Hoe vaak zouden we bij Progwereld geschreven hebben over Anneke van Giersbergen en The Gathering in termen van… uniciteit, onafscheidelijkheid, wederzijdse nodigheid… en dat alles in gelukzalige ontkenning van dat aan alles een einde komt? Hoe dan ook… in de zomer van 2007 werd de droom ruw verstoord: Anneke verlaat The Gathering!
Het mogelijk goede nieuws was evenwel dat beide partijen op hun eigen weg door zouden gaan. Natuurlijk rijst dan direct de vraag of een van de primaire handelsmerken van de combinatie, de continue muzikale verrassing, nog wel plaats zou vinden (en zo ja, bij beide partijen of slechts bij een van beide) of dat aan beide kanten slechts een waterige versie van vergane glorie ten gehore zou worden gebracht. Gezien de stevige vinger die de oerleden van The Gathering altijd in de muzikale pap gehouden hebben, maak ik me over hun kant van het verhaal niet direct te veel zorgen. Toch moet het bij hen nog waargemaakt worden, terwijl het eerste eigen plaatwerk van de veelbesproken zangeres inmiddels beschikbaar is.
“Air” biedt ons een betrekkelijk luchtige collectie muziek. Met metal heeft dit eigenlijk niks meer te maken, maar dat hadden platen als “Souvenirs” en “Home” eigenlijk ook al niet. Mijn eerste intuïtie was dan ook dat “Air” vrij aardig bij vooral “Souvenirs” aansloot, maar recente herbeluistering daarvan benadrukte dat zelfs die plaat toch nog wel een slag zweveriger en filmischer is. “Air” is feitelijk een behoorlijk directe popplaat geworden. Zijn we nu teleurgesteld?
Nee, geenszins. Waar ik me bij de eerste luisterbeurt wat onbehaaglijk voelde, bleek een en ander later meer op zijn plek te vallen. Qua vocaal bereik (en dan heb ik het in het bijzonder, doch zeker niet uitsluitend, over emotioneel bereik) behoort Van Giersbergen nog immer tot de Nederlandse top, sterker nog, het lijkt wel of haar ster in dezen nog steeds verder rijzende is. De teksten bevatten nog steeds bij vlagen erg houterig Engels, maar wellicht doen we er na al die jaren het best aan dit ook maar als ‘eigen stijl’ te interpreteren. Voor het overige zijn de teksten van ‘Mamanneke’ duidelijk persoonlijk van aard en zeker niet overal zo luchtig als de muziek. Dat Anneke op het cd-boekje als stewardess afgebeeld staat, roept in eerste instantie wat vragen op, maar de begeleidende tekst in het boekje verklaart veel en geeft ook de teksten de eenheid die in het begin misschien wat zoek is. Dat de Nobelprijs voor de Literatuur waarschijnlijk ook de volgende keer weer ergens anders heengaat, is dan van minder belang.
De meeste, vrij rustige muziek, krijgt prachtige arrangementen mee, zoals de trompetstukjes in Day After Yesterday en Sunken Soldiers Ball. Songs als Take Care Of Me en Ice Water hebben uiteindelijk eenzelfde hypnotiserende werking als veel werk van Annekes oudere band. Wat dat betreft lijkt bij zo’n sterke persoonlijkheid muziekstijl ook maar een bijna triviaal gegeven. Toch vinden we ook een welkome afwisseling in de enkele wat steviger nummers op de plaat. Witnesses is het nummer dat het meest bij “Souvenirs” aansluit. Met het gegeven dat de plaat hier en daar al wat oudere composities bevat (teruggaand tot de “Nighttime Birds”-periode), maakt de plaat ook in muzikaal opzicht eigenlijk een verbazend coherente indruk.
De tekst in het boekje zet Agua de Annique als vierkoppige band neer, maar het fotomateriaal suggereert dat het hier maar om één persoon draait. Dat op elf van de dertien nummers alle tekst- en muziekcredits naar haar gaan (Come Wander With Me is een oud nummer van filmcomponist Jeff Alexander en Sunken Soldiers Ball is van de hand van Kristin Fjelltseth, die ook haar stem voor een bescheiden gastrol aan deze plaat leende), versterkt de indruk van een band die voornamelijk ‘in dienst van…’ speelt. Hoe dat zich ontwikkelt moet de toekomst uitwijzen. Voorlopig hebben we met “Air” in elk geval weer een erg mooie plaat van in handen van een zangeres waar Nederland trots op mag zijn.
Casper Middelkamp