Benoît Martiny Band & the Grand Cosmic JourneyAlbum

Hoewel muziek geen visuele kunstvorm is, zijn sommige klanken erg beeldend. Bij goede psychedelische muziek waant de luisteraar zich in een andere wereld, hetgeen Benoït Martiny Band toonde tijdens hun live-concert van maart 2019. Op plaat mogen we nogmaals genieten van een intrigerende ruimtereis met een ironische knipoog.

Dat de muziek spacy van klank is, mag geen verrassing heten. Deze band heeft een jazzy, ongedwongen speelstijl met strakke ritmes en geleidelijke, geduldige opbouwen. De melodieën zijn dikwijls inzichtelijk, hetgeen een mooi kader biedt voor enkele dreigende en dissonante blazer klanken. Het echte gevaar komt nochtans van onbestemde passages die de luisteraar onderdompelen in een chaotische geluidstroom. Deze combinatie van jazz en psychedelische rock doet mij voornamelijk denken aan Gong. Daarenboven nemen deze muzikanten, zoals de humoristische titel van de plaat al aangeeft, zichzelf evenzeer niet al te serieus. Regelmatig maken ze er zelfs een heus feestje van. Daarentegen zijn de jazz-fusion segmenten heftiger van toon. Op die momenten komt een naam als Supersilent dichterbij, al is een vleugje Sun Ra nooit ver weg. Dit uitbundige, uitzinnige bandgeluid weet de aandacht van de luisteraar te grijpen.

Zo houdt de twintig minuten lange afsluiter de spanning goed vast. The Moons Of Uranus gaat swingend van start. Gierend gitaarwerk leidt vervolgens samen met fluweel saxofoonspel tot een extatische climax. Dissonanten doen hun intrede. De muziek lijkt massiever te worden, maar nadat het uitzinnige blaaswerk is weggestorven blijft enkel een eenzame basgitaar over. Na dit moment van stilte wordt het tempo weer opgevoerd. Een toetsenpartij, die maar zo uit de elektrische periode van Miles Davis had kunnen komen, ontwaakt de luisteraar. Het is een heerlijk funky passage waarbij de voetjes moeiteloos van de vloer kunnen. De compositie sluit af met een overweldigende climax waarin een operazanger samenspant met bezwerende, lange tonen. Het is net een zwart gat waarin de muziek wordt opgeslokt.

Naast enkele epieken, bevat dit album ook een aantal toffe korte nummers. Zo valt onder meer Stardate 2020 op. melancholieke gitaartonen contrasteren hier met zoemende vioolklanken, waarnaast frivole zang het spanningsveld verder aanvult. Langzaam bouwt het nummer op naar een fusionpassage. De saxofonist mag los! De statige conclusie had niettemin uitbundiger gemogen. Space Express doet door de focus op de strijkers denken aan King Crimson. Deze compositie heeft een bezwerend, engszins luguber sfeertje, waardoor de spanning – ondanks het kabbelende tempo – moeiteloos overeind blijft. De verlossende conclusie voelt herkenbaar; alsof het zo op het “Islands” had kunnen staan. Tot slot is opener The World Goes To Shit But Still You Play That Jazz verslavend. Het is een uptempo nummer waarin extatische blazers hun hart luchten. Heel smaakvol introduceert de band reggaeritmes, waarna een raggende gitaarsolo een voldaan einde verzorgt. Toegankelijk wellicht, maar eveneens aanstekelijk. Arbeidsvitaminen voor de brok muziek die de luisteraar te wachten staat.

Dat is ook wel nodig, het album is namelijk een lange zit. Hoewel de speeltijd ruimte biedt voor sluimerende spanningsbogen, vergt het enig geduld. Het is de achilleshiel van deze muziek. Een aantal nummers kent daarenboven een luchtledigheid die ietwat saai is. Het is immers even wachten op de volgende intense uitbarsting, zoals bij de ellelange, futloze drumsolo op Attack Of The Martian Nazis. Hoewel dit binnen een liveshow avontuurlijker overkomt, wil je als albumluisteraar dat de nummers meer focus hebben.

Niettemin is “Moons Of Uranus” een spannende, sprankelende plaat waarop de band jazz met psychedelische rock vermengt. De afwisseling tussen frivole, swingende passages en onbestemde georganiseerd chaos is aansprekend. Voor de luisteraar die het geduld kan opbrengen is hier veel moois te vinden. Het album is in elk geval de moeite van het beluisteren meer dan waard!