen gaan kijken wat er mogelijk was. Daarbij hebben we ook ons netwerk aangeboord waarbij we bij haar uitkwamen. Dan ga je aan de slag en wordt het iets heel gaafs. Het past ook bij het doen van nieuwe dingen en het verleggen van je grenzen. Daarbij zorgt het ook voor een afwisseling op de cd zelf. Niet omdat onze muziek niet zou boeien maar hiermee kan je het nog boeiender maken.
Gerben: En ook uit promotioneel oogpunt is dit interessant. Het zijn nu ook weer andere mensen die onze muziek horen. Het werkt natuurlijk alle kanten op.
Wat zijn jullie verwachtingen van “Nine Paths”?
In koor: De verwachtingen van “Nine Paths” zijn hoog gespannen.
Gerben: Je moet je realiseren dat het met de cd (verkoop, HR) in het algemeen niet zo goed gaat. Daar heeft iedereen mee te maken. Zoals gezegd verwachten we er erg veel van. Met elke verkochte cd zijn we al blij.
Mark S.: We hopen hiermee ook een nieuw publiek te bereiken. Daarbij komt dat wij nog steeds in een fase zitten waar we aan onze bekendheid moeten werken. Ons belangrijkste doel is om zoveel mogelijk gedraaid te worden. Wanneer je een nieuwe cd uitbrengt geeft dat altijd weer een boost en gaan mensen weer naar je oude werk luisteren. We moeten dan ook zoveel mogelijk wegen bewandelen om onze cd onder de aandacht te brengen. Sinds de vorige cd hebben we wel een vaste groep mensen die ons volgt, zeg maar een Knight Area publiek. Dat is voor zaaleigenaren ook belangrijk, want die weten dat je altijd mensen meebrengt. Hopelijk komen er met deze cd nieuwe mensen bij.
Mark V.: Ik vind het ook best spannend. We hebben voor deze cd een heleboel dingen anders aangepakt en anders gedaan. Het is nu afwachten of zich dat ook gaat vertalen in een breder publiek en hoe zullen de reacties zijn.
Pieter: Dit is voor ons op alle gebieden echt weer een stap verder. Dan verwacht ik ook dat dit door anderen gezien en erkend wordt. Wanneer dat niet zou gebeuren zou ik echt teleurgesteld zijn. Volgens mij zijn we qua geluid ook een stuk dichterbij gekomen bij groepen waar we zelf tegenop kijken en waarbij we zelf denken: wow, wat een geluid.
Mark V.: Daarom is het ook zo belangrijk om je bezig te houden met alle veranderingen die zijn opgetreden. We zijn ook erg bezig met de social media en onze website is ook helemaal vernieuwd.
Gerben: Het heeft ook met nieuwe apparatuur te maken.
Gijs: Inderdaad, zelf heb ik nieuwe Moog Taurus 3 pedalen. Die zijn in 2010 uitgekomen en zijn gebaseerd op de originele Moog Taurus uit de jaren ’70 nu met een digitale sturing. En dat klinkt gewoon als een beest en nog vetter als het origineel.
Naar buiten toe lijken jullie professioneler geworden. Klopt dat en is dat een kwestie van ervaring?
Gerben: Dat is een combinatie van alles.
Mark S.: Wat sinds “Realm Of Shadows” ook meespeelt is dat we om ons heen iets meer mensen hebben die ons helpen. We hebben mensen om ons heen verzameld die zeg maar hand en spandiensten voor ons verrichten.
Pieter: En daardoor kunnen wij ons meer op de muziek richten. Zaken eromheen worden ook steeds professioneler. We vinden het geweldig dat die belangen worden behartigd, want dat kunnen we niet allemaal zelf.
Mark S.: Daarom is het ook belangrijk dat je daar naar elkaar toe steeds eerlijk over bent. Wanneer je iets dwars zit moet je dat niet opkroppen, maar in een zo vroeg mogelijk stadium met elkaar bespreken. Er is binnen de groep sprake van een basisvertrouwen en iedereen gaat er voor 100% voor. Daar ontstaat alles uit. We hoeven het niet altijd met elkaar eens te zijn, als je maar tot een werkbare oplossing komt.
Gerben: Ik vind het ook prettig dat er een groepje is dat zich bezighoudt met de hoes.
Pieter: Je gaat ook steeds meer merken dat je eigenlijk twee banen hebt waarbij je voor allebei professioneel bezig bent.
Mark V.: In de laatste periode voordat het album helemaal klaar was, ben ik zo’n twee dagen per week met Knight Area bezig. Daarnaast heb je een baan en je gezin.
Wat zijn de uiteindelijke ambities van Knight Area?
Mark S.: Dat is om zoveel mogelijk bekendheid te krijgen, de naam nog meer te vestigen. Maar we zijn er nog lang niet. Er zijn nog mogelijkheden voor groei op het gebied van naam en faam, maar ook muzikaliteit. Er zit nog genoeg potentie in de groep.
Pieter: Mijn drijfveren zijn ook dat je zoveel mogelijk mooie dingen mee kan maken. Ik wil best weer op festivals in de Verenigde Staten spelen of in Engeland op High Voltage. Dat zijn voor mij ambities. Het klinkt misschien arrogant, maar ik denk dat we gewoon mee kunnen draaien met de grote jongens in de top. We hebben nog genoeg contacten maar het is allemaal niet zo makkelijk.