“Als je niet geleerd heb, dan krijg je een 1”
Als tiener op de middelbare school was ik altijd bevreesd voor de zogenaamde schriftelijke overhoring. Het betrof dan vaak een uiting van schrikbewind van een leraar die spontaan een niet aangekondigd proefwerk uitdeelde, tot grote schrik van menig leerling, waaronder ikzelf, die gewoon de avond ervoor niets aan zijn huiswerk had gedaan. Ik kan me zelfs herinneren dat ik een keer uit pure paniek mijn s.o. uit het raam gooide, wat bij leraar en medeleerlingen voor veel hilariteit zorgde en voor mij een gang naar de conrector tot gevolg had. Wat een mooie tijd was dat!
Het lijkt wel of de heren Keith Emerson, Greg Lake en Carl Palmer na het commerciële en artistieke hoogtepunt “Brain Salad Surgery” (1973) ook niet zo veel zin meer hadden in huiswerk. Toen ze onder bedenkelijke motieven zich toch genoodzaakt voelden vier (!) jaar later met een nieuwe plaat aan te komen, bedachten ze de dubbelaar “Works Volume 1”. En een jaar later verscheen “Works Volume 2” En nu, in 2009, verschijnen beide werken gecombineerd in één deluxe editie. Is dat een goed idee?
Het idee van beide platen is als volgt. “Works Vol. 1”, de dubbelaar, geeft een oorspronkelijke lp-kant ruimte aan één van de leden. Zodoende is er een Emerson-kant, een Greg-kant en een Palmer-kant. De vroegere kant 4 is voor de hele groep bedoeld.
“Works Vol. 2” is feitelijk een plaat vol ‘leftovers’. Het bevat solo singles uit deze periode en tracks die niet op vroegere platen pasten of mochten.
WORKS VOL. 1
De Emerson kant
Keith Emerson brengt ons zijn Piano Concerto No. 1, dat traditioneel uit drie stukken bestaat, maar voor de rest gaat de vergelijking met andere pianoconcerten mank. Ik moet toegeven dat ik het moeilijk vind het stuk te beoordelen op zijn klassieke waarde. Ik ken persoonlijk erg veel pianoconcerten, maar sta er te dicht op om te oordelen of het goed Ãs. Klassieke connaisseurs zullen waarschijnlijk milder oordelen over het stuk dan menig symfonische rockliefhebber, die een beetje van klassiek weet.
Nou ja, ik vind het in elk geval erg mooi.
Het is een zuiver romantisch stuk met mooie melodieën en prachtig pianospel. Ik hoor zeker wel dat het nooit tot het ijzeren repertoire zal gaan behoren, maar het is ook niet een stuk waarvoor Emerson zich dient te schamen. Het zit boordevol invloeden van zo’n beetje iedere romantische componist van deze en vorige eeuw, maar het kent tevens grote invloeden van filmmuziek. Het derde deel is zonder meer het beste te noemen en kent zelfs een prachtig muzikaal hoogtepunt dat veel pianoconcerten vaak ontbeert.
De Lake kant
Greg Lake levert ons vijf uiterst zoete en soms ook zwaar georkestreerde liedjes, die het glazuur spontaan van je tanden laten springen. C’est La Vie was een klein hitje, maar is nauwelijks een hoogtepunt te noemen. Lend Your Love To Me Tonight is gemakkelijk één van de slechtste composities van de man, en dat wil wat zeggen!
Ow, een dikke één! Terug naar de schoolbankjes, Lake!
De Palmer kant
Sowieso valt op dat de drie leden op deze plaat ieder een hele andere kant opgaan. Carl Palmer’s kant is zoals verwacht een stuk spannender voor de gemiddelde rockfan, hoewel de man in zijn composities – vaak bewerkingen van oudere stukken – vaak de enigszins jazzy kant opgaat. Zijn kant opent voortvarend met een veel te drukke bewerking van een stuk van Prokofiev. L.A. Nights is grappig vanwege de gastbijdragen van Joe Walsh, maar voor de rest is ook Palmer’s kant een magere oogst. De remake van Tank, al aanwezig op het debuut, is daarvan een veeg teken. Het enige stuk dat ik écht de moeite vind, duurt slechts twee minuten: de bewerking van Bach’s Two Part Invention In D Minor.
De Groeps kant
Twee composities telt de groepskant slechts, maar het zijn wel formidabele composities, waarvoor de band als geheel wel degelijk zijn best heeft gedaan. Hier zou een schriftelijke overhoring zeker een dikke 8 hebben opgeleverd, met een 9 voor Fanfare For The Common Man en een 7 voor het kitscherige, doch vermakelijke Pirates.
Fanfare For The Common Man, dat in een sterk verkorte uitvoering nog een redelijke hit werd, is natuurlijk voor ieder symfonische rockfan een ware verademing. De voortreffelijke productie, de stuwende kracht van het nummer en de heerlijke over-de-top solo van Emerson halverwege, maken het nummer terecht tot een klassieker binnen het oeuvre van Emerson, Lake and Palmer.
Pirates is een zwaar georkestreerd stuk, waarvan de tekst is geschreven door Greg Lake, in samenwerking met de van King Crimson bekende tekstschrijver Peter Sinfield. Het handelt over piraten, zoals de titel al aangeeft, en het komt een beetje musical-achtig over. De enorme lap tekst zorgt er wel een beetje voor dat het geheel vooral erg druk aandoet, maar dat neemt niet weg dat Pirates als geheel redelijk overtuigd, in al zijn enorme bombast. Maar ja, als je niet van bombast houdt, wat doe je dan op deze site?
WORKS VOL. 2
Tja. Deel 2. Ik vind de titel haast al teveel eer. Dat Tiger In A Spotlight nog een klein hitje werd mag een wonder genoemd worden, want het is een vreselijk nummer dat van Are You Ready Eddy? nog een meesterwerk maakt. De plaat staat vol met de door mij verafschuwde Wild-West-Honkytonk-stukken, waar Emerson blijkbaar zo’n fan van is. Het ’titelnummer’ Brain Salad Surgery is eigenlijk met afstand het beste nummer van de plaat, dat nog geen vijf jaar daarvoor als te matig werd beschouwd voor de gelijknamige plaat. Wat mij betreft had het er best op gemogen, maar het is veelzeggend dat een ‘leftover’ uit 1973 als hoogtepuntje moet gelden. Watching Over You, een ballad van Lake, is ook best aardig, eigenlijk beter dan de vijf composities op “Works Vol. 1”, maar dat zegt ook niet veel. I Believe In Father Christmas is alleen maar leuk vanwege de tekst.
Google voor de lol eens wat andere recensies van “Works Vol. 2” en je zal zien dat allerlei meesters deze huiswerkopdracht met een ‘1’ beoordelen. Volkomen terecht.
TOTAALOORDEEL
Ach, zoveel muzikaal ellende in één doosje. Toch leuk om te hebben, en met het Pianoconcert van Emerson en de twee ELP-composities op kant 4 van “Works Vol. 1” ook muzikaal soms bevredigend. Ik gooi em toch maar niet uit het raam!
Markwin Meeuws
Works Volume 1, 2017 heruitgave:
De nieuwe BMG-heruitgaves van ELP-albums halen beide Works-albums weer uit elkaar, nadat ze in 2009 in één doosje waren gestopt. Een goede keuze, want hierdoor staat “Works Volume 1” weer op zichzelf. Een dubbelalbum, ooit omgeschreven als de “Ummagumma” van ELP, dat solomateriaal van de drie leden bevat en een vierde kant met groepsmateriaal.
Dat groepmateriaal bevat in Fanfare For The Common Man natuurlijk een klassieker van formaat, al is het maar vanwege het krachtige spel dat het trio aflevert en Emerson die flink tekeer gaat op de grote Yamaha GX-1. Een stuk dat al het andere middelmatige ELP-materiaal in de tweede helft van de jaren zeventig overschaduwt. Van de solozijden is, zoals hierboven al is gememoreerd, die van Emerson het relevantste en best te behappen. De creativiteit gaat daarin boven het experiment en daar laten Lake en Palmer het vooral op liggen.
Deze nieuwe heruitgave is gestoken in een fraaie digipak met een informatief boekje, waarin journalist Chris Welch het hele verhaal rondom “Works Volume 1” vertelt. Het geluid is veel beter dan bij eerdere reissues; eindelijk heeft de plaat weer de volledige dynamiek en is alle ‘brickwalling’ achterwege gelaten. Een waardige heruitgave van een flink twee(drie- of vier- !)slachtig album.
Works Volume 2, 2017 heruitgave:
De tweede stapel van ELP-heruitgaven door BMG is een feit en alhoewel “Works Volume 2” te boek staat als het lelijke eendje in de ELP-catalogus, is er wel veel aandacht aan deze nieuwe uitgave besteed.
In vergelijking met de vorige reissue uit 2009 zijn beide Works-delen weer uit elkaar gehaald. Naast de remaster van het originele album uit 1977 bevat “Works Volume 2” nu de integrale “Works Live”. De opnames van Montreal 1977 kwamen twee jaar na dato terecht op het “ELP In Concert”-album en in 1982 integraal op “Works Live” en passen als anderhalve cd prima bij het weggevertje dat “Works Volume 2” ooit was.
Echt veel verschil met voorgaande uitgaves is er niet, alhoewel het boekje in de digipak fraai is vormgegeven door artwork-veteraan Hugh Gilmour en bevat de hoestekst van Chris Welch heldere tekst en uitleg over beide projecten. “Works Live” is in feite een degelijk uittreksel van beide Works-albums, maar doet ook prima z’n werk als (live) carrière-overzicht van ELP uit de jaren zeventig. De geluidskwaliteit van de live-opnames is nog nooit zo goed geweest en dat maakt deze dubbelaar tot een nuttige aanschaf, zeker voor wie beide Works-delen nog niet heeft en tegelijkertijd een fijne ELP-concertopname wil hebben.