Het uit Austin, Texas afkomstige …And You Will Know Us By The Trail Of Dead wordt in het begin van de jaren negentig van de vorige eeuw opgericht door gitarist Kevin Allen, bassist Neil Busch en de multi-instrumentalisten Conrad Keely en Jason Reece. Na twee verdienstelijke platen, tekent het kwartet een platencontract met Interscope Records, dat het eigenzinnige, doch hoog gewaardeerde “Source Tags & Codes” op de markt brengt. Dan raakt de band evenwel het spoor ietwat bijster met tegenvallende recensies en dito verkoopcijfers tot gevolg, zodat het huwelijk met het label in 2007 ontbonden wordt.
Enige maanden later tekent de band (gemakshalve vaak tot The Trail Of Dead afgekort) evenwel een nieuw contract met Superball Music. De overstap naar dit meer meegaande label heeft onder meer tot gevolg dat het kwartet niet langer gedwongen wordt compromissen te sluiten. Daarmee herwint de band zijn artistieke vrijheid en naar aanleiding van de kortspeler “Festival Thyme”, die in 2008 verschijnt, komen sommige recensenten dan ook voorzichtig tot de conclusie dat de band inderdaad teruggrijpt naar de eigenwijze baldadigheid van de eerste albums.
Vernoemd naar een documentaire van Adam Curtis uit 2002, bekrachtigt “The Century Of Self” min of meer deze gevolgtrekking. Terwijl de band op de laatste twee albums, mede op instigatie van zijn label, ietwat krampachtig radiovriendelijke(re) muziek probeert te maken, weet het ensemble op dit zesde album als vanouds de zintuigen van zijn luisterpubliek te prikkelen. Dat bij mij al na enkele draaibeurten termen als overtuigend, opwindend en meeslepend naar boven komen, zal de liefhebber van het oudere werk dan ook vast en zeker als muziek in de oren klinken.
Zonder enige hinderlijke inmenging van een bemoeizuchtig platenlabel, heeft deze terugverworven vrijheid tot gevolg dat de zes bandleden werkelijk alle remmen kunnen losgooien. “The Century Of Self” is dientengevolge een brutaal en bij vlagen snoeihard klinkend album, dat een beetje oude(re) tijden doet herleven. De plaat schuurt namelijk af en toe weer tegen oudere albums als “Madonna” of “Source Tags & Codes” aan. De band weet zijn voorliefde voor even potsierlijke als hoogdravende progressieve rock andermaal aan noise-achtige emocore te koppelen, maar deze hoogdravende hybride klinkt nu haast dynamischer dan ooit.
Met een klein beetje goede wil zou je kunnen stellen dat het nieuwe album zich min of meer tussen het meer songgerichte latere werk en het meer experimentele vroegere werk in nestelt. De dertien bombastische, doch melodieuze powerrockstukken bevinden zich dan ook ergens tussen Amplifier, Dinosaur Jr., Dredg, Fugazi, Godspeed You! Black Emperor, Mercury Rev, Mogwai, Oceansize en Sonic Youth in. Met vaak gevoelige toetsenpartijen, krachtige gitaarerupties en gedragen emozang laveert de band dikwijls tussen oud en nieuw in, terwijl de epische songstructuren en aanzwellende arrangementen een even enerverende als sluimerende spanningsboog in het leven roepen. Door het behoorlijk compromisloze karakter klinkt de band op deze plaat bovendien krachtiger en energieker dan op de twee voorgangers “So Divided” en “Worlds Apart”.
Ofschoon het heilige vuur op het album helaas niet voortdurend blijft branden, laat “The Century Of Self” ondubbelzinnig horen dat het Amerikaanse ensemble weer het juiste spoor heeft gevonden. Ik vermoed dan ook dat deze zesde plaat vooral de liefhebbers van het vroegere werk zal aanspreken. Toch wil ik ook fans van het latere werk oproepen om dit album van …And You Will Know Us By The Trail Of Dead niet links te laten liggen. Hoewel deze nieuwe plaat met een aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid nooit zal uitgroeien tot mijn favoriete album, is het wel heel prettig dat de band weer een beetje zichzelf mag zijn!
Frans Schmidt