Agitation FreeAlbum

Hij lag al een tijdje op de plank bij Michael Hoenig, deze live-cd van het Duitse collectief Agitation Free. Het zoeken naar een geschikte platenmaatschappij nam veel tijd in beslag, mede doordat enkele kandidaten afhaakten vanwege financiële problemen. Gelukkig bood Esoteric de groep wel de mogelijkheid om deze registratie van het beste van drie concerten uit te brengen. Een gouden greep, want die optredens markeerde het moment dat vijf oerleden van de band voor het eerst sinds jaren weer met elkaar samen speelden. Toen mij vorig jaar door Hoenig al een luisterbeurt werd gegund, sloegen mijn haren steil achterover: zo krachtig en overtuigend als op “Shibuya Nights” heeft deze legendarische Krautrockgroep nog nooit op de plaat geklonken.

Over de historie van de groep is een stevig boek te vullen. Idem dito over de invloed die zij heeft gehad op de Duitse progressieve muziek in de jaren zeventig en daarna. Zo dook drummer Christopher Franke op in Tangerine Dream, maakte toetsenist Michael Hoenig ook korte tijd deel uit van de band tijdens optredens in Engeland en Australïe en trad Lutz Ulbrich later toe tot de groep van zijn eega Nico (ja, die van de Velvet Underground) en Ashra. Met name de eerste twee albums zijn klassiekers in het genre en ook op deze live-cd met in totaal tien stukken- ruim vertegenwoordigd. Verwacht met “Shibuya Nights” geen ‘droge’ registratie van een optreden of een verzameling opnames. Het is een dagboek, een uitsnede, dan wel een samenvatting van wat Michael Ganther, Michael Hoenig, Gustl Latjens, Burghard Raush en Lutz Ulbrich hebben gepresteerd. Terwijl de groep algemeen bekend staat om hun uitgesponnen jams en zweverige klanktapijten die zij veertig jaar geleden hebben opgenomen, klinkt het kwintet in februari 2007 veel compacter, vitaler en ontzettend fris.

Opener You Play For Us Today vormt de opmaat naar een aaneenschakeling van instrumentale, behoorlijk melodieuze progressieve stukken. De afwisseling is groot: met name de lange stukken worden afgewisseld door ‘intermezzo’s’ zoals Sahara City en Dialogue & Random die puur voor de vorm een plek op de cd hebben. Na In The Silence Of The Morning Sunrise met Ulbrich in de hoofdrol- klinkt enthousiast applaus en volgt het titelnummer, waarin de groep de Oosterse kant opgaat. De ferme drumklanken van Rausch vermengen zich met de ijle klanken van gitaren en toetsen, terwijl opvolger First Communication simpeler van vorm is en beide gitaristen op de voorgrond zet. In het exotische blokje, met Ala Tul, Laila en A Quiet Walk, is goed te horen dat Ozric Tentacles en andere spacerock bands schatplichtig zijn aan de stijl van Agitation Free. En net als de muziek even een teken vertoont van gas terug, gaan de muzikanten weer een versnelling hoger en improviseren er stevig op los. Zonder elkaar onderweg kwijt te raken, want het aanwezige raamwerk getuigt van compactheid. En dat is knap als er ruimte voor is. Iets dat in de prog vaker een goed bewaard geheim is dan bijvoorbeeld in de jazz.

Zelden heeft een naam zoveel zeggingskracht voor een groep gehad als deze. ‘Vrije gejaagdheid’ is een vrij goede omschrijving om de muziek te duiden, maar verwacht ook geen haastige adhd-Krautrock. De grootste verdienste van deze cd is dat goed te horen is dat de muzikanten stuk voor stuk niet zijn blijven stilzitten in de tijd dat ze niet met elkaar hebben gespeeld. Het levert een vitaal beeld op van een groep die veertig jaar geleden het vooral moest hebben van ‘de naam’, terwijl de muziek soms op hun eerste twee albums klonk als een duffe bende. Nu is dat anders en levert het een frisse registratie op; de groep haalt daarmee de tand des tijds ruimschoots in. Dit is pertinent niet het voorbeeld van een groep oude mannen die het nog eens samen op een podium ergens in Tokio gaat proberen’. Een essentieel album in de Krautrock is het resultaat en een regelrechte aanrader voor wie wel wil duiken in de Duitse progressieve muziek, maar het niet moet hebben van losse eindjes. Wie haalt deze heren een keer de grens over?

Wouter Bessels

2CD:

2LP: