Ik ben een Belg, een Vlaming zelfs, de enige bij Progwereld tegenwoordig. Maar of ik daar nu nog trots op kan zijn, is een andere vraag. Voor de meeste Nederlanders zijn onze problemen ongetwijfeld een ver-van-hun-bed-show, maar voor mij dus niet. Iedereen heeft natuurlijk problemen, maar bij ons is het te belachelijk voor woorden. Vlamingen zijn namelijk mensen waarvan vaak werd gezegd dat ze zich makkelijk aanpasten aan ‘den vreemde’ en probeerden hun taal te spreken, terwijl ‘Hollanders’ dat niet doen. Nu is dat wel zo; zeker voor mij geldt dat. Ik probeer zelfs in Nederland mijn taal (lees: dialect) aan te passen om verstaanbaar te zijn. Maar de grote paradox is dat Vlamingen tegelijkertijd niet eens door één deur kunnen met Walen, landgenoten nota bene.
En waarom is dat? We kennen elkaar gewoonweg niet. Voor de Walen kan ik niet spreken, maar ik weet wel hoe wij naar onze landgenoten kijken. “Walen zijn lui, leven van hun uitkering, verbrassen ons geld, zijn allemaal misdadigers, zijn allemaal pedofielen…” En zo kan ik nog een eindje doorgaan. Geen wonder dat onze leiders niet tot een compromis kunnen komen. Als gelijke bevolkingsgroepen zoveel vooroordelen richting elkaar hebben, kan er nooit iets goeds van komen. Want als er iets is wat echt overwonnen moet worden, zijn het wel vooroordelen naar wat anders is, naar wat nieuw is, naar wat tegen de stroming ingaat.
En dat geldt niet alleen naar mensen toe. Ikzelf heb tijden rondgelopen met een huizenhoog vooroordeel richting de ‘verderfelijke’ praktijk van het remasteren van albums en er vervolgens een rits bonustracks aan toe te voegen ten einde veel te kunnen verkopen. Laatst probeerde ik deze stelling nog via ons Progwereldforum te verdedigen tegenover collega Frans Schmidt. Het hoeft geen betoog dat mijn bewoordingen kant noch wal raakten.
Wel vielen er de week nadien twee albums bij mij in de brievenbus die mijn punt moesten onderschrijven: de remaster van Univers Zero (Univers Zero) en de luxe-editie van Pablo Honey (Radiohead). Vastbesloten me eraan te ergeren, speelt ik ze af. Maar dan volgde de openbaring: wat de technici met Univers Zero hadden gedaan, was gewoonweg fantastisch. Zo had 1313 al veel eerder moeten klinken! Radiohead haalt vervolgens met een heel fraaie uitgave en een tot de nok gevulde bonus-cd m’n andere vooroordeel onderuit. Ik was verloren…
Verloren maar eigenlijk gewonnen (enfin, mijn portefeuille heeft duidelijk wel verloren, want nog geen dag later bestelde ik alweer een remaster met bonus-cd), want alweer werd een idioot vooroordeel weggewerkt. Maar er zijn er nog zoveel. Binnen ons geliefde genre alleen al. Hoeveel van de typische progliefhebbers die hoog oplopen met bands als Genesis, Marillion, Rush, Pendragon, Spock’s Beard etc. heeft al eens een album van een ietwat onbekendere band buiten het genre vastgepakt? Heeft een album van bijvoorbeeld Magma beluisterd? Een band die nochtans vele mensen zal aanspreken, maar waar iedereen valt over hun zelfverzonnen taal en het vooroordeel dat het te moeilijk is. Andersom geldt net hetzelfde: hoeveel van de zelfverklaarde liefhebbers van de progressieve prog zal nog een nieuw album van pak ‘em beet Pendragon beluisteren? Ikzelf alvast niet, geef ik eerlijk toe. En met mij waarschijnlijk nog meer, want het zal toch weer hetzelfde zijn en dus slecht. Hoe kan je elkaar dan begrijpen? Hoe kan je dan communiceren over datgene wat de progliefhebber bindt als je nog niet eens wil proberen wat de ander beluistert?
Walen en Vlamingen, neoprog- en zeuhlliefhebbers, prog- en rockliefhebbers, blanken en zwarten, etc. moeten toch samen leven, samen bouwen aan dat wat hen bindt. Dus waarom helpen we niet even met z’n allen die vooroordelen uit de wereld en proberen we die ander wat beter te leren kennen en aldus begrijpen. Want pas dan kunnen we samen verder. Ik zal zelf het goede voorbeeld geven en zonder vooroordelen luisteren naar een progalbum dat ik normaal zou afkeuren. Aangezien ik er niets van ken, mag een lezer mij dit aanraden. Er tegenover staat dat je dan natuurlijk wel iets moet leren kennen wat ik graag beluister. Dus ieder die eens wat wil proberen en mij ermee wil opzadelen: reageren is de boodschap.
Alle vooroordelen de wereld uithelpen zal waarschijnlijk nooit helpen, maar als we allemaal bij onszelf beginnen, zijn we toch goed op weg.
Peter Van Haerenborgh
peter@progwereld.org