Voor wie denkt dat recenseren gewoon een beetje luisteren en schrijven is, vergis je niet. Soms is het hard werken en zo ook nu bij de onderhavige dubbelschijf van het Australische Arcane. De in 2006 opgerichte band levert met “Known/Learned” zijn derde – door crowd funding gefinancierde – album en bezit voldoende creativiteit om er gelijk maar 125 minuten muziek op te zetten.
Voordat we naar de feitelijke recensie gaan, moet ik eerst nog even melden dat Arcane niet zomaar een band is. Deze mannen hebben een enorme staat van dienst op uiteenlopende podia. Deze podia werden gedeeld met grote namen als Anathema, Soilwork, Queensryche en nog een flinke lijst minder bekende namen. Deze imposante lijst dankt men vooral aan het zeer succesvolle conceptalbum “Chronicles Of The Waking Dream” uit 2009, waarmee men direct tot koploper in de Australische progmetal scene werd bestempeld.
Het begrip ‘Progmetal’ moet je hier trouwens heel breed nemen, want Arcane is van zeer veel markten thuis. De muziek laveert tussen grote namen als Anathema, Riverside en Tool, draagt het meeslepende karakter van Gazpacho en heeft (dus) een enorme diepgang. Verder kun je een link leggen naar een andere uitstekende band genaamd Hourglass. De songs zijn alle zeer episch opgezet en zitten werkelijk subliem in elkaar. Hoewel ik in alle eerlijkheid een gruwelijke hekel heb aan die eindeloze dubbel cd’s, heb ik deze release ademloos en in een ruk beluisterd,en niet eens maar bij herhaling. Daar waar men de metalkant toont is het smullen geblazen met heerlijke riffs en vingervlugge solo’s, waarbij de diverse overgangen en tempowisselingen elkaar op perfecte wijze opvolgen. Het betere Redemption-werk zeg maar.
Waar men gas terugneemt klinkt vooral de warme en stemmige kant van eerder genoemde bands door. Het wordt gelukkig ook nergens zo bombastisch en topzwaar als het recente Anathema werk, want daar hik ik steeds meer tegenaan. Ik durf sowieso te stellen dat het een flinke tijd geleden is dat ik van deze referenties een plaat heb gehoord die zo goed is als deze. Het raakt je tot op het bot en de donkere emotionele stukken doen je huiveren van melancholie. Op het niveau van Sylvan’s “Posthumous Silence” zeg maar. Die durft, hoor ik je denken. Ja, inderdaad, zo goed dus.
De voorzichtige rode draad op dit album is een fragmentarisch relaas uit de levens van een vader en dochter en de teksten van de overigens ge-wel-dige zanger Jim Grey zijn werkelijk oorstrelend. Uiteraard draagt dit nog eens sterk bij aan de emotionele beleving op deze plaat, die ook nog eens uitstekend geproduceerd is, zowel qua sound als qua uitvoering. Want ondanks de zwaarlijvigheid van het geheel zit er geen minuut vulwerk in.
Wie kent nog het tweeluik “Resonance” en “Resonance 2” van het al eerder genoemde Anathema? Op dit tweeluik maakte Anathema dankbaar gebruik van de ruimte om een doom- en een meer gotisch en sferisch album te maken. Zo ongeveer heeft Arcane dat ook hier gedaan, want waar op “1: Known” vaak het steviger werk domineert, zo hoor je dit niet meer terug op “2: Learned”. Hier laat Arcane zich van zijn warme, gevoelige kant horen, overigens zonder ook maar een moment stil te vallen of gezapig te klinken. Het biedt Jim Grey nog meer ruimte om zijn loepzuivere en onderscheidend warme geluid uit je speakers te laten glijden. Het is ook een genot om te horen hoe heerlijk hier basgitaar, drums en piano om elkaar heen dartelen; werkelijk fantastisch. De akoestische gitaar stelt zich dan terecht meer dienstbaar op om het geheel lucht te geven en niet in de weg te staan. En toch hoor je ook daar op de achtergrond prachtige loopjes alsof er een elfje van links naar rechts door je hoofd wandelt. Eenvoudigweg feilloos.
De grootste cynicus zal het onderste uit de kan moeten lepelen om dit album minder lof toe te kennen dan waar het recht op heeft. Met “Known/Learned” plant men een mijlpaal van jewelste de grond in en ik verwacht dat deze flink wat duurzame jaartjes blijft staan. Wellicht blijkt dit album later nog beter te zijn dan ik hier al schrijf, zou zomaar kunnen. Maar dat Arcane vandaag een prestatie van formaat levert, staat in elk geval vast en fier overeind.