Anathema

A Natural Disaster

Info
Uitgekomen in: 2003
Label: Music For Nations
Website: www.anathema.ws
Tracklist
Harmonium (05:27)
Balance (03:59)
Closer (06:17)
Are You There? (04:58)
Childhood Dream (02:11)
Pulled Under At 2000 Metres A Second (05:19)
A Natural Disaster (06:26)
Flying (05:58)
Electricity (03:51)
Violence (10:46)
Danny Cavanagh: elektrische gitaar, akoestische gitaar, toetsen, zang
Jamie Cavanagh: basgitaar, programmering
Vincent Cavanagh: elektrische gitaar, akoestische gitaar, zang
John Douglas: drums
Les Smith: programmering, toetsen

Met medewerking van:

Lee Douglas: zang op A Natural Disaster
Anna Livingstone: stem op Are You There?
Jaden Smith: kinderstem op Childhood Dream
A Natural Disaster (2003)
Resonance 2 [compilatie] (2002)
A Fine Day To Exit (2001)
Resonance [compilatie] (2001)
Judgement (1999)
Alternative 4 (1998)
Eternity (1996)
The Silent Enigma (1995)
Pentecost III EP (1995)
Serenades (1993)
The Crestfallen EP (1992)

Het in de zomer van 1990 in Liverpool opgerichte Anathema is een band die vernieuwing en evolutie hoog in het vaandel heeft staan. Eerst met loodzware doommetal op “The Crestfallen” (ep, 1992), “Serenades” (1993) en “Pentecost III” (ep, 1995), die hierdoor vaak ten onrechte vooral geliefd zijn in kringen waarin veel aan zware metaalbewerking wordt gedaan. Vanaf “The Silent Enigma” (1995) wordt deze duistere metal echter ingeruild voor een wat meer geraffineerde benadering van het genre, waarbij het kompas meer dan eens richting Pink Floyd wijst.

Deze benadering wordt vervolgens op “Eternity” (1996) en “Alternative 4” (1998) muzikaal verder uitgewerkt en bereikt op het buitengewoon imponerende “Judgement” (1999) voorlopig zowel het artistieke als commerciële hoogtepunt. Daarbij geeft Anathema herhaaldelijk blijk van een welhaast onverstoorbare drang tot vernieuwing. De band is echter evenwel in staat om, ondanks een aantal bezettingswisselingen, een bepaald niveau aan te houden en nooit een album te maken dat als een herhalingsoefening te definiëren valt.

Met “A Fine Day To Exit” (2001) breekt Anathema radicaal alle banden met haar metalen verleden, waardoor de onderhuidse invloeden van onder meer Radiohead en, wederom, Pink Floyd duidelijk aan de oppervlakte komen. Deze drastische en gewaagde breuk resulteert echter wel in het feit dat het meerendeel van de fanschare van het eerste uur de band definitief dood en begraven verklaart.

De in 2003 verschenen opvolger “A Natural Disaster” is het zevende volwaardige album van het Engelse collectief, waarbij het lijkt alsof de band dit keer een pas op de plaats heeft gemaakt. Bij nadere beluistering blijkt echter dat Anathema ook nu niet over één nacht ijs is gegaan. De tien nieuwe nummers kennen bijvoorbeeld een minder regelmatige structuur en een niet zo duidelijke kop-en-staart opbouw, waardoor de plaat als geheel gevarieerder en minder voorspelbaar overkomt dan “A Fine Day To Exit”.

Het is geenzins een vrolijk album, want de teksten gaan over blunders en verkeerde beslissingen die je tijdens je leven kunt maken. Over het hebben en onderhouden van relaties en de stress die dat met zich mee kan brengen. Daarbij dient opgemerkt te worden dat verreweg het meerendeel van “A Natural Disaster” is geschreven door gitarist Danny Canavagh, die dan net een ellendige periode achter de rug heeft. Dit leidt zelfs even tot een onverwacht vertrek uit Anathema.

Dit alles vertaalt zich in vaak mistroostige en melancholische muziek, waarbij de vijf Liverpudlians met hun inventieve geluidenspel voortdurend heen en weer laveren tussen Radiohead enerzijds en Pink Floyd anderzijds. Verder doet de vocoder op Closer me denken aan Kraftwerk en komt op A Natural Disaster, naast een vleugje van Led Zeppelin’s Dazed And Confused, vooral door de zang van Lee Douglas (zus van de drummer) Portishead naar voren. Daarnaast hoor ik enige invloeden van Antimatter (het nieuwe project van gewezen banvloeker Duncan Patterson), Elbow, Porcupine Tree en vakbroeders Katatonia.

Op een enkele uitzondering na – de zanglijn van Pulled Under At 2000 Metres A Second lijkt wel erg veel op die van Pink Floyd’s Sheep – is het kwintet gelukkig voortreffelijk in staat om een geheel eigen identiteit uit deze invloeden te distilleren. De aantrekkelijke mengeling van doorgaans fragiele zangpartijen (Are You There?), sporadisch stevig rockende gitaarstukken (Pulled Under At 2000 Metres A Second), af en toe melancholieke ballads (Flying) en vaak filmische, soms psychedelische klanktapijten (Violence) levert een even avontuurlijk als fascinerend hoorspel op, waarbij emotie en sfeer de sleutelwoorden zijn.

De af en toe verrassende verschillen in dynamiek en contrast zorgen er bovendien voor dat de drie broers Danny, Jamie (voor het eerst weer erbij sinds 1991) en Vincent Cavanagh samen met John Douglas en Les Smith niet dezelfde vergissing begaan als Opeth met “Damnation”. Terwijl dat album soms iets te monotoon klinkt, blijft “A Natural Disaster” juist hierdoor van de eerste tot en met de laatste noot boeien.

Ondanks het feit dat Anathema met “A Natural Disaster” voor een wat subtielere progressie heeft gekozen dan gebruikelijk, is dit wederom een briljant en grensverleggend album geworden. De band verstaat als geen ander de kunst van het weglaten, waardoor haar doeltreffende composities als het ware alle ruimte krijgen om te kunnen ademen. Daar kan een band als Dream Theater nog wat van leren…

“A Natural Disaster” is een album vol donkere, gevoelige en vaak depressieve progrock. Met deze plaat bewijst Anathema andermaal dat ze sinds het verscheiden van die andere groep uit Liverpool verreweg de meest interessante band uit haar stad is. Indrukwekkend, emotioneel en aangrijpend… misschien wel haar beste album ooit!

Frans Schmidt

cd:
Koop bij bol.com

2 LP:
Koop bij bol.com

Send this to a friend