Elizabeth The LastAlbum

Toen ik in 2018 voor de eerste keer naar het gelijknamige instrumentale album van Elizabeth The Last luisterde werd ik zowat weggeblazen. Tot aan dat moment had ik nooit verwacht dat een instrumentaal album op mijn jaarlijst als nummer 1 zou eindigen. En toch gebeurde dat in de jaarlijst van 2018. Achteraf is het nog steeds stuivertje wisselen met een album van een andere Duitse formatie, “Godspeed”, dat eveneens hoog scoort in die lijst. Eigenlijk vechten deze formaties tot op heden eigenlijk nog steeds om de eerste plaats. Een beetje als Joe Biden en Donald Trump om de uitslag van de presidentverkiezingen van 2020: het gaat over en weer.

Twee jaar nadat het gelijknamige tweede album van Elizabeth The Last verscheen is het nu de beurt aan “Task”. De cd is vergezeld van een hoes waarop een negentiende eeuwse oogstmachine afgebeeld staat. Die afbeelding staat synoniem voor het luchtige en centrale thema van het album; beroepen en roepingen die langzaam maar zeker verdwijnen uit het hedendaagse leven. Ambachten die vaak gedurende een volledige loopbaan werden uitgevoerd en niet onderhevig waren aan economische tijdingen, vaak ook vanuit traditie van vader op zoon. Bijvoorbeeld een smid, landarbeider, brugwachter, klompenmaker of mensen die op een onbewoond eiland wonen om daar te zorgen voor de ‘dagelijkse’ gang van zaken. De titels van deze cd verwijzen allen naar deze verdwenen beroepen.

Ten opzichte van het tweede album is er feitelijk niet veel veranderd, hoewel de muziek op dit album wel degelijk geëvolueerd is. Het bijzondere feit aan de muziek van Elizabeth The Last is dat de band psychedelische muziek en onderhuidse spanning langdurig kan vasthouden. Laat ik het anders zeggen: als je de tijd neemt te luisteren, doe dat dan met overgave. Het liefst op een rustige plek en laat je meenemen door de elektronische klanken van de gitaar, de wervelende drums en subtiele jaren zeventig Mellotron toetsen. De band is dan in staat je mee te nemen in een muzikale trip die geweldig voor jou kan uitpakken.

Wat bedoel ik precies met die onderhuidse spanning? Neem bijvoorbeeld de track Inselwart, de spanning binnen die song blijft gedurende acht minuten continu aanhouden, maar als je de song kritisch gaat analyseren verandert het niet significant van tempo, ritme en melodie. En dat kan je van meer songs zeggen, want de songwriting is zo subtiel dat je het moeilijk kan uitleggen. Wanneer je halfslachtig luistert zou je de conclusie kunnen trekken dat het op sommige momenten wat eentonig klinkt.

Waar op het debuut veel verschillende muziekstromingen zijn te ontdekken geldt dat minder voor “Task”. Over de hele linie zijn er minder typische stoner- en doomrockinvloeden te vinden en is de band meer richting de postrock opgeschoven. Ook ligt het tempo over de hele linie aanzienlijk hoger, klinkt het steviger, is er meer dissonantie te vinden en zijn er minder “rust” momenten. Vooral in de openingstrack Blacksmith voeren de dissonante gitaarversterkers hoogtij. Op het gebied van sfeer is er ook wat ingeleverd, bij het gelijknamige album zorgde de saxofoon bijvoorbeeld voor een frisse en bijzondere toets aan de muziek, maar die zijn op “Task” minder voorradig. Toch speelt melodie nog steeds een grote rol binnen de muziek en deze Duitsers kunnen dat op voortreffelijke manier toepassen, dat kunt u van mij aannemen.

Er zijn ook kleine details die ik wat minder geslaagd vind. Zoals de razendsnelle basedrums in de tracks Harvester en Claimant, die in mijn referentiekaders meer passen bij extreme metal dan bij de psychedelische postrock van Elizabeth The Last. Ondanks die kleine aanmerkingen is Harvester met een speelduur van bijna twaalf minuten een heerlijke rollercoaster van opbouw en verschillende hoogtepunten.

De kwaliteit van veel andere albums in 2020 voorkomt dat “Task” waarschijnlijk mijn top 5 beste albums dit jaar niet zal bereiken. Vooralsnog zeg ik daarmee dat dit album niet het meesterwerk van de gelijknamige tweede cd gaat evenaren. Wat is een verschil ten opzichte van de voorganger? Hier is de wens naar toegepaste vocalen weer actueel, terwijl dat op het gelijknamige album totaal niet van toepassing is. Wellicht moet het rijpen of heeft het groeiruimte nodig. De tijd zal het leren. Hoe dan ook is dit geen verkeerde besteding van je zuurverdiende centen.