ExodusAlbum

Als ik mezelf mag geloven (en waarom zou ik dat niet doen?) is de muziek van de legendarische Poolse progband Exodus voer voor nostalgici. In m’n recensie over “Niedokonczony Sen”, een compilatiealbum met demotracks, singles en nummers die voor de radio waren opgenomen, schrijf ik dat er in 2024 bij GAD Records twee albums van deze band verschenen zijn. M’n focus gaat ditmaal geheel op “Widok Z Góry Najwyższej”, een niet eerder verschenen registratie op dubbel-cd van een concert uit 1980.

Het gebeuren vond plaats in oktober dat jaar tijdens de eerste editie van het Rockin’ Jamboree-festival. Plaats van handelen was de Congreshal te Warschau, een thuiswedstrijd dus voor de band. Hun populariteit in eigen land was enorm en dat is te horen op deze cd’s. De planning was dat het debuutalbum “The Most Beautiful Day” gepromoot zou worden op de dag van het concert, maar de release daarvan was helaas enkele dagen later. Voor het publiek maakte dat niet uit, dat was sowieso in joelstemming.

Na een wat lange aankondiging in het Pools barst de band los met Ten Najpiękniejszy Dzień. Achter deze tot de verbeelding sprekende titel gaat een bijna negentien minuten durende epic schuil die neergezet wordt met een Twelfth Night-achtige energie. Het zijn de eerste minuten waar de bruiskracht het grootst is. Wat volgt is een veelheid aan tempo- en sfeerwisselingen waar de adrenaline vanaf gutst. Alles lijkt me een tikkeltje te snel te worden gespeeld. Neemt niet weg dat de drumbreaks fantastisch geslagen worden en ook de verrichtingen op basgitaar, elektrische gitaar en toetsen mogen er zijn. De passage met de falsetto stem is ook opmerkelijk temeer omdat de gedachten daar uitgaan naar ene Geoff Mann. Vervolgens wordt Ci Wybrani aangekondigd. Het is een dynamisch nummer dat ondersteund wordt door een uitstekend baspatroon, maar wel is het een enorm kind van z’n tijd. Enige deja vu’s met het vroegere Omega vielen me dan ook ten deel.

Na het door zanger Paweł Birula geschreven, sfeervolle rustpuntje Stary No, waarop hij zichzelf begeleidt op 12-snarige akoestische gitaar en het aanstekelijke Złoty Promień Słońca, volgt een solospot van toetsenist Władysław Komendarek. Dat de man kan spelen is me inmiddels al wel duidelijk maar hier onderschrijft hij dat nogmaals met goud in een magnifiek stuk muziek. Komendarek is weliswaar niet zo pijlsnel als Rick Wakeman, maar de Pool weet met z’n orgel, synthesizers en clavinet eenzelfde sfeer op te roepen.

De tweede cd opent met het onstuimige Gonitwa Myśli, een nummer dat al vanaf het prille begin op de setlist prijkt en altijd als hoogtepunt werd beleefd. In het middengedeelte is ruimte gemaakt voor een solospot van gitarist Andrzej Puczyński. Het is allemaal nogal van het kaliber ‘gedateerd’. Wel is er te horen dat  Puczyński  een kundig speler is. Met name z’n Steve Howe-achtige passage verraadt smaak en kunde. Vervolgens richt de band zich weer geheel op zijn nieuwe album. Zo is daar het titelnummer Widok Z Góry Najwyższej, een meeslepende ballade die je raakt. Ook komt de band met een kleurrijk instrumentaaltje, Spróbuj Wznieść Się Wyżej genaamd en na het fraaie Wagabunda is het tijd voor de derde solospot van het concert. Ditmaal mag drummer Zbigniew Fyk z’n kunnen tonen en omdat hij een prima techniek heeft gaan de vier minuten zonder kleerscheuren aan je voorbij. Over het afsluitende Ostatni Teatrzyk Objazdowy valt iets merkwaardigs te melden. Het spacey nummer haalt namelijk wegens een stroomstoring het einde niet. In het echt heeft de band het nog a capella proberen op te lossen maar dat is uiteraard niet opgenomen.

Als ik het allemaal zo eens bekijk hoor ik een ambitieuze, kundige en creatieve band die eind jaren 70, begin jaren 80 de symfonische rock in Polen naar een nieuw niveau heeft proberen te brengen. Ik mag die hemelbestormers en hun muziek wel.