Canvas SolarisAlbum

Je bent nooit te oud om te leren en dat geldt zelfs voor recensenten van een progressieve rocksite. Zo dacht ondergetekende wel ongeveer te weten wat er zoal speelt aan de zware (zeg maar de metalen) kant van ons aller favoriete genre. Ooit bedacht een Canadees bandje, genaamd Rush, dat progressieve rock en hardrock best gecombineerd konden worden. Of we songs als 2112, Xanadu, Cygnus X-1 en La Villa Strangiato nou meer als voorlopers of meer als pionier nummers van de progressieve metal moeten beschouwen, kan betwist worden, maar de invloed op minder betwistbare progressieve metal (Queensryche, Dream Theater, etc.) van later is ontegenzeglijk. Tja, dan heb je ook nog de neoklassieke metal, met een oorsprong in exhibitionistische jaren ’80 gitaarvirtuozen – kunnen we dit deelgenre gewoon duiden als ‘alle bands die Yngwie Malmsteen als inspiratiebron noemen? Dan hebben we nog de power metal en tegenwoordig ook de extreme power metal, afijn, ondergetekende vindt het er al niet interessanter op worden…

En toen kreeg ik dus de promo van Canvas Solaris in handen, met de bijbehorende infosheet, waarin gerept werd over het feit dat dit een veelbelovende band is in de zogenaamde ’technical metal’. Wablief? Enigszins bevreesd voor een zoveelste Rhapsody of Thunderforce stopte ik het schijfje in de speler.

Zo, dat is nogal meegevallen! En na een aantal luisterbeurten van deze plaat, alsmede van een andere, gelijktijdige aanwinst die ook tegen de technische metal aan schijnt te schurken, ben ik het zelfs wel een treffend etiket gaan vinden. Het Amerikaanse triumviraat maakt buitengewoon elastische, instrumentale muziek, die het beste van metal, progrock en jazzrock samenbrengt. Inderdaad technisch in de zin dat er een hoop virtuositeit tentoongespreid wordt, maar dat zit de muziek geenszins in de weg: “Penumbra Diffuse” laat zien dat Canvas Solaris zijn draai nu echt gevonden heeft.

Want enig zoekwerk heeft wel degelijk plaatsgevonden. “Penumbra Diffuse” is de tweede langspeler van het gezelschap en qua toon wijkt deze niet al te extreem af van voorganger “Sublimation”. De roots van de band liggen echter in 1999, toen nog met een aparte leadzanger, Brad Jeffcoat, en een meer death metal insteek. Verder dan het uitbrengen van enkele demo’s is de band in dat stadium echter niet gekomen. Na het vertrek van deze Brad Jeffcoat en bassist Jimmy McCall en de toevoeging van bassist Ben Simpkins was de huidige line-up, met een focus op puur instrumentale muziek, een feit.

Op “Penumbra Diffuse” verdelen Nathan Sapp en Ben Simpkins het gitaarwerk. Op de meeste nummers zijn de leadpartijen voor Sapp, maar op Accidents In Mutual Silence zijn de rollen omgedraaid. Verder bespeelt met name Sapp een uitgebreid arsenaal aan synthesizers. Drummer Hunter Ginn doet qua veelzijdigheid niks onder voor beide andere musici: naast de ‘standaard’ trommels, behoren onder meer een djembe en een conga tot zijn kloparsenaal.

Opener Panoramic Long-Range Vertigo is wat misleidend, vanwege de rommelige manier waarop het nummer binnen komt vallen. Het is in die zin representatief voor de instrumentale gymnastiek waarin de heren zich thuis voelen, maar het kan nog niet tippen aan het subtiele entertainment van latere tracks. Het ruim elf minuten durende Horizontal Radiant smaakt een stuk beter. Sapp’s snaarsynthesizer brengt een spookachtig ritme door de hele track die culmineert in een schitterende melodieuze finale.

Een willekeurig fragment uit dit nummer doet wellicht knutselachtig of anderszins ongericht aan, maar dat maakt andermaal de essentie van deze muziek duidelijk: alleen na enkele gerichte luistersessies van A tot Z lukt het de composities te doorgronden en de in eerste instantie vreemd aandoende instrumentale showcases hun plaats te geven. Dit geldt niet alleen voor Horizontal Radiant, maar ook voor de andere tracks en niet in de laatste plaats voor het geheel.

Fascinerend is de manier waarop Vaihayasa zich ontwikkelt van een rustmoment tot een soort akoestische metal, als zoiets al bestaat. Na enkele kortere nummers sluit de plaat af met het tweede epic, het twaalf minuten durende Luminescence. Het glockenspielrefrein doet bijna de hoogtijdagen van Mike Oldfield herleven. Ook dit nummer klimt in intensiteit naarmate de minuten vorderen. Na enig zoekwerk waar het nummer me vaaglijk bekend van voorkomt, blijf ik steken op Metallica’s “The Call Of Ktulu”. Maar dan gaat het nog enkel over de spanningsboog in de muziek, want qua melodie zijn er weinig overeenkomsten. De band heeft met dit nummer in elk geval het mooiste tot het laatst bewaard.

Met dat al is de muziek van Canvas Solaris aan te bevelen aan eenieder die houdt van een stevig progressief geluid, dat qua muzikale structuur buiten de gangbare paden gaat, zonder hierbij de kracht van de climax helemaal uit het oog te verliezen: “Penumbra Diffuse” is een onderhoudend en fascinerend album! En dat positieve oordeel wordt gegeven door een recensent die noch bij de metalliefhebbers, noch bij de liefhebbers van compleet instrumentale muziek vooraan staat.

Casper Middelkamp