Laswell, Bjorkenheim, AgrenAlbum

Een veel misbruikte term in de culinaire wereld waarmee ongeïnspireerde koks de indruk willen wekken dat ze iets interessants te bieden hebben is ‘fusion’. Het begrip verwijst naar het samenvoegen van elementen uit verschillende tradities, waarbij het streven is om zo tot spannende nieuwe smaakcombinaties te komen. Een bekend Nederlandse voorbeeld is natuurlijk stamppot met sambal, Hollandse kost met een twist uit de voormalige kolonieën. In de muziek wordt de term ‘fusion’ ook veelvuldig misbruikt. Door metal of rock met wat free-jazztrucjes te combineren menen veel muzikanten dat ze vet cool en keigaaf zijn, terwijl hun muziek toch vaak echt bestaat uit oersaai en eindeloos gepiel en geneuzel. Gelukkig is dit bij het als fusion aangeprezen “Blixt”, een project van de Amerikaanse bassist Bill Laswell, de Finse gitarist Raoul Björkenheim en de Zweedse drummer Morgan Ågren, geenszins het geval.

“Blixt”, Zweeds voor bliksemflits, is ontstaan uit jamsessies, en de muziek op het album is dan ook grotendeels geïmproviseerd. Dit klinkt op zich al veelbelovend: alledrie muzikanten hebben immers ruimschoots hun sporen verdiend in de rock, jazz en fusion. Bassist Laswell is een zeer vermaarde producer en sessie- en livemuzikant met een discografie ter lengte van een gemiddeld progsolo, Björkenheim is een begenadigd gitarist met veel talent voor het creëren van maniakale riffs en rare geluidjes, en Ågren is natuurlijk het Zweedse Nationale Drumbeest soms wordt zelfs beweerd dat Meshuggah door hem geïnspireerd is. In de prog is Ågren uiteraard vooral bekend vanwege zijn werk met Frank Zappa en als drummer van Kaipa en de Mats/Morgan Band. Gezien de palmares van de drie heren is het niet verrassend dat de instrumentale uitspattingen op dit album technisch onnavolgbaar zijn.

Doch techniek en muziek zijn niet hetzelfde en goede instrumentbeheersing zegt nog niet zoveel over de kwaliteit van de muziek. Echter, ook hiermee zit het wel snor op “Blixt”. Het album bestaat grotendeels uit een uitstekende variant van de bekende fusionbenadering: razendsnel, strak en met meer tempowisselingen dan een gemiddelde F1-race. Dit begint al met het eerste nummer, Black Whole, en komt meermalen terug. Dergelijk spervuur wordt afgewisseld met relatief rustigere stukken zoals Shifting Sands Closing Hour, dat wel wat doet denken aan King Crimson en Tool, en Ghost Strokes, een subliem nummer met prachtig snarenwerk van Björkenheim en Laswell en werkelijk fenomenaal drumspel van Ågren. Overigens is het frappant dat Björkenheims gitaarspel, bijvoorbeeld in Drill Beats, soms doet denken aan Fredrik Thordendal van Meshuggah, want hierdoor klinkt de muziek bij vlagen een beetje als “Sol Niger Within”, Thordendals soloproject met Ågren op drums.

Het is indrukwekkend wat Laswell, Björkenheim en Ågren bij elkaar hebben weten te improviseren. De nummers op “Blixt” hebben alle typische kenmerken van fusionmetal maar zijn bovenal zowel origineel als overtuigend, en het samenspel is uitmuntend. Hier geldt dan ook dat ‘fusion’ geen pretentieus etiket is, maar juist een badge of honour. Dit is hoe andijviestamppot met sambal hoort te smaken.

Christopher Cusack