Het blijft natuurlijk altijd gevaarlijk. Wanneer valt een band of artiest onder de noemer progressieve rock en wanneer niet? Doen juist de bands er altijd zo moeilijk over, of zijn het de recensenten of luisteraars die quasi interessant willen doen over een stroming die niet door het grote publiek omarmt wordt? Eigenlijk maakt het mij niets uit. Zolang het maar goed klinkt.
Cryptex is zo’n band die binnen de normen van de progressieve rock tussen wal en schip belandt. Vloekend met de grondbeginselen van de stroming hakken deze Duitsers in het vette pact van voorgekookte en uitgemolken progressieve muziek. De drie Duitsers brengen een leuke opgewektheid met een ruig randje in de muziek die verfrissend te noemen is. Er zijn veel invloeden te bespeuren, maar nergens krijgt er één de overhand. Ze doen gewoon hun eigen ding. En dat lukt nog aardig ook. Zo goed, dat de term ‘eendagsvlinder’ op de loer ligt. Het is te hopen dat deze Duitsers niet hetzelfde lot wacht als de band die ik wat later in deze recensie zal noemen.
Zoals gezegd, het is moeilijk deze muziek te benoemen, dus doe ik daar maar ook niet al te moeilijk over. Ik kan er van alles tegen aan gooien. Metal, rock, psychedelic, folk en zo kan ik nog tien stromingen noemen. De basis is een flinke ondergrond van gitaar, bas en drums met hier en daar het gebruik van toetsen. De muziek is kwalitatief van een hoog niveau met daarin grappige gimmicks en zo gemaakt dat het aanstekelijk vrolijk is. De mannen halen naast de doorsnee instrumenten ook nog wat etnische geluidsdragers uit de kast, zoals een sansula, bluesharp, didgeridoo, en cajun, waardoor er aparte songs ontstaan zoals het nummer Gypsy Lullebu en Most Lovable Monster. Om vervolgens weer toe te slaan met een britpopachtige benadering van een ander nummer. Nu ik het over Britse bands heb, krijg ik zo af en toe een vleugje Kula Shaker van de jaren negentig over mij heen. Weet u het nog? Dat geweldige album “K” in 1996? En waar vervolgens het talent van de Britten ook achter bleef haken? Vooral Hicksvill, Habitus And Itchy Feet geeft een gevoel van Kula Shaker aan de luisteraar mee. Maar ook snoeiharde gitaarrock gaat de band niet uit de weg. Het korte Leviathan laat ook die kant van de band niet onbelicht, ook al heeft het een wat zweverig toetsenspel exact in het midden van het nog geen drie minuten durend nummer. Nog een voorbeeld van diversiteit is te horen in The Big Easy, waarin meerdere trompetten de melodie neerzetten. Erg leuk, gevarieerd en nog goed gemaakt ook. Veel van de nummers zijn ultrakort, soms iets té kort naar mijn smaak. Maar dat komt waarschijnlijk ook omdat de liedjes gewoon prettig te beluisteren zijn, waardoor je meer wilt. Of ligt daar gewoon de kracht van dit album?
Een minpuntje is de productie van het album. Op meerdere geluidsbronnen klinkt de cd niet dynamisch; sterker, ik durf het dof en bijna ellendig te noemen. En dat is erg jammer, want de muziek zou nog meer uit de speakers spatten wanneer dit beter zou zijn gemasterd. Echt een smet op dit leuke en verrassende album. Hoewel dit niet geheel mijn stroming is, kijk ik toch uit naar een volgend album. Als de sympathieke Duitsers dan weer met een prikkelende cd komen, is wat mij betreft een nieuwe topband geboren.
Het heeft even geduurd voordat ik dit album kon waarderen qua luistergenot. Dat komt echter niet omdat het slecht gemaakt is. Laat ik duidelijk zijn, dit is een album waar veel beginnende progressieve bands een voorbeeld aan kunnen nemen. Wat deze band laat horen is progressie in de puurste vorm met een goede afgewogen mix in diversiteit. Toch is de gekozen stijl niet helemaal de mijne. In dit geval heb ik mijn kennis en vakmanschap maar even ingezet om tot een weloverwogen slotsom te komen, hoewel mijn persoonlijke smaak dus een ander spoor volgt. Cryptex heeft mij geen nachtmerrie bezorgd, integendeel. Het is een aanrader voor een ieder die eens van de bewandelde paden wil afwijken.
Ruard Veltmaat