Na het overwegend bewierookte debuutalbum “Identity” van Airbag was er een hosanna stemming hoorbaar in progland. Slechts een enkeling had nog twijfel of we een ‘blijvertje’ of ‘eendagsvlieg’ aan de haak hadden geslagen. Met het tweede album “All Rights Removed” slaat het Noorse kwintet op een briljante wijze toe en wordt wat mij betreft gelijk ingedeeld in de hoogste divisie van progressieve rockbands.
Ik ga niet moeilijk doen over het Pink Floyd-geluid wat ook nu weer duimendik en kamerbreed hoorbaar is. Het uiteindelijke doel heiligt immers de middelen. En zeg nu zelf: het laatste originele werk van deze voormalig Engelse reus dateert uit de tijd dat deze gasten nog op de lagere school zaten. Daarom ben ik zo blij dat Airbag het durft dit geluid zonder enig voorbehoud op een imponerende wijze neer te zetten. Dat geluid wordt hoofdzakelijk bepaald door het oneindig mooie gitaarspel van Bjorn Riis en de melancholieke zang van Asle Tostrup. Het is ook Jurgen Hagen die met geraffineerd en ondersteunend toetsenspel de meeste gaatjes opvult. Zijn rol wordt wel eens onderschat maar is op “All Rights Removed” zo belangrijk. Daarnaast bewaken de poortwachters Andres Hovdan op basgitaar en drummer Henrik Fossum, die voor het eerst op een Airbag album te horen is, onopvallend maar degelijk de muzikale roots van de groep.
Ondanks dat we hier niet te maken hebben met een conceptalbum, loopt er wel een rode draad door het album. Die rode draad zijn de destructieve krachten binnen onze samenleving en de gevolgen die dat op het leven van mensen heeft. Hoe de luisteraar (en lezer van de teksten) dit wil invullen is aan hem of haar.
“Identity” kenmerkt zich door lekker in het gehoor liggende nummers die zijn doorspekt met fantastische en soms poppy melodieën. Op “All Rights Removed” vaart Airbag een progressievere richting met minder voor de hand liggende structuren en ook langere nummers met een krachtig geluid, waarbij ik vlagen Anathema kan horen. Het zijn die lange nummers zoals All Rights Removed en het imponerende Never Coming Home die er uit springen met een fraaie opbouw. In deze nummers wordt een aantal keren toegewerkt naar een indringende climax waarin kippenveltrekkende gitaarsolo’s van Bjørn Riis letterlijk de boventoon voeren. Niet voor niets is David Gilmour zijn grote inspiratiebron. En dat mag gehoord worden. Zo luid mogelijk! De muziek van Airbag klinkt bij vlagen ook donker en atmosferisch, soms zelfs dreigend. Probeer het maar eens drie minuten uit met het instrumentale en van melancholie druipende Light Them All Up.
Het magnum opus van de cd is zonder meer het afsluitende en uit drie delen bestaande Homesick. In dik zeventien minuten wordt alles wat Airbag te bieden heeft samengebracht tot het mooiste wat de groep tot nu toe heeft gemaakt. Het zwaartepunt ligt in dit nummer op de instrumentale stukken die meer dan driekwart van het nummer bestrijken. Centraal ligt Homesick Part 2 wat vanwege het gebruik van atmosferische toetsen verwijzingen kent naar “Wish You Were Here” van Pink Floyd. Ondanks dat de drie delen één vloeiende compositie vormen, is Homesick Pt. 1 apart als single uitgebracht. Muzikaal gezien een goede keuze wanneer men (meer) aandacht op radiostations wil krijgen. Duidelijk hoorhaar zijn de invloeden van Steven Wilson en Porcupine Tree, tot en met de zang van Tostrup. De vraag rest of zes minuten voor de doorsnee luisteraar niet te lang is. Het zal de echte liefhebber verder een zorg zijn. Die vindt net als ik zeventien minuten ongetwijfeld nog veel te kort.
Met “All Rights Removed” worden de progliefhebbers nog ruim voor het einde van 2011 wederom dat jaar verwend met een uitstekend album. En daarbij druk ik me nog behoudend uit. Dit album gaat diezelfde liefhebbers de nodige hoofdbrekens geven bij het samenstellen van (het bovenste deel van) zijn of haar jaarlijst.
Hans Ravensbergen