Op vrijdag 5 en zaterdag 6 november 2010 werd in het ‘Teatro Tendastrisce’ te Rome, Italië het eerste Prog-Exhibition gehouden, een festival ter ere van om en nabij de veertig jaar Italiaanse symfonische rock. Dat dit een doorslaand succes was bewijst niet alleen deze omvangrijke box van maar liefst vier dvd’s en zeven 7 cd’s, maar ook door dat bij schrijven de tweede editie van dit nieuwe festival reeds achter de rug is. Gezien deze “Prog Exhibition – 40 Anni Di Musica Immaginifica” is het te hopen dat ook van dié editie een box zal verschijnen, want als de kwaliteit maar half zo hoog is, is aanschaf ook dan verplicht.
Deze lijvige box is in elk geval interessant vanwege het grote aantal ‘klassieke’ namen uit de Italiaanse prog. Waar in de ‘normale’ progwereld Genesis, Yes en Pink Floyd vaak als de ‘Grote Drie’ worden beschouwd, is dat voor de Italiaanse prog altijd Banco Del Mutuo Soccorso, Premiata Forneria Marconi (oftewel PFM) en Le Orme en laten die nu alledrié op deze box aanwezig zijn, alle drie in topconditie met een fabelachtig optreden. Daarnaast gaven ook acte de presence bepaald geen misselijke namen als Osanna, The Trip, Periferia Del Mondo en La Maschera Di Cera aangevuld met drie bands die mij bij de eerste beluistering niet eens bekend voorkwamen. Le Orme is trouwens niet helemaal een eerlijke vermelding, daar de rechten op de naam bij de huidige drummer liggen, vandaar dat zanger Aldo Tagliapietra noodgedwongen ‘naamloos’ op de box staat.
Bij een box als deze is het haast ondoenlijk – ook voor een recensent die wel wat gewend is – alles te bekijken, te beluisteren en te beoordelen. Toch meen ik praktisch overal langs te zijn geweest en heb ik vrijwel alles minstens één keer beluisterd en bekeken, wat al een klus van ruim twee weken was. Nu is zo’n box natuurlijk niet bedoeld om integraal te beluisteren; je bekijkt eerst je favoriete artiesten, bladert wat in het boekje, luistert naar wat verrassingen en zo duik je steeds dieper in deze wonderlijke box, die ook voor mij nog voor vele aangename uurtjes verpoos zal gaan zorgen.
Wat wél direct opvalt is dat de organisatoren van deze Prog Exhibition de namen van al deze legendes niet genoeg vonden. Nee, bijna elke groep kent ook een zogenaamde ‘special guest’ en leidt tot rare combinaties. Zo treedt Ian Anderson (Jethro Tull) op met PFM en kent de ABWH-versie van Le Orme oud-King Crimson-violist David Cross als hooggeëerde gast. Iets logischer is misschien de zanger van Il Balletto Di Bronzo bij Osanna, maar Thijs van Leer bij Nuova Raccomandata is dan wellicht wat bevreemdend. Het boekje vertelt dat de raarste combinatie – Banco met John Wetton – wegens een lastige platenmaatschappij (laat me raden: Frontiers! Check… ja hoor!) geen doorgang op de box kon krijgen. Nou ja, je kunt niet alles hebben en de cd waar Banco op staat is genoeg gevuld. Maar laten we eens kort inzoomen op elke band:
Sinestesia
De gloednieuwe progmetal-band Sinestesia opent de box vanwege hun betrokkenheid op het Immaginifica-label waar de box uitkomt. Het is de progmetal-versie van Italiaanse progrock, dus heel raar is het niet. De buitengewoon – zelfs voor Italiaanse begrippen – theatrale zang van Riccardo de Vito is even wennen, maar toch is het eerlijk gezegd best goed. De twee tracks zijn lang en blijven niet alleen bij standaardprogmetal hangen, terwijl gitarist Robert De Michell de sterren van de hemel speelt. Even wennen, en een wat brute opener van de box, maar toch uiteindelijk wel goed.
The Trip
The Trip behoort weliswaar tot de vroege lichting Italiaanse symfonische bands, maar hun vier platen hebben nooit de ‘klassieke’ status weten te bereiken. Misschien is enige herwaardering noodzakelijk, want de set die The Trip brengt is werkelijk stunning. Het trio, live met een drietal gastmuzikanten aangevuld, brengt een soort mengeling van The Nice en Triumvirat en smaakt naar meer. Vooral drummer Furio Chiroco is een openbaring, maar ook toetsenist Joe Vescovi is belachelijk goed. Het publiek is wat tam, maar dat verandert vrij snel als na het instrumentale Atlantide zanger ‘Wegg’ Andersen het toneel betreedt en een geweldige bühnepersoonlijkheid blijkt te zijn. Evoluzione wordt prachtig ‘dubbel’ gezongen met gastgitarist Fabri Kiareli.
La Maschera Di Cera
Deze groep behoeft op deze site nauwelijks introductie. La Maschera Di Cera is haast de vleesgeworden tribute-groep met Alessandro Corvaglia als het schoolvoorbeeld van de zanger die je wenst bij zo’n band. Hoewel ik dol ben op La Maschera Di Cera ben ik toch teleurgesteld in de vrij beperkte set met tamelijk korte songs. Iets te veel nadruk op de laatste plaat, terwijl “Il Grande Labirinto” en “LuxAde” – twee meesterwerken, vind ik – bruut genegeerd worden.
Aldo Tagliapietra, Tony Pagliuca, Tolo Marton met David Cross (King Crimson)
Omdat de naam ‘Le Orme’ is gepikt door drummer Michi Dei Rossi, besloten de twee andere ‘klassieke’ Le Orme-leden zanger Aldo Tagliapietra en toetsenist Tony Pagliuca gitarist Tolo Marton te strikken, die overigens alleen maar heeft meegespeeld op het onderschatte “Smogmagica” uit 1975. Die plaat komt na het bekende, klassieke drietal “Uomo Di Pezza”, “Felona E Sorona” en “Contrappunti” en is wellicht geen meesterwerk, maar wel erg goed, zeker het vroegere kant 1. Logischerwijs ligt de nadruk op materiaal van die plaat, hoewel ook “Felona E Sorona” flink aan bod komt. De stem van Tagliapietra is na al die jaren iets roestiger, maar nog zeer mooi. Aangevuld met gast David Cross, die ooit een paar dagen met King Crimson heeft meegespeeld. Daarvan krijgt Exiles een mooie uitvoering. Al met al een verrassende, sterke set.
Premiata Forneria Marconi met Ian Anderson (Jethro Tull)
PFM brengt onder leiding van oerlid en drummer Franz Di Ciocco, die tevens ineens voortreffelijk blijkt te kunnen zingen, verspreidt over twee cd’s en één dvd een weergaloze set die zonder meer geldt als de beste van de hele box. Als oorspronkelijke leden tel ik tevens gitarist Franco Mussida (die zoals normaal excelleert in La Carozza Di Hans) en bassist Patrick Djivas, maar ook de overige leden maken dit liveoptreden van PFM als één fantastische belevenis. Het enige minpunt is het gastoptreden van Ian Anderson. Niet alleen trekt hij met Bourée en My God de set compleet naar Jethro Tull toe, het is ook volstrekt onnodig voor een band met de allure van PFM. Om het nog erger te maken is Anderson qua stem ook niet meer wat hij geweest is, in tegenstelling tot zo’n beetje al zijn leeftijdsgenoten op de box. Nee Ian, van mij mag je met pensioen!
Gelukkig is de tweede cd weer geheel PFM met de ene klassieker na de andere. Tjonge, wat verdient deze band het om eens een keer in Nederland te komen toeren. Waarom niet een keer in de Boerderij, met La Maschera Di Cera als voorprogramma?
Periferia Del Mondo
Wat La Maschera Di Cera wel is gelukt, lijkt de in 2000 door ex-Banco fluitist Alessandro Papotto opgerichte Periferia Del Mondo maar niet te lukken. Misschien wordt het tijd voor een nieuwe cd, om de aandacht weer op deze groep te richten, want getuige de drie lange nummers die voorbijkomen op deze box is dat zeer verdiend. Papotto zingt ook en heeft niet de beste stem, maar het past de muziek wonderwel goed. Een fantastische set en voor mij een groep om in de gaten te houden. Hop, een nieuwe cd graag!
Nuova Raccomandata met Ricevuta Di Ritorno met Thijs van Leer (Focus)
Heette eerst Raccomandata Ricevuta Ritorno en brachten in 1972 één klassiek album uit, namelijk “Per… Un Mondo Di Cristallo”. Beleefde vorig jaar een verrassende reünie, dit keer als Nuova Raccomandata con Ricevuta di Ritorno en brachten het sterke “Il Pittori Volante” uit. Fans zullen de band echter gewoon RRR blijven noemen. Drijvende spil onder dit alles is Luciano Regoli, een geweldige zanger – in het dagelijks leven kunstschilder – en een band die in staat is het wat moeizame materiaal fris en springlevend op het podium te vertolken.
Grappig is het stukje met Thijs van Leer. Na een paar Focus-klassiekers, blijkt hij te blijven staan bij het RRR-materiaal en het lijkt zelfs een spontaan gebeuren te zijn, terwijl daar RRR al een fluitist in dienst heeft… Hoor en zie tijdens deze songs dus twéé fluiten, waarbij Alessandro Tomei de partij lijkt aan te geven, waarna Thijs van Leer volgt. Prachtig!
Abash
Abash is een groep uit de ‘nieuwe’ generatie Italiaanse progbands, met als blikvanger de bloedmooie zangeres Anna Rita Luceri, die gelukkig ook fantastisch kan zingen. Instrumentaal is de band voorzien van enigszins Arabische invloeden, hetgeen ook zuiver kan liggen aan de toevoeging van een percussionist, in dit geval Luciano Treggiari. Dat maakt Abash enigszins apart, maar voor de rest brengt de formatie uitstekende symfonische rock in de beste traditie. Ik kende de groep nog niet, maar op basis van dit materiaal ga ik zeer actief op zoek naar de drie studioplaten die zijn verschenen en hoop ik dat een vierde spoedig mag volgen.
Osanna met Gianni Leone (Il Balletto Di Bronzo) met David Jackson (VdGG)
Osanna heb ik altijd een vreemde eend in de Italiaanse bijt gevonden; de band was me te avant-garde, te jazzy, te Frans (ik moet meer aan Ange denken dan aan welke Italiaanse band ook), gewoon te raar. Prima plekje voor ex-VdGG-saxofonist David Jackson, die overigens een volwaardig bandlid van Osanna is en dus het hele concert meespeelt. Sterker nog, hij is net als de overige leden bont beschilderd en heeft het zo te zien meer naar zijn zin dan bij Hammill. De gast van dit optreden is de zanger van Il Balletto Di Bronzo, Gianni Leone, die een belachelijk kort stukje “Ys” mag spelen op de Hammond. Gelukkig blijft hij zijn kunsten vertonen in Everybody’s Gonna See You Die, een Osanna-track en hij zingt ook flink samen met Osanna-zanger en showmannetje pur sang Lino Vairetti. Hoewel ik nooit echt fan van Osanna zal worden, vind ik het een overtuigend optreden en vind ik dat Osanna, Jackson én Leone lekker met z’n allen de studio in moeten. Dat zou wat kunnen opleveren!
Banco del Mutuo Soccorso
Tenslotte is er een hele cd en een hele dvd gewijd aan een magnifiek optreden van die andere van de drie grootheden uit de Italiaanse prog. Hoewel Banco del Mutuo Soccorso alleen nog maar zanger Francesco Di Giacomo en toetsenist Vittorio Nocenzi als oerleden telt, is deze nieuwe(re) bezetting meer dan overtuigend. Het is ook wel even wennen, want Banco kiest ervoor – in schril contrast bijvoorbeeld met het optreden van The Trip – hun materiaal wat meer te transformeren naar deze tijd. Dat uit zich vooral in ietwat veranderde arrangementen, waarbij vooral het degelijke, doch weinig opwindende drumspel van Maurizio Masi een opvallend element is. Hoewel de set begint met het rustige, emotionele Nudo, waarin zanger Di Giacomo laat horen nog niets van zijn glans te zijn verloren, is het een drukke set, met veel materiaal van het debuut, “Darwin!” en “Io Sono Nato Libero”. Zoals gezegd mocht het gedeelte van John Wetton wegens een nare platenmaatschappij niet bijgevoegd worden, maar eerlijk gezegd worden zijn bijdragen niet gemist.
Het zal duidelijk zijn dat er nog veel, veel meer over deze fantastische box gezegd kan worden. Mijn welgemeende complimenten gaan uit naar de organisatoren van dit festival en bij bestudering van de line-up van de onlangs gehouden 2011-editie zie ik alweer reikhalzend uit naar de volgende box. Eén groot nadeel: je gaat het jammer vinden dat je er niet daadwerkelijk bij was!
Markwin Meeuws
In samenwerking met Progstreaming heb je nu de gelegenheid gedurende één maand drie van de zeven cd’s van deze box in zijn geheel te beluisteren! Ga naar www.progstreaming.com en bekijk welke cd’s dat zijn.