BlackfieldAlbum

Blackfield is het samenwerkingsverband van Aviv Geffen en Steven Wilson. Terwijl Wilson natuurlijk geen onbekende mag zijn, is Geffen juist een wildvreemde naam voor het merendeel van de lezers van dit digitaal periodiekje. Dat is in Israël precies omgekeerd, want in zijn thuisland is hij, behalve een gerespecteerd en bijzonder populair muzikant, ook een zeer beroemde vredesactivist. Zo is hij onder andere één van de organisatoren van de vredesmanifestatie in Tel Aviv, waarbij de Israëlische eerste minister Yitzhak Rabin in 1995 voor de ogen van tienduizenden onthutste toeschouwers wordt vermoord. In die functie is hij zelfs de laatste persoon die op die avond met Rabin gesproken heeft…Beide muzikanten leren elkaar in 2000 kennen wanneer Geffen Porcupine Tree uitnodigt voor enkele concerten in Israël. Tijdens zijn verblijf in Londen geeft hij Wilson een cd met een paar demo’s, die meteen de Engelse tekst schrijft voor Open Mind. Dit is feitelijk het begin van de samenwerking, die voor het eerst gestalte krijgt op “In Absentia” van Porcupine Tree. In 2001 start het tweetal met de opnamen voor een album, die pas in oktober 2003 worden afgerond. Het titelloze debuut verschijnt in februari 2004 in Israël en wordt, voorzien van een extra disk, nog geen half jaar later wereldwijd uitgebracht.

De Israëlische persing (Helicon Records HL8199) bestaat uit tien nummers, terwijl de internationale uitgave (Snapper Music SMACD880), naast een video en een live-versie, twee extra stukken bevat. Deze laatste versie zit verpakt in een zogenaamde digipack met alleen aanvullende informatie over de eerste disk. De tweede cd zit los in het boekje, zodat het makkelijk beschadigd of kwijtgeraakt kan worden. Met de vreemde releasepolitiek van Porcupine Tree in het achterhoofd, ga je hierdoor bijna denken dat deze uitgave met extra disk niet onbeperkt is. Ik ben overigens zeer tevreden dat het bonusmateriaal op een andere schijf staat, zodat het originele album onaangetast blijft.

Deze uitzonderlijke ontmoeting van twee culturen resulteert in een adembenemend geraffineerd, melodieus en melancholisch album. Middels tien (twaalf) meestentijds zeer sterke composities met wonderschone arrangementen, aanstekelijke melodieën en hemelse harmonieën, doet het tweetal progressieve rock samensmelten met popmuziek. Daarbij wordt de verleiding van de ogenschijnlijk simpele nummers na elke beluistering van deze samenvoeging steeds sterker.

En dan te bedenken dat Steven Wilson, op uitdrukkelijk verzoek van Aviv Geffen, zich beperkt tot het componeren van muziekstukken met een (wat) korte(re) speelduur. Dit is hij uiteraard niet gewend en op grond van de talrijke fade-outs op het album, denk ik dat enkele composities aanvankelijk (heel) wat langer duurden. Juist door deze tijdslimiet is “Blackfield” tot nu toe wellicht zijn meest toegankelijke werk ooit.

Mede door de fijnzinnige, doch krachtige productie die duidelijk de stempel van Steven Wilson draagt, kan het resultaat van deze collaboratie min of meer beschreven worden als een popversie van Porcupine Tree. Ik denk dan ook wie uit de voeten kan met de ietwat lichtzinnige liedjes van “Signify”, “Stupid Dream” of “Lightbulb Sun” vast en zeker ook raad weet met “Blackfield”.

Daar ik onbekend ben met het werk van Aviv Geffen kan ik zijn bijdrage niet aanwijzen. Omdat hij echter het merendeel van de muziek gecomponeerd heeft, veronderstel ik maar dat zijn stijl niet al te ver van die van Steven Wilson verwijderd is. Overigens klinkt het materiaal volgens hem een beetje als Radiohead of als een kruising tussen Electric Light Orchestra en Pink Floyd.

Nu Porcupine Tree sinds “In Absentia” duidelijk voor een hardere richting kiest, krijgt Steven Wilson via deze samenwerking met Aviv Geffen nochtans de gelegenheid om zijn melancholieke kant uit te dragen. Blackfield’s debuut biedt beknopte, radiovriendelijke muziekstukken met tedere progpop, die zeker enige gelijkenissen vertonen met Wilson’s bekendste tijdverdrijf. Stuk voor stuk zitten ze deksels goed in elkaar met fantastische melodielijnen en dito arrangementen, zodat ze ook voor de lezers van deze webpagina interessant kunnen zijn.

Het gegeven dat deze composities een lichte commerciële inslag hebben, maakt “Blackfield” echter ook aantrekkelijk voor de buitenwereld, waar duidelijk andere normen en waarden gelden. Daarom ben ik zeer benieuwd of de band ook bij het grote publiek kan aanslaan. De tijd zal het leren.

Frans Schmidt