ArdarithAlbum

Een van de pareltjes in onze muziek die we vorig jaar (2022) over het hoofd hebben gezien is in ieder geval “Home” van Ardarith. Gelukkig, door onze recensies van onder andere Dante, heeft de initiatiefnemer, componist, producer en tekstschrijver van het project, Max Pfaffinger, ons zelf weten te bereiken. Hij heeft me de prachtig uitgevoerde dubbel lp-versie toegestuurd (aanbeveling om deze versie aan te schaffen), waardoor we alsnog in staat zijn om dit fantastische project te beschrijven. Pas alle jaarlijsten van 2022 maar aan, want dit album hoort hier zeker tussen. 

Ardarith is een progmetal project dat ontstaan is na de geboorte van de dochter van Max Pfaffinger in 2014. De veranderingen in iemands leven, zoals de geboorte van je kind, hebben hem ertoe gezet om zijn gevoelens over de veranderende wereld om ons heen tot uiting te brengen door weer muziek te gaan schrijven. “Home” is een conceptalbum dat de zoektocht van de hoofdpersoon ‘Me’ naar wat thuis zijn of thuis voelen betekent. Het concept is gebaseerd op ‘vluchtelingen’ (hoewel Pfaffinger deze term liever niet gebruikt) die vanwege oorlog of ander onheil hun thuisland moeten verlaten. Toen Pfaffinger startte met schrijven was dit vooral de oorlog in Syrië, maar helaas is dit onderwerp onder andere in Oekraïne nog steeds actueel. De hoofdpersoon wordt tijdens zijn ontdekkingstocht bijgestaan door de emoties ‘Hoop’, ‘Wanhoop’, ‘Schuld’ en ‘Herinnering’. 

Uitzonderlijk voor een dergelijk project is dat Pfaffinger zelf niet meespeelt op het album, maar de coördinator/leider is van dit project. Hij selecteerde vijf zangers, zes muzikanten en acht gastsolisten om het album mee te vervaardigen. Alle teksten, de productie en composities zijn wel van Pfaffinger’s hand. 

De hoofdpersoon ‘Me’ wordt vertolkt door Rob Lundgren, bekend van onder andere Metalist en Reveal. De keuze van de zangers en zangeressen voor de vier emoties is treffend voor de betreffende emotie die ze vertolken. Alina Lesnik – vooral bekend op YouTube en momenteel bezig met haar eerste solo-album – heeft een hoopgevende sopraanstem, die me enigszins doet denken aan Marcela Bovio. De uit Nederland afkomstige Daniël de Jongh kennen we van Textures. Zijn heavy gruntstem is uitermate geschikt voor de emotie ‘Wanhoop’ en geeft een scherp contrast met de liefelijke stem van Lesnik. Liv Jagrell, bekend van Liv Sin en Sister Sin, vertolkt ‘Schuld’. Haar metal voice, waarmee ze de aandacht trok van bands als Slayer, King Diamond, Motörhead, Arch Enemy en Doro, is wederom goed gekozen om het schuldgevoel (of schaamte) van de hoofdpersoon weer te geven. Een emotie die vaak meerdere kanten heeft is ‘Herinnering’. Deze emotie wordt vertolkt door Alexander Göhs (Dante) met zijn veelzijdige, maar toch vooral emotionele en melodieuze zangstem. Als gastzangeres hebben we dan nog de Egyptische Menna Youssef, die samen met Mohannad Nasser (Oud-solo), een oosters (Syrisch) tintje geeft aan Lay Down To Sleep. 

Zoals zo vaak bij een progmetalopera-album is de vergelijking met Arjen Lucassen’s Ayreon snel te maken. Dat is hier – en niet alleen door de medewerking van Marcel Coenen – natuurlijk ook het geval. Maar muzikaal is er nog veel meer te beleven. Progressieve metal, versterkt door synthesizerarrangementen en diverse klassieke instrumenten zoals piano, fluit en viool, creërt een intensieve reis door de gedachten- en belevingswereld van de componist. Naast Ayreon hoor ik de invloeden van het heavier broertje Star One, maar ook van het Duitse Avantasia, het Finse Amorphis, de Zweedse band Opeth (met name in de afwisseling tussen grunts en heldere zang) en zelfs Queensryche (het stemgeluid van Rob Lundgren benadert op sommige passages die van Geoff Tate), Queen (denk aan Bohemian Rhapsody) en The Doors (sommige samples, klanken en effecten zouden in die muziek uit de zeventiger jaren ook goed passen).

Het album start met een zes minuten durende Prologue, dat een rustig en melancholisch begin kent. Tekstueel wordt ingegaan op de reden van het vertrek van ‘Me’ en wordt zijn ‘Hoop’ en ‘Wanhoop’ muzikaal prachtig neergezet. De gitaarsolo van Martin Schnella snijdt als het ware door de emotie. Met de introductie van ‘Despair’ (Wanhoop) wordt de muziek intenser en steviger. Enter The Void doet hier nog een stevig stapje bovenop. De afwisseling in emoties geeft ook een sterke wisseling in muziekstijlen, heavy death metal grunts smelten samen met klassieke arrangementen. De lange instrumentale partijen, verrassende ritmeveranderingen en heerlijke instrumentale solo’s vormen samen met de power-metal riffs een heerlijke progressieve vibe in een metallandschap. Door het gebruik van een viool en fluit worden ook speelse varianten aangebracht, zo horen we folk-metal, flamenco en de tonen van een wals. 

In A Moment Of Silence wordt de hoofdpersoon verscheurd door zijn herinneringen en verdeeld door alle emoties die zijn onzekere bestaan met zich meebrengt. Muzikaal levert dit een van de hoogtepunten van het album op. Na een rustig en subtiel intro wordt de luisteraar heen en weer geslingerd tussen stevige riffs, ballad-achtige fases en schitterende toetsenarrangementen. Het gebruik van een Hammondorgel levert prachtige instrumentale stukken op. 

Naarmate het album vordert wordt de muziek intenser, complexer en emotioneler. Emoties die zich uiten in heftige uitbarstingen, maar ook in melancholische rustpuntjes. Het album besluit dan met een krachtige finale Disclosure waar ‘Me’ een antwoord voor zichzelf vindt op de vraag wat “thuis” eigenlijk betekent. Een diepere betekenis die de luisteraar ruimte laat voor een eigen interpretatie.

Ardarith is een samenvoeging van J.R.R. Tolkien’s woord ‘Arda’ (wereld) en ‘Spirit’ (geest), en met dit debuutalbum “Home” wordt de luisteraar meegenomen op een muzikale reis en krijgt hij iets om over na te denken. Het album is als een goed boek dat in negen hoofdstukken het verhaal van de hoofdpersoon in zijn zoektocht vertelt. De muziek en teksten versterken elkaar, waardoor dit mede door de complexe structuren en diverse arrangementen een prachtig progalbum is geworden. De ideeën voor een tweede album, met wederom artiesten uit de hele wereld, worden al ontwikkeld. Ik ben benieuwd of dit album te evenaren (of zelfs te overtreffen) is.