Ex LibrisAlbum

Anastasia Nikolajevna Romanova, grootvorstin van Rusland, was de vierde en jongste dochter van tsaar Nicolaas II van Rusland en tsarina Alexandra Fjodorovna. Anastasia stierf samen met haar ouders, zussen en broertje op 17-jarige leeftijd in Jekaterinenburg, door een executiepeloton van de bolsjewieken.

Anastasia is de hoofdpersoon van de tweede cd van de trilogie van de Nederlandse band Ex Libris. De band onder aanvoering van Dianne van Giersbergen brengt in de trilogie van cd’s drie historische vrouwen uit de geschiedenis onder de aandacht die grote impact hebben gemaakt op de geschiedschrijving. Hoewel de derde persoon voor de nog te verschijnen cd nog niet bekend is, lijken de dames gemeen te hebben dat ze op gewelddadige manier door revoluties of volksopstanden in verschillende tijden om het leven zijn gebracht.

De band Ex Libris is sinds het ontstaan in 2003 veelvuldig van samenstelling veranderd, maar de huidige line up is opvallend progressief ingesteld. Zo is drummer Harmen Kieboom ook actief geweest in Penny’s Twisted Flavour en is hij verbonden aan het project ‘JtR 1888’, de nog te verschijnen rockopera van Knight Area gitarist Mark Bogert. Maar ook Luc van Gerven is geen onbekende; hij was bassist van After Forever. Gitarist Bob Wijtsma is onder andere bekend van de band Xystus, bekend van het fenomenale en pretentieuze album “Equilibrio”. Koen Stam hebben we al eerdergenoemd: ook hij is verbonden aan allerlei projecten die gelinkt zijn aan progrock of progmetal.

De opsomming van bandleden leidt dan ook onherroepelijk naar een aanpak die sterk tegen die van een rockopera aanleunt. De muziek ook op deze cd is daarom bombastisch te noemen, maar wel op een verfijnde manier en daarbij is de productie van buitengewone categorie. Muzikaal schuren de invloeden sterk tegen die van Ayreon en Arjan Lucassen aan, mede gevoed door het typerende gitaargeluid van Bob Wijtsma. Zijn gitaarwerk is één van de pluspunten op deze cd en kent veel overeenkomsten met de typische sound van Arjan Lucassen.

In The Exile maken we opnieuw kennis met het enorme talent van Dianne van Giersbergen. Theatraal maar loepzuiver zingt zij dit nummer: je voelt de dramatiek en angst die Anastasia destijds gevoeld moet hebben in haar stem, zonder dat het omslaat in geschreeuw. Vocaal wordt van Giersbergen ondersteund door het Oeral Kozakkenkoor uit Rijswijk. Dat versterkt het Russische karakter op de cd en is daardoor sfeer versterkend voor de beleving van het verhaal.

Hoewel het in mijn ogen opmerkelijk is dat Ex Libris gekozen heeft voor de release van drie afzonderlijke cd’s om drie tragedies muzikaal uit te lichten doet dat niets af aan de uitzonderlijke kwaliteit die de band ons biedt. De muziek is kwalitatief hoogwaardig, de sopraanzang is van exceptionele klasse. Deze band doet niet onder voor gerenommeerde top-acts als Ayreon, Nightwish of Epica. Ik kijk nu al uit naar deel drie van de trilogie. De geschiedenis kan niet snel genoeg gaan.

Ruard Veltmaat