Cosmograf Album

Trouwe lezers zullen wel geconstateerd hebben dat het vorige album “Rattrapante” van Cosmograf op onze site schittert door afwezigheid. Voor mij was het al met al een teleurstellend album en ik vraag me af of het nieuwe album de toets der kritiek kan doorstaan.

Gemiddeld genomen is een Cosmograf album, ondanks de bekende herhaling van zetten, altijd interessant om aan te horen, maar is het nu goed genoeg om de dure aankoop te rechtvaardigen? Want naast al die extra invoerrechten die wij als consument (wat een rotwoord voor een progliefhebber) voor een Brits product in onze mik krijgen, verwachten we natuurlijk van Cosmograf eigenlijk ook een steeds beter album en geen gemiddeld product.

Alle aandacht kan op dit album direct het beste gelegd worden op het titelnummer Heroic Materials. Robin Armstrong wil zowel op muzikaal gebied als beoogd wereldverbeteraar in dit, met dertien minuten het enige lange, nummer van dit album hiermee heel veel op Roger Waters lijken. Mede dankzij de extra aanvulling van pianist Danny Manners benadert hier Cosmograf even het oude niveau.

Het probleem is dat we daarmee het beste gelijk ook wel hebben gehad. Het euvel zit hem vooral in de zes korte gedragen nummers die net zo rustig voortkabbelen als de rivier de Theems tijdens een droge zomermaand. De melodielijnen klinken hierin bekend en het trucje van herhalende thema’s (her)kennen we ook wel. Dat de vele zanggedeelten vooral in het hoge register zitten en ook nog eens zeurderig overkomen, maakt het geheel er niet beter op. Want dat is nou net niet bepaald het sterkste punt van Robin Armstrong. De spaarzame gitaarsolo’s in de overige drie middellange nummers zijn nog wel steeds fraai en krikken het niveau weer wat omhoog. Helaas blijven deze lyrische uithalen compact en to the point en ontberen deze nummers voor mij het rafelrandje aan metalaccenten waarmee “Mind Over Depth” zo geslaagd overkwam. 

De kapstok waar Cosmograf het conceptverhaal aan wil hangen is ditmaal een fictieve Spitfire piloot uit de Tweede Wereldoorlog die klaagt over een verloren gouden tijdperk en pas op latere leeftijd erachter komt dat het menselijk ras zijn gedrag moet veranderen om ons bestaan op aarde te behouden. Wees daarom voorbereid op de moralistische “blablabla” speech van Gretha Thunberg die als intro start op de alleszeggende titel The Same Stupid Mistake. De contradictio in terminis van het conceptverhaal zit gevangen in de context in het nummer British Made. Die gaat juist  over het eerbetoon aan het gouden tijdperk van het vervuilende autorijden in de jaren zestig.

Als verstokte anglofiel kun je hiermee heerlijk zwelgen in deze (muzikale) nostalgie over gevlogen tijden waarin alles beter was of beter gezegd leek, en zoals Cosmograf dat onverdroten voortzet. Voor Britten zal het album daarom als een monument aanvoelen. Voor mij als Europeaan luistert het vooral naar meer van hetzelfde en blijven in mijn ogen de Britten (lees Cosmograf) hangen in vergane glorie. Het zijn alleen de gitaarsolo’s die het boeiend maken, maar die helaas op één hand te tellen zijn.

Britse musici hebben het door Brexit financieel niet makkelijk. Toeren door Europa is extreem duur en dus zeer risicovol geworden en ze moeten een uitzonderlijk goed product leveren wil de Europeaan de torenhoge invoerrechten betalen voor hun geluidsdrager. Je moet dus wel een groot Cosmograffan zijn wil je overgehaald worden om kritiekloos hun nieuwste concept-cd of -lp te bestellen. Zeker als je bedenkt dat het plastic vinyl weer slecht voor het milieu is, een tegenstrijdigheid die eenieder voor zichzelf moet uitvogelen hoe daar mee om te gaan, in het licht van een betere wereld.