AnglagardAlbum

Nog geen twee jaar na het verschijnen van het debuutalbum zijn Jonas Engdegård, Johan Högberg, Anna Holmgren, Thomas Johnson, Tord Lindman en Mattias Olsson wederom in Studio Largen te vinden. In deze Zweedse studio neemt Änglagård namelijk in de maanden juli tot en met september 1994 haar tweede album op. “Epilog” is het tweede en tevens laatste studioalbum van deze band, die wat mij betreft tot de absolute top van de (Scandinavische) progressieve rockscène behoort.

Met “Epilog” borduurt Änglagård feitelijk verder op de beproefde en inmiddels legendarische muzikale formule van “Hybris”. Deze is op dit album echter wel verder uitgewerkt en uitgediept. Zo is bijvoorbeeld één van mijn punten van kritiek op het debuutalbum, de Zweedstalige zang, geheel komen te vervallen. Bovendien worden de zes muzikanten dit keer terzijde gestaan door Åsa Eklund (zang), Martin Olofsson (viool), Karin Hansson (altviool en contrabas) en Jan C. Norlander (cello) waardoor de arrangementen nog voller klinken.

Het album opent met het toepasselijk getitelde Prolog, een kort stuk met strijkers, waarna de band pas bij Höstejd haar ware gezicht laat zien. Dit ruim vijftien minuten durende stuk bevat alle kenmerkende ingrediënten die we van “Hybris” kennen. Ook nu wordt de luisteraar voortdurend heen en weer geslingerd van zachte naar harde passages en andersom. In de continue overgangen van licht naar donker of van hard naar zacht, herkent men makkelijk de invloed van King Crimson halverwege de jaren zeventig.

Net als “Hybris” is ook de muziek op “Epilog” een welhaast perfecte amalgamatie van de progressieve rock uit de jaren zeventig met de hedendaagse invloeden uit de eigen Zweedse cultuur. Toch klinkt dit album beduidend anders dan het debuut. Terwijl dat album op bepaalde momenten nogal overdonderend en indrukwekkend overkomt, is er op dit album meer ruimte voor de sferische of zelfs pastorale kant van Änglagård. Hierdoor komen de Scandinavische Folk invloeden van de band meer naar de voorgrond dan bij het eerste album. Mede door deze rustpunten refereert “Epilog” nog meer naar het Genesis van begin jaren zeventig dan bij “Hybris” het geval is.

In deze rustige passages maakt de band veelvuldig gebruik van analoge toetsinstrumenten zoals piano en Mellotron in combinatie met akoestische gitaar of fluit. De muziek kent hierdoor duidelijk enige raakvlaken met die van legendarische Italiaanse bands als Premiata Forneria Marconi, Celeste, Alusa Fallax of Errata Corrige. Door toevoeging van het, reeds gememoreerde, ‘strijktrio’ kennen deze stukken tevens meer diepgang dan op “Hybris” het geval is.

Na het zeer korte Rösten, vervolgt de band met Skogsranden. Dit nummer is de definitieve versie van het in 1993 opgenomen Gånglåt från Knapptibble, dat als bonustrack is toegevoegd aan de heruitgave van “Hybris”. Eigenlijk is deze track symbolisch voor de progressie van Änglagård sinds het debuutalbum. De oorspronkelijk nogal rommelige bonustrack is namelijk geëvolueerd in een zeer gestructureerd nummer waarin de originele Zweedse zangpartij plaats heeft moeten maken voor de etherische woordloze zang van Åsa Eklund. De zang en het fluitspel doen mij een beetje denken aan Mike Oldfield ten tijde van “Ommadawn” of “Incantations”.

Het nummer met de meeste dynamiekwisselingen op het album is naar mijn mening Sista Somrar. Rustieke sfeervolle zachte passages moeten voortdurend plaatsmaken voor explosieve stukken. Zonder de overige muzikanten van Änglagård te kort te willen doen, wil ik hierbij speciale aandacht vragen voor het werkelijk fenomenale drumwerk van Mattias Olsson, die hiermee bewijst één van de beste slagwerkers van de jaren negentig te zijn.

Het in een prachtig digipack gestoken album wordt afgesloten met een rustiek pianostuk, genaamd Saknadens Fullhet. Dit stuk zou niet misstaan als soundtrack voor een horrorfilm van John Carpenter, de Amerikaanse regisseur en componist van cinematografische hoogtepunten als Halloween en The Fog.

Net als “Hybris” zijn ook de composities op dit album zeker niet te kwalificeren als eenvoudige muziek met simpele melodieën. Ik kan dan ook zonder enige twijfel eenieder aanraden dit album op te zetten, wanneer men het wekelijkse bezoek van de schoonouders op de zondag voortijdig wil beëindigen.

Kort na het uitbrengen van dit album heeft de band zichzelf het spreekwoordelijke zwijgen toegelegd. Na het concert op ProgFest in november 1994 stopt Änglagård namelijk met het schrijven en arrangeren van enig nieuw materiaal. Onder de macabere titel “Buried Alive” verschijnt er nog wel een live-album van dit optreden, maar daar blijft het echter bij… Of toch niet? Geheel onverwacht begint de band in 2002 weer te repeteren, echter zonder naamgever en gitarist Tord Lindman. Deze herstart resulteert één jaar later in een enkele nieuwe nummers en paar losse optredens in Zweden, de Verenigde Staten, Duitsland, Frankrijk en België.

Frans Schmidt