De op de albumhoes afgebeelde, ‘vrolijk’ kijkende heren maken het al duidelijk: de muziek en de boodschap van dit album zijn geen makkelijk te verteren kost! Maar hoe eet je een olifant? …Plakje voor plakje!
“Eat the Elephant” is de titel van het vierde album van A Perfect Circle. Verantwoordelijk voor dit album zijn multi instrumentalist en componist Billy Howerdel (Ashes Divide) en zanger en tekstschrijver Maynard James Keenan (Tool, Puscifer). Eerstgenoemde van de beide heren componeerde de muziek, de ander voegde daar teksten en zang aan toe. Hoewel de liveband uit meer dan genoemde muzikanten bestaat speelden zij bij het maken van dit album op zijn hoogst slechts een marginale rol.
De albumtitel zou overigens ook van toepassing kunnen zijn op de moeizame totstandkoming van dit album. Het album verschijnt namelijk 14 jaar (!) na het verschijnen van zijn voorganger (“Emotive”) en er is de afgelopen 10 jaar met tussenpozen aan gewerkt.
Het album bestaat uit 12 pop/rocknummers die gemiddeld zo’n vijf minuten klokken. De muziek wijkt enigszins af van de eerdere albums van deze groep. Deze is rustiger en minder gitaar georiënteerd dan we van A Perfect Circle gewend zijn. Vooral de piano is op dit album nadrukkelijker aanwezig en de muziek gaat tijdens het slotnummer (Get the Lead Out) zelfs richting elektronisch. Gitaren zijn er wel maar…heftig wordt het eigenlijk nooit.
De sfeer van het gehele album is donker en doet mij regelmatig denken aan Depeche Mode, Talk Talk of de meer melancholieke nummers van The Cure of REM. Let wel, het betreft hier de sfeer, verder houdt deze vergelijking op. En wanneer de muziek iets opgewekter klinkt (So Long and Thanks For All the Fish, Delicious) zijn het de veelal cynische teksten die toch de boel verzwaren.
Maynard James Keenan is namelijk boos. Op dit album uit hij zijn kritiek op ontwikkelingen die hij ziet in de maatschappij in het algemeen en met betrekking tot de machthebbers (politiek, kerk, multinationals) in het bijzonder. Ondanks deze boosheid is er slechts spaarzaam sprake van de bijtende zang die we kennen van bijvoorbeeld zijn bijdragen aan de albums van Tool. Nee, de zang van Maynard James Keenan is op dit album gewoon mooi te noemen, kent veel variatie en is regelmatig meerstemmig. Gecombineerd met de gelaagde composities van Billy Howerdel levert dat een zeer beluisterenswaardig album op waarop veel valt te ontdekken: typisch zo’n plaat die je beluistert via de koptelefoon.
Hoewel het kwaliteitsniveau van de nummers op het album redelijk gelijkligt zijn er toch enkele die ik beter vind dan de rest: De opener en tevens het titelnummer Eat the Elephant lijkt een introductie tot de rest van de plaat. We horen geen gitaren maar rustige sfeervolle pianoklanken en dito drums. Maynard James Keenan zingt dit nummer geweldig mooi en gevarieerd: ‘This task ahead, this task at hand, ominous and daunting, crippling undertaking, I’m frozen’ en aan het eind, voor het nummer overgaat in het volgende nummer ‘Just begin!’
The Doomed is een mooi opgebouwd nummer met afwisseling in instrumentatie en sfeer. Soms is hier de bijtende zang te horen die we van Maynard James Keenan kennen van voorgaande A Perfect Circle albums en zijn werk bij Tool. Dit is dan ook één van de meest ‘boze’ nummers van het album.
Talktalk: Een mooi opgebouwd nummer waarin de zanger iedereen oproept te handelen in plaats van alleen mooie praatjes te verkopen. Een nummer met mooi bas- en gitaarwerk en een terugkerende zware gitaarrif.
By and Down the River begint rustig met piano en strijkers. Later wordt het nummer iets zwaarder en is er heerlijk gitaarwerk en een mooie gitaarsolo te horen. Maynard James Keenan zingt dit nummer ook weer prachtig.
Dit album is voor mij één van de betere van het jaar 2018. Dat ik daar nu zo over denk kon ik bij mijn eerste luisterbeurt nog niet vermoeden: hier waren meerdere luisterbeurten voor nodig. Dit is zo’n plaat die ‘groeit’ naarmate je ‘m vaker luistert. Maar dat hoeft volgens mij geen probleem te zijn. Dit verschijnsel komt bij ‘onze muziek’ namelijk wel vaker voor. Zet ‘m op repeat!