AyreonConcert

Foto’s: William van der Voort en Jostijn Ligtvoet

Hoezo progmetal leeft niet meer? Hoezo prog- en metal concerten leveren te weinig bezoekers op? Van die stellingen was niets te merken tijdens het tweede weekend van september in Tilburg. De qua inwonertal zevende grootste stad van Nederland werd in het weekend van 13 tot en met 15 september overspoelt met Ayreon fans uit maar liefst 64 verschillende landen.

En dat was te merken, volgens de Tilburgers zelf was het een gezellige drukte in de stad. De gemeente had flink uitgepakt door te zorgen voor voldoende slaapplekken in hotels en hostels en zelfs een camping waar fans konden overnachten. Ook wapperden op het NS station speciale Ayreon vlaggen om de vele bezoekers te verwelkomen. Tot groot genoegen van vele fans, het zorgde voor een warm welkom en met de gecreëerde slaapplekken konden de fans naar wens meerdere concerten bezoeken dat weekend.

De reden voor de drukbezochte concerten was de integrale uitvoering van het album waarmee het voor Arjen Lucassen allemaal begon; “Into The Electric Castle” (A Space Opera), wat uitkwam in 1998. Lucassen, die zeker de laatste dertig jaar niet meer enthousiast is van liveoptredens, smeedde samen met initiator Joost van den Broek de plannen voor dit ambitieuze project. Dat het niet makkelijk was ligt voor de hand, want het publiek verwacht de originele cast van dat album. Dat is voor een groot gedeelte gelukt.

Foto: William van der Voort

Waarschijnlijk kon Joost van den Broek nog putten uit zijn contacten na afloop van de Ayreon Universe en The Human Equation concerten, twee en vier jaar geleden. Ook daar was van den Broek de leading man binnen het creatieve proces. Op muzikanten gebied kon hij weer beschikken over Ed Warby op drums, Johan van Stratum op basgitaar, hijzelf op toetsen en Ben Mathot op viool. Maar dat werd tijdens deze editie versterkt met niet minder dan fluitist Thijs van Leer en gastmuzikant Robby Valentine. Wat betreft de vocalisten kon hij beschikken over Marcela Bovio, Anneke van Giersbergen en Damian Wilson en Edward Reekers.

Foto: Jostijn Ligtvoet

Maar daarmee was het absolute succes nog niet gegarandeerd en zo trommelde het duo Lucassen/van den Broek nog veel meer collega muzikanten bij elkaar. Op vocaal gebied haalden ze Edwin Balogh over weer op de bühne te kruipen, naast Simone Simons en de charismatische John JayCee Cuijpers. Natuurlijk kon Edward Reekers (Futureman) niet ontbreken. Voor de gitaren tekenden Bob Wijtsma en Marcel Singor van Kayak. Als achtergrondkoor dienden Dianne van Giersbergen, Jan Willem Ketelaers en Marcela Bovio.

Strak kwart over acht is het dan zover. Mike Mills vraagt het publiek voorafgaand het concert of iedereen zijn telefoons en opnamemateriaal in de zak wil laten, voornamelijk ook omdat er van het concert uitgebreide filmopnamen worden gemaakt. Daarna gaat het dan ook definitief los. Het toneel van 013 was opgesierd met een heus zeven meter hoog “Electric Castle” waarin de nodige visuele aspecten zijn verwerkt. John Lancie, één van de hoofdrolspelers in de Star Trek films werd door Lucassen gestrikt om het verhaal op geheel eigen wijze in te leiden voor de toeschouwers. Hij zal gedurende het hele concert lang en veelvuldig op de bühne verblijven, neerkijkend vanaf grote hoogte op de vele muzikanten en vocalisten. En dat er een goede match bestaat tussen de artiesten is duidelijk, het enthousiasme en spelvreugde spat ook van de laatste show van het weekend van de artiesten af. Opvallend in de aankleding is dat alle mannelijke personages uitgedost zijn in het dienstdoende karakter, de dames juist weer niet, die verschijnen in mooie jurken die niet specifiek op het karakter zijn aangemeten.

Foto: Jostijn Ligtvoet

Eén van die zangers is de voormalig frontman van Marillion: Fish (Highlander) die in de afgelopen jaren behoorlijk aan kracht heeft ingeboet. Het was voor sommigen waarschijnlijk (opnieuw) weer even schrikken, want op de bühne stond een oude man die goed gemutst en enthousiast is, maar de laatste jaren op vocaal gebied veel heeft moeten inleveren. Qua toonhoogte kan hij op verschillende momenten namelijk niet voldoen aan het originele geluid. Maar ach, een kniesoor die daarover valt. Edwin Balogh (Roman) daarentegen was ook al jaren niet meer actief op de bühne, maar toch maakt hij indruk met de power in zijn stem. Indruk maakt ook John JayCee Cuijpers, die naast een sterke vocale performance ook met zijn uitstraling indruk maakt. Eigenlijk is het nutteloze informatie, maar de meest favoriete zanger van Arjen Lucassen is ongetwijfeld (Knight) Damian Wilson, die ook deze avond weer vertrouwd ijzersterk klinkt. Zoals gezegd, we hadden niet anders verwacht.

En dan Thijs van Leer van de legendarische band Focus. Met zijn 71 jaar is hij nog steeds een geweldige muzikant, want elke noot die hij speelt op zijn dwarsfluit is raak. Met zijn karakteristieke outfit en zijn foutloze spel brengt hij het publiek regelmatig tot verroering. Met name het duo-spel met Anneke van Giersbergen in Valley Of The Queens is indrukwekkend. Het klinkt alsof de song foutloos van de cd is afgeplukt en in het geluidssysteem van de zaal is gebracht. De reactie van het publiek is daarna ook dankbaar; het duo krijgt een minutenlange ovatie van het publiek. En daarmee hebben we nog een fenomeen genoemd: Anneke van Giersbergen (The Egyptian). Zij blijft een prachtige verschijning en muzikaal een vakvrouw pur sang. Nagenoeg elke noot uit haar keel is raak.

Foto: William van der Voort

Hoewel Marcel Singor een begenadigt gitarist is vertolkte hij de solo’s wat mij betreft niet feilloos. Dat zorgt in veel gevallen voor een andere dimensie en het gelijkende geluid op het album wordt niet altijd gehaald. Wat mij betreft ontbreekt daardoor wel regelmatig de juiste feeling met het gitaargeluid op de cd’s. Dat ligt ook een beetje aan de geluidsmix, wat mij betreft mogen de gitaren iets meer aanwezig zijn in het totaalgeluid. De andere twee gitaristen, Bob Wijtsma en Ferry Duijsens, vervulden hun rol prima op de akoestische- en slaggitaar. Een compliment aan het team achter het mengpaneel is dat de decibellen in de zaal feilloos waren afgesteld, wat mij betreft is er een perfecte balans in volume gedurende de avond.

Foto: William van der Voort

Natuurlijk maakte de hippie zelf ook zijn opwachting. In kleurige kleding betreedt hij als vocalist regelmatig de planken en mocht in het begin zelfs heerlijk achteroverleunen in een poef met naast hem de waterpijp. Ondanks zijn sterke performance, dito vocale aandeel en interactie met het publiek merk je toch dat hij moeite heeft met het acteren op een podium, hij rent er vaak graag snel weer van af.

Foto: William van der Voort

Als special guest maakte Robby Valentine zijn acte de présence tijdens de show achter een grote witte vleugel, waar hij een prachtig stuk brengt waarmee hij de zaal gevuld met 3000 aandachtige luisteraars muisstil krijgt. Het contrast met het heavy gitaarwerk gedurende de avond is dan ook bijzonder mooi.

Als toegift na het integrale “ITEC” concert kreeg het publiek nummers te horen van de overige Lucassen projecten. Ambeon, Guilt Machine, The Gentle Storm, Star One, Stream of Passion, maar ook Kayleigh met Fish van Marillion. Het concert wordt afgesloten met enorme kleurrijke ballonnen en een dankwoord van de master zelf. En natuurlijk zet hij daarmee Joost van den Broek uitgebreid in het zonnetje. De jonge producer die het hele project mogelijk maakte.

Foto: William van der Voort