Sylvian, DavidAlbum

De kaarten zijn voor David Sylvian goed geschud, als hij in 1984 sterk debuteert met “Brilliant Trees”. Het album waarmee hij zijn naam als soloartiest na een klein decennium werk met Japan definitief vestigt. Naast een blijvende invloed van oosterse klanken experimenteert Sylvian – onder invloed van Holger Czukay (Can) – ook met soundscapes en ‘gevonden’ geluiden. Die brengen hem, samen met de opvattingen van Robert Fripp, steeds meer in de richting van atmosferisch instrumentale muziek, al dan niet ritmeloos of met minimale slagen van broer Steve Jansen. Het tussendoortje “Alchemy – An Index Of Possibilities”, een cassette die een jaar na zijn solodebuut in een gelimiteerde oplage verschijnt, belooft al veel goeds en stuurt Sylvian definitief in de richting van zijn meest donkere en melancholieke plaat uit de jaren tachtig.

Op “Gone To Earth” is op vier plaatkanten (of twee cd’s) zijn persoonlijke reis van muzikale ontdekkingen te horen. De eerste helft bestaat uit langzame songs, waarin Richard Barbieri’s ijle toetsenklanken, Fripp’s loeiende gitaarsynthesizer en ook Kenny Wheeler’s flugelhorn de boventoon voeren. De al dominante dromerigheid van “Brilliant Trees” gaat nog een stapje verder, zeker als Sylvian in Before The Bullfight, het prijsnummer van de eerste helft, met zijn melodieuze en introverte zang de muziek op een impressionistische wijze verpakt. Alles draait om sfeer; vooral een heel donkere.

Toch wordt die sfeer iets te gezapig in Wave en River Man, ook omdat de nummers qua tempo geen climax bereiken. Silver Moon is het vrolijkste stuk, met een prachtig blazende Mel Collins. Een optimistische opmaat naar het in zichzelf gekeerde tweede gedeelte. Daarin werkt Sylvian in tien prachtige minimale instrumentale stukken samen met gitaristen B.J. Cole, Bill Nelson en Robert Fripp. De fragmenten klinken als geheel samenhangend en luisteren zich het beste als filmmuziek zonder film. Nog nooit tevoren heeft Sylvian zich zo instrumentaal gemanifesteerd en dat kan niet iedere liefhebber van zijn werk bekoren. The Wooden Cross, Home en Answered Prayers zijn geen dagelijkse kost, maar kunnen zorgen voor een stemmige sfeer op die momenten als het nodig is. In de daaropvolgende jaren zal Sylvian regelmatig terugkeren naar de ambient-achtige sfeer die het tweede deel van “Gone To Earth” kenmerkt. Terugkijkend behoort de plaat tot zijn meest markante werkstukken.

Het dubbelalbum heeft in 1986 bij uitkomen niet unaniem tot positieve reacties geleid. Saai, zweverig en gezapig, maar ook uiterst sfeervol en melancholiek zijn de kernwoorden die fans en critici hebben geuit. Een deel van die kritiek is gebaseerd op de enkele cd-versie van dit album dat een aantal instrumentale stukken mist. Waarschijnlijk een miskend besluit van iemand bij Virgin destijds om het album op een cd te proppen, want dit album verdient de volledige 2cd die al deel uit hebben gemaakt van de “Weatherbox” eind jaren tachtig, de vroege Japanse uitgave en de remaster die in 2003 is verschenen.

Nog steeds luistert “Gone to Earth” weg als een parel van een stuk introspectief werk van een artiest die de grenzen van zijn creativiteit heeft opgezocht. En het siert David Sylvian dat hij niet continu is blijven hangen in deze sferen: het vlug daarna uitgebrachte “Secrets Of The Beehive” heeft weer een andere kant laten zien van deze boeiende Engelse muzikant.

Wouter Bessels