Een Magistraal Muzikaal Manifest tegen Machtsmisbruik en Manipulatie. Kort, maar vooral krachtig is dat de essentie van de nieuwste Evergrey. “The Inner Circle”, het vijfde album van dit Zweedse kwintet, komt met een vette stip binnen in de Progmetal Top Tien van dit millennium. Evergrey stoot met dit monumentale meesterwerk definitief door naar de allerhoogste regionen in dit genre.
De randvoorwaarden om te komen tot deze hoogvlieger waren dan ook nagenoeg ideaal. De band (lees: zanger / gitarist / producer Tom S. Englund) beschikt inmiddels over een eigen studio, die Division One gedoopt is, en heeft daar een half jaar de tijd genomen om tot dit eindresultaat te komen. Een bijzonder nuttige investering naar nu blijkt, want de productie is overweldigend goed en enorm krachtig. De enige noemenswaardige hobbel die de groep moest nemen was de vervanging van drummer Patrick Carlsson, die meer tijd bij zijn gezin door wilde brengen en het vele toeren zat was. Deze oneffenheid werd echter snel gladgestreken. De twintigjarige Jonas Ekdahl, die als drumroadie al twee jaar bij de band betrokken was, nam op haast speelse en ogenschijnlijk natuurlijke wijze de drumstokjes over van zijn ervaren voorganger.
Het conceptverhaal van “The Inner Circle” vindt zijn oorsprong in het nummer Unforgivable, dat terug te vinden is op Evergrey’s vorige cd “Recreation Day”. Hier was het onderwerp het kindermisbruik binnen de katholieke kerk. “The Inner Circle” ageert tegen fanatisme, machtsmisbruik en manipulatie. Dit zijn zaken die vaak de kop op steken in samenhang met religieuze uitingen. Denk daarbij aan sektes, fundamentalistische groeperingen en andere gevaarlijke godsdienstige uitwassen. Vaak vallen onnadenkende, zwakke en kwetsbare mensen ten prooi aan dergelijke fanatische praktijken. Blijf altijd zelf nadenken en meester over je eigen brein, dat is feitelijk de boodschap die Englund cs. willen uitdragen. Ieder mens is zijn eigen god!
Het behoeft eigenlijk verder geen betoog dat “The Inner Circle” geen zwakke plekken kent. Toch is het wel aardig om een aantal tracks van enig commentaar te voorzien. Opener A Touch Of Blessing begint met een verstilde gitaar waarvan langzaam het volume wordt opgeschroefd. Samen met de zang en de dreigend aanwezige keyboardklanken zorgt dit voor een opbouwende spanning die zijn ontlading vindt als de daverende drums hun intrede doen. Dan ontvouwt zich een bonkige beuker met een ijzersterk refrein dat direct bezit neemt van je grijze cellen, om daar voorlopig niet meer te verdwijnen. Bij dit nummer is inmiddels ook een videoclip verschenen.
In het dreunende In The Weak Of The Weary horen we voor het eerst een fraaie vocale bijdrage van Carina Englund, inderdaad: de echtgenote van. Het kwartet strijkers geeft dit nummer een flinke dosis melancholie mee, die perfect aansluit bij de soms hartverscheurende, emotievolle stem van Tom Englund. Om het concept extra te benadrukken wordt hier ook gebruik gemaakt van het fenomeen sample. Je hoort een kort gesproken fragment uit een religieusgetinte redevoering. Dergelijke stukken tekst duiken ook in diverse andere nummers op, en lopen daarmee als een rode draad door het hele album.
Wie nog durft te beweren dat progmetal kil is en je niet kan raken, moet maar eens luisteren naar het einde van The Essence Of Conviction. Waarom? Ga dat, bij voorkeur getooid met een koptelefoon, zelf maar ervaren. Nog niet overtuigd? Laat je dan definitief over de streep trekken door het indrukwekkend ingetogen gezongen begin van de ballade Waking Up Blind of het melodramatische Faith Restored. Het fenomenale When The Walls Come Down zorgt, met veel klassiek bombast en ultravette gitaren, voor een gedenkwaardige apotheose van “The Inner Circle”.
Het is misschien een boude uitspraak, maar deze lustrum-cd van Evergrey zou wel eens uit kunnen groeien tot een ware klassieker. In het rijtje “Operation: Mindcrime”, “Images And Words” en “Tyranny” misstaat “The Inner Circle” allerminst. Vul hem alvast maar voorzichtig met potlood in!
O ja, bijna vergeten, de speciale editie bevat de drie bonustracks I’m Sorry, Recreation Day en Madness Caught Another Victim (allen van “Recreation Day”) in een akoestische live versie.