CaravanAlbum

De stijl Canterbury omschrijven is niet zo simpel. Het heeft elementen van The Beatles maar kent ook een stevige jazz-injectie. Het is melodieus, soms bijna op het flauwe af, en het mengt hogeschool-popmuziek met humor en flauwe tempowisselingen. Zoiets. Op Wikipedia kan je een prachtig citaat vinden: “In the very best Canterbury music…the musically silly and the musically serious are juxtaposed in an amusing and endearing way.”

Het is gelukkig gemakkelijker dé plaat aan te wijzen waar alle positieve elementen van de Canterbury-sound op zijn plaats vallen: de derde plaat van Caravan, het in 1971 uitgekomen “In The Land Of Grey And Pink”. Ik denk niet dat er een plaat is die als beter voorbeeld kan gelden van wat Canterbury precies inhoudt. Als je deze plaat niét mooi vindt, kan je zonder gewetensbezwaren stoppen met het beluisteren van Canterbury.

Eén van de meest irritante eigenschappen van Canterbury is het tamelijk ondoorzichtig zijn wat betreft titeltracks. Het als For Richard bekende, maar eigenlijk Can’t Be Long Now/Francoise/For Richard/Warlock van de voorgaande “If I Could Do It All Over Again, I’dd Do It All Over You” is hierin berucht. Dat is op “In The Land Of Grey And Pink” afwezig, hoewel het oorspronkelijk kant 2 geheel vullende Nine Feet Underground oorspronkelijk acht volslagen zinloze ‘delen’ had. Hoewel je bij epics als Supper’s Ready en Close To The Edge feilloos kan aangeven waar één deel stopt en het tweede begint, is dat bij een band als Caravan niet alleen zinloos, je bent dan tevens in de grap getrapt.

Na veertig jaar heeft dié grap wel lang genoeg geduurd, dus de delen van Nine Feet Underground worden fijntjes genegeerd op deze Deluxe Edition, die trouwens een ware traktatie betreft. Niet alleen is niet minder dan Steven Wilson verantwoordelijk voor een geheel nieuwe stereo-mix (de oorspronkelijke versie staat op cd1, de nieuwe mix op de dvd, dus cd3) en een verrassend bescheiden gehouden 5.1 Surround-mix. Beide klinken uiteraard als een klok, maar het is tevens interessant om te zien dat het ‘originele album’, zoals te vinden op cd1, ook nog heel goed klinkt en dat een remix feitelijk niet eens nodig was.

De driedubbelaar telt ook nog eens maar liefst veertien bonustracks. Dat zijn voornamelijk vroege bewerkingen van bestaande nummers op “In The Land Of Grey And Pink”, maar ook een uitstekende leftover als Frozen Rose (I Don’t Know Its Name Alias The World), dat terecht ook als 5.1 mix is te beluisteren. Aangezien het materiaal op de oorspronkelijke plaat zo ijzersterk is, is ook de tweede cd, met al het bonusmateriaal, erg interessant om te beluisteren. Zeker de John Peel-opname van Nine Feet Underground is werkelijk te gek.

Nu kan je misschien denken dat door al die bomen je het bos niet meer kan zien. Immers, “In The Land Of Grey And Pink” is op zichzelf zo sterk, dat dit allemaal weleens overkill kan zijn. Maar daar is geen sprake van. Hoewel de meeste fans van symfonische rock zich altijd concentreren op de epic Nine Feet Underground, zijn de vier tracks daarvoor alle van hoge klasse. Wat is Golf Girl toch een aanstekelijk en goed in elkaar zittend nummer, met een grappige tekst. En wat zingt Richard Sinclair toch eigenlijk prachtig in Winter Wine, dat sowieso een ongeëvenaard nummer is. “In The Land Of Grey And Pink” heeft zijn klassieke status voor zeker 50% verdiend met de oorspronkelijke kant 1.

Dat neemt niet weg dat Nine Feet Underground volkomen terecht wordt gezien als één van de belangrijkste epics uit de jaren ’70. Verreweg het grootste gedeelte is instrumentaal, en vooral toetsenist David Sinclair is lekker op dreef in dit nummer. Hij gaat maar door! Ook mooi is het saxofoon- en fluitspel van gast Jimmy Hastings, maar is het uiteindelijk voor het geweldige eind-thema dat Nine Feet Underground zo klassiek maakt. Steven Wilson heeft zich heerlijk uitgeleefd met dit nummer, zowel de nieuwe stereo-mix als de Surround-mix spatten je boxen uit. Interessant is ook de ‘alternate mix’ aan het einde van de eerste cd. De verrassing is de zang zo rond de zestien minuten, waar de zang van Richard Sinclair is vervangen door die van David Sinclair. Goed gevonden, Steven!

“In The Land Of Grey And Pink” krijgt dus veertig jaar na dato de erkenning die het verdient. Daarmee wordt niet alleen Caravan als één van belangrijkste Canterbury-groepen in het zonnetje gezet, tevens krijgt een hele nieuwe generatie de kans dit vermaarde, maar nog niet voldoende begrepen meesterwerk te leren kennen. En wat Caravan betreft, ik zie nu al uit naar het 40-jarige jubileum van “For Girls Who Grow Plumb In The Night”. Ik teken elke petitie ervoor.

Al met al is de Deluxe editie van dit meesterwerk dus een lust voor oor. Het is ook een lust voor het oog, want wat een prachtige verpakking is het weer geworden! Je geld meer dan waard.

Markwin Meeuws