Beller, BryanAlbum

Bryan Beller is voornamelijk bekend als bassist en componist van The Aristocrats, Joe Satriani, Dethklok en Steve Vai. Daarnaast heeft hij ook een aantal soloalbums op zijn naam staan. Maar niets van dat eerdere werk, solo of in samenwerking met, kan ook maar in de verste verte de vergelijking doorstaan met zijn nieuwste album, het enorm ambitieuze en ongecensureerde progressieve dubbele conceptalbum “Scenes From The Flood”.

Het werk is zo omvangrijk dat het naar verluid bijna tien jaar duurde voordat het album werd bedacht, samengesteld en nu volledig is gerealiseerd. Het resultaat is achttien nummers, een totale speelduur van 88 minuten met als hoofdthema: wie en wat zijn wij en doen wij als de storm, de Apocalyps, komt. Niet bepaald lichte kost, Beller geeft het zelf grif toe. “Maar al mijn echt favoriete albums brengen me naar diepe, soms uitdagende plaatsen, zelfs bij herhaald beluisteren. Vooral de dubbelalbums.” Hij put zijn inspiratie uit iconische progressieve dubbelalbums zoals Pink Floyd’s “The Wall” en Yes’ “ Tales From Topographic Oceans ”, evenals modernere uitgebreide werken, zoals “The Fragile” van Nine Inch Nails. Uiteindelijk zou hij een reeks levenservaringen gebruiken en verwerken tot iets groots en complex waarvan wij zojuist deelgenoot zijn gemaakt.

Het realiseren van Bellers visie betekende het inhuren van 26 muzikanten verspreid over vier continenten om “Scenes From The Flood” tot leven te brengen. Speciale gasten op gitaar zijn onder meer legendes Joe Satriani (op het optimistisch klinkende openingsnummer Volunteer State), John Petrucci (op het epische progrock nummer World Class), Guthrie Govan (de ballade Sweet Water), en Mike Keneally (van heel klein akoestisch tot furieuze metal). En dan zijn er nog veertien andere gitaristen die op het album verschijnen. Achter het drumstel zijn veteranen als Gene Hoglan (Dethklok, Strapping Young Lad, Death), Joe Travers (Zappa Plays Zappa, Joe Satriani), Ray Hearne (Haken) en Nate Morton (Cher, The Voice) te vinden. Terwijl Beller zelf niet alleen de basgitaar hanteert en de solozang verzorgt maar ook, zeker niet onverdienstelijk, toetsen en gitaar speelt.

Als ik zoiets lees dan houd ik altijd mijn hart vast. De pretenties druipen er aan alle kanten vanaf en vaak mondt dat uit in overkill en teleurstelling. Maar ik moet eerlijk zijn, dat is hier niet het geval. Ik was prettig verrast door de variatie, de ingetogenheid en de balans die het ambitieuze project bevat. Beller is erin geslaagd een uitstekend werkstuk te produceren zonder dat de zo gevreesde overkill, die altijd op de loer ligt, tot uiting kan komen. Chapeau voor de nijvere multi-instrumentalist annex producer, die mij tot nog toe het minst kon bekoren binnen het concept (?) van The Aristocrats. Zo zie je maar weer, schijn bedriegt.

Het eerste van de vier delen waaruit het nieuwe album bestaat, opent met The Scouring Of Three & Seventeen, solopiano intro overlopend in Volunteer State waarop maatje Joe Satriani op diverse gitaren te horen is, tot aan banjo toe. Een typisch ‘Satch’ nummer, laid-back, melodieus en heavy tegelijkertijd, genieten voor de fan. Everything And Nothing is een uptempo funky nummer dat het midden houdt tussen electro/techno/funk en het werk van jazzlegende Stanley Clarke, wiens ‘Schooldays’ regelmatig doorklinkt in dit nummer. Gesproken teksten tegenover hypnotiserend ritme en fingerslapping basgitaar, klinkt lekker. Het ultra korte, ongeveer twee 2 minuten durende, A Quickening heeft daarentegen weer alle elementen van een Aristrocrats song, met waanzinnig ritme en gitaarwerk van Mike Keneally. De overgang naar Steiner In Ellipses kan bijna niet groter zijn, de dubbele bassdrums en heavy gitaren dreunen je tegemoet, het is heavy metal wat de (Deth) klok slaat, grotendeels op het conto te schrijven van drummer Gene Hoglan. Eveneens kort met twee minuten.

Always Worth It opent deel twee, een intrigerende song met meerdere geledingen, drie gitaristen en twee drummers. Lookout Mountain laat Beller horen op Tibetaanse klankschalen, een zweverig nummer dat gered wordt door de akoestische baritongitaar van Mike Dawes. The Storm, met ruim zeven minuten het langste nummer op cd1, start met dreigende klanken. Een donker en zwaar nummer, vooral door Hoglan’s drums, die alom vertegenwoordigd zijn en een overdosis aan gitaristen waaronder Jamie Kime met een echte shredder solo. Een klein akoestisch intermezzo halverwege kan de zware metalen storm niet tegenhouden. The Flood is het afsluitende nummer van de eerste schijf en deel twee van het album, vooral veel introvert en spannend pianospel van Beller met een ruim arsenaal aan geluidseffecten.

Bunkistan opent het derde deel van het album met een intrigerend en pakkend gitaarmotiefje van Beller die op drums en percussie na alle instrumenten bespeelt. Uitstekend nummer, een van mijn favorieten op het nieuwe album. As Advertised heeft de gekte van The Aristrocrats en de waanzin van King Crimson in zich terwijl het toch Beller in zijn eentje is, gesteund door drummer Joe Travers. Op Army Of The Black Rectangles speelt hetzelfde duo als in As Advertised, een van de weinige vocale songs over het groeiende leger aan smartphone verslaafden. Ultrakort, met nog geen anderhalve minuut, hetgeen ook geldt voor het aansluitende The Outer Boundary met veel toetsen en zelfs violen. Angles & Exits is één van de langste nummers, bijna tien minuten, waarmee deel drie wordt afgesloten. Het start met een mooi stukje solo basgitaar waarna zich een rustig nummer ontspint met solo zang van de hoofdpersoon. ‘All angles and easy exits, that’s why we’re here’ zingt Beller in deze sterke song.

Het vierde en laatste deel start met The Inner Boundary waarna World Class een ruim negen minuten durend prog hoogtepunt vormt. Een Oosters aandoend thema, een sitar speler, violist en een geweldige gitaarsolo van John Petrucci (Dream Theater) vormen de belangrijkste ingrediënten voor dit nummer van wereldklasse. Het daaropvolgende Sweet Water, met een bijdrage van Artistocrats buddy Guthrie Govan op elektrische solo gitaar, is een melodieuze ballade in langzaam tempo. Let Go Of Everything sluit niet alleen dit deel maar ook het volledige album op indrukwekkende wijze af. Tijd om even op adem te komen.

Een dubbel conceptalbum, dubbele drummers met dubbele bassdrums en (meervoudig) dubbele gitaristen, het leidt een beetje tot een ‘dubbel’ gevoel bij mij. Hoewel ik onder de indruk ben van de kwaliteit van de muziek en er zelfs enkele juweeltjes tussen zitten (Volunteer State, Bunkistan, Angles And Exits, World Class) ontgaat me de onderlinge samenhang van de nummers. Met andere woorden, het conceptuele van het album is niet (altijd) even duidelijk. Dat het album grotendeels instrumentaal is helpt daarbij natuurlijk niet. Bovendien bekruipt me het gevoel dat er een supersterke (enkele) cd verborgen zit onder deze lawine aan muziek, minder is meer. Desondanks is het gebodene meer dan de moeite waard en wie het uithoudingsvermogen heeft om zich door het bijna anderhalf uur durende dubbelalbum heen te werken zal zeker beloond worden. Meerdere luisterbeurten zullen waarschijnlijk noodzakelijk zijn, voor mij was dat in elk geval zo. Beller laat zich van zijn beste kant zien en horen, met een beetje hulp van zijn muzikale vrienden. Het resultaat mag er wezen.