Needlepoint interview met Bjørn Klakegg

Interview en tekst: Alex Driessen

Datum: 6 September 2018

Enkele maanden geleden kreeg ik het nieuwe album van het Noorse Needlepoint, “The Diary of Robert Reverie”, ter beluistering en wat ik hoorde beviel me prima: sterk aan de ’70er jaren Canterbury scene refererende muziek, overgoten met een psychedelisch sausje en gespeeld door competente musici met een jazz achtergrond. Voldoende reden om mijn licht eens op te steken bij oprichter/componist/bandleider Bjørn Klakegg en hem het hemd van het lijf te vragen.

Allereerst gefeliciteerd met het nieuwe album, het krijgt hier redelijk veel aandacht en de kritieken zijn goed. Bedankt dat je me wat tijd gunt om enkele onderwerpen te bespreken die met de band en de muziek te maken hebben.
De voor de hand liggende vraag is natuurlijk: hoe komt een jazz-georiënteerde groep muzikanten uit Noorwegen terecht bij het spelen van Canterbury scene prog-muziek uit de jaren 70? Je zangstem heeft een griezelige gelijkenis met die van Caravan-vocalist/gitarist Pye Hastings, een heel bijzonder stemgeluid, ik ben vast niet de eerste die dat opmerkt.

Bjørn: De eerste keer dat ik over de Canterbury scene hoorde, was nadat “Aimless Mary” was uitgekomen, ik had nog nooit gehoord van of geluisterd naar Pye Hastings bijvoorbeeld. Mijn favoriete band, voordat jazz me in mijn jeugd beroofde van rockmuziek, was Emerson, Lake and Palmer en ik hield van de stem van Greg Lake, maar dat was meer dan veertig jaar voordat ik mijn mond durfde te openen, laat staan op een podium zou zingen! Toen werd ik meegesleept door de jazzscene, Wes Montgomery en Keith Jarret, Gary Burton en Pat Metheny, ik luisterde al jaren naar jazzmuziek. En Joni Mitchell.

Neem me eens mee door het proces van schrijven en opnemen van jullie muziek.

Bjørn: Ik heb een huis in Zweden, op slechts anderhalf uur rijden van Oslo, en ochtenden zijn perfecte tijden om te schrijven. Maar ik schrijf niet echt als zodanig. Als ik wakker word, ben ik alleen omdat ik thuis de vroege vogel ben en buiten ga zitten (als het warm genoeg is) met een kop koffie, terwijl ik mijn telefoon als een recorder gebruik, ik pak een gitaar en begin te zingen voordat ik ook maar een woord tegen iemand gezegd heb. De tekst slaat vaak nergens op, maar het is een soort van Engels, en vaak slaat de muziek ook nergens op. Maar soms verschijnen er complete songs en ik ontdek ze misschien een half jaar later terwijl ik naar allerlei rotzooi op mijn telefoon luister terwijl ik de afwas doe. En na tien borden sijpelen sommige in mijn gedachten en vormen langzaam een muziekstuk. Dan schrijf ik de akkoorden en de melodie op en loop ik naar Nikolai’s (redactie: Nikolai Hængsle, bassist en producer) huis om mijn nieuwe liedjes voor hem te spelen! Een griezelig proces, maar ook heel mooi. Nikolai zal me dan vertellen welke nummers hij het leukst vindt, hij zal me ook vertellen of er gedeeltes zijn die ik zou moeten verwijderen. Hij zal me ook een lp geven uit die zeer uitgebreide collectie van hem en me verwijzingen geven om als inspiratie te dienen voor mijn liedjes en om door te gaan met het schrijven ervan. Needlepoint zou absoluut niet Needlepoint zijn geweest zonder die kerel!

Ik heb ergens gelezen dat je teksten en onderwerpen zijn gebaseerd op echte mensen in het dorp waar je woont, klopt dat?

Bjørn: Robert was een naam die uit het niets kwam op een van die momenten van componeren, het zingen van onzinnige teksten. Toen ik op het punt stond om iets te vinden om over te schrijven dat bij dit nummer zou passen, dacht ik: ik zal de naam Robert ergens in de tekst gebruiken; en dat deed ik ook. Maar wie is Robert? In deze kleine plaats hadden we een buurman die een beetje speciaal was, op meerdere manieren, de tekst is absoluut door hem geïnspireerd. Zelfs de tekeningen lijken een beetje op hem. Hij stierf vlak voordat het album klaar was, maar ik denk niet dat hij de muziek leuk zou hebben gevonden, ook al hield hij van dansen. Maar de geluiden waar ik over schrijf en de wolken worden door mij waargenomen op slechts honderd meter van waar hij woonde, dus ik vermoed dat toen ik teksten schreef hij dezelfde geluiden hoorde en dezelfde wolken bekeek als ik deed ….

Ik vind het album erg goed, maar ik heb ook enkele kritiekpunten die vooral betrekking hebben op de totale speeltijd, vrij kort, en het feit dat sommige nummers een onvervulde belofte lijken te bevatten en misschien wat meer werk behoeven. Wat is daar je commentaar op?

Bjørn: We hadden nog een nummer, bedoeld als het tiende nummer van het album, maar we waren niet echt tevreden hoe het klonk. Dus ons album leek misschien een beetje aan de korte kant. Maar Nikolai, onze producer en bassist, had veel oude albums die net zo kort waren als die van ons, dus ik vond het wel goed, zelfs ik, een voormalig jazzmusicus, die gewend was aan albums van meer dan zestig minuten! (veel te lang vind ik).

Over de liedjes waarvan je denkt dat ze er niet helemaal zijn uitgekomen: als we beginnen met opnemen, heb ik de liedjes, melodie en songteksten al geschreven, een beetje zoals een singer-songwriter, plus de bewust geschreven melodische overgangen tussen sommige stukken van de liedjes. Dan is het tijd voor mij om achterover te leunen en Nikolai neemt het voortouw tijdens de opnames (plus de muzikanten natuurlijk). Tijdens dit proces worden er nog zaken veranderd, ook de arrangementen. Zijn (Nikolai Hængsle) werk heeft grote invloed op hoe onze muziek klinkt. Hij is een echte muziekliefhebber met een woonkamer vol met prachtige muziek! Lp’s! Als mensen me vragen welke bands Needlepoint hebben beïnvloed, kan ik een heleboel bands noemen, terwijl hij naar elke band lijkt te hebben geluisterd die het waard is om naar te luisteren.

Ik kan me twee liedjes voorstellen waarvan je denkt dat ze niet volledig hun belofte inlossen: 1: Grasshoppers … hier heeft de recorder ons midden in onze improvisatie in de steek gelaten, dus dat nummer zou oorspronkelijk langer duren, ja. Maar we besloten om gewoon het abrupte einde te laten zoals het was!! Misschien is Shadow In the Corner één van de nummers die je ook een beetje ‘onvervuld’ vind? Ik denk dat Nikolai enorm houdt van die fade-outs en veel naar oude muziek heeft geluisterd met soortgelijke fade-outs aan het einde. Er zijn dus geen excuses, we hebben het expres gedaan.

Wat zijn je belangrijkste invloeden op het gebied van muziek en songteksten?

Bjorn: Ik noemde al Emerson, Lake and Palmer, veruit mijn favoriete band als jong ventje. Van de jazzmuzikanten was Keith Jarret een duidelijke favoriet, zowel als componist als pianist. Pat Metheny was ook een held, Gary Burton, Jan Garbarek. Maar een andere kant van mij luisterde ook naar Ry Cooder en na jaren van denken dat Dolly Parton een slechte muzikante was, begreep ik hoe verkeerd we (de jazz-scene die ik kende) allemaal waren geweest en toen ik haar versie hoorde op “Deportee” was ik totaal verkocht. Het betekent niet dat ik veel naar haar luister, maar ik heb veel respect voor haar. En ik hou van Paul Simon!! Maar ik heb slechts één keer geprobeerd om te schrijven zoals anderen. Als een beetje gefrustreerde jonge jazzmuzikant heb ik eens geprobeerd te schrijven als Joe Zawinul en Weather Report, maar ik heb jammerlijk gefaald. Op het gebied van teksten wil ik nog wel eens Joni Mitchell, Townes Van Zandt of Cornelis Vreeswijk noemen, maar de waarheid is dat ik vroeger slecht was in het luisteren naar de teksten van liedjes! Toen ik moest beginnen met het schrijven van songteksten, alleen omdat ik begon te zingen vroeg ik me af waar ik in hemelsnaam over moest schrijven? Ik had geen slechte jeugd om over te schrijven, geen depressies, en ik had geen zin om te schrijven “Ik hou van jou, mama” en “Ik hield van je, papa”! Ik heb me niet verdiept in het werk van dichters of liedjesschrijvers. Ik heb net een notitieboek gekocht dat ik overal mee naar toe neem, precies zoals ik altijd deed met mijn camera toen ik nog een enthousiaste fotograaf was. In My Field Of View schreef ik in het midden van de gebeurtenissen, eindigend met Trump als president, toen ik een lange wandeling maakte om weg te komen van de televisie en dat waanzinnige gebeuren. Grasshoppers schreef ik terwijl ik buiten zat met mijn schoonmoeder. In een lang moment van stilte tussen ons zei ik: ‘met gesloten ogen luisteren naar geluiden is ook een soort van beeld’, en toen kreeg de tekst opeens een duidelijke vorm.

Jullie zijn een Noorse band, je woont in Zweden als ik het goed begrijp. Hoe werkt dat in de praktijk?

Bjørn: Onze Zweedse huis is niet mijn thuis, maar misschien verhuis ik daar ooit nog eens heen! Het is slechts honderd kilometer van Oslo! Maar daar schrijf ik 90% van mijn muziek. Inspiratie komt hier heel gemakkelijk!

Hoe ziet de hedendaagse muziekscene in Noorwegen eruit, is er een prog-scene?

Bjørn: Er is een prog-scene waar ik helaas maar heel weinig van weet. Maar nu begin ik het te leren kennen, omdat veel mensen onze muziek omschrijven als progrock. Ik had nooit echt de bedoeling om prog rock te maken, maar ik begrijp waarom mensen het als prog beschouwen. Ik was een jazzmusicus die melodieuze liedjes begon te zingen die ik zelf had geschreven. Daarna vermengde ik ze met instrumentale partijen die ik van jazzmuziek gewend was. Nikolai gaf me alle muziek van ELP tijdens het schrijven, wat uiteindelijk resulteerde in “Aimless Mary” en te midden van die platen vond ik mezelf huilend terug, terug naar mijn jeugd, mijn jongenskamer, mijn oude Telecaster die verdween naar een muzikant/boef, mijn vriendin. Ik begreep plotseling dat een groot deel van mijn muzikaliteit tot dat deel van mijn leven behoorde. Maar nogmaals, Nikolai’s invloed bracht absoluut onze muziek dichter bij die tijd, hetzelfde geldt voor zijn rol bij het mixen. Maar terug naar de prog-rock gemeenschap. Ik weet dat er mensen zijn die bewust prog-muziek schrijven. Ik niet, en ons volgende album is misschien een teleurstelling voor onze prog-toegewijde luisteraars. Ik hoop het niet, maar ik laat muziek daar terechtkomen waar het hoort te eindigen, op een natuurlijke manier.

Ik heb persoonlijk recent nogal wat nieuwe(re) bands uit Noorwegen beluisterd, zoals Tiebreaker en Shaman Elephant, en hoewel niet allemaal als prog te bestempelen, zijn ze van uitstekende kwaliteit. Is er een nieuwe stroming aan het ontstaan of is dit gewoon toeval?

Bjørn: Sorry, maar ik moet je vertellen dat ik die bands helemaal niet ken! Ik ben er niet trots op, maar het is helaas de waarheid. Maar ik ben van plan daar verandering in te brengen. Het is net als alle artiesten waar ik blijkbaar door geïnspireerd ben maar nog nooit naar heb geluisterd. Ik zal naar hen luisteren als daar aanleiding voor is.

Zijn er momenteel toekomstige projecten of opnameplannen die je met ons wil delen?

Bjørn: Ik heb een nieuwe band met jongere muzikanten. Een van hen was een voormalige leerling van mij die een goede vriend werd van zowel mijn vriendin als mijzelf. We nemen dit jaar in september een album op en het is zeker geen prog. Maar we hebben ook plannen voor een nieuw album met Needlepoint! Ik kijk daar naar uit!

Heb je plannen om buiten Scandinavië te toeren?

Bjørn: Ik ben een waardeloze boeker en we hebben geen manager! Ik zou graag met Needlepoint optreden. Die kerels zijn gewoon ongelooflijk goede muzikanten en dito personen! Dus als iemand in jouw land ons zou willen helpen met optredens, dan komen we eraan!!

Wil je, ter afronding van dit korte interview, nog iets zeggen tot de lezers en bezoekers van de Progwereld-website?

Bjørn: Ik zou willen zeggen dat ik blij ben dat er luisteraars zijn die van progmuziek houden, en dat ze ons een progband vinden, want zonder hen denk ik dat onze muziek niet op dezelfde manier onder de aandacht zou zijn gebracht. En ik hoop dat ongeacht welk genre ons volgende album zal blijken te zijn, er toch naar geluisterd zal worden! Beschouw het maar als prog!

Bedankt dat je de tijd hebt genomen om met ons over jezelf, de band en je muziek te praten. Het was heel interessant, ik kijk er naar uit om je live te zien spelen, ergens in Nederland. Veel succes met de muziek, groeten aan de andere jongens.

Bjørn: Geen dank, graag gedaan. En ik zal ze je groeten doorgeven, absoluut!