Ik ben nooit een groot kenner geweest van Post-rock, moet ik eerlijk toegeven. En ik zal het ook nooit worden waarschijnlijk. Mijn eerste kennismaking was Tortoise, wat me heel erg beviel. En bevalt een genre je op het eerste zicht, dan wil je meer uit dat genre leren kennen. Logischerwijze grijp je dan eerst naar de grote namen. Zo ook heb ik gehandeld. Automatisch kom je in eerste instantie bij Godspeed You! Black Emperor uit. Maar die band beviel me eigenlijk absoluut niet. Zo dus werd ik naar deze Explosions In The Sky verwezen. En na een tijdje beviel dit me dan gelukkig wel.
Explosions In The Sky wordt aldus gezien als één van de grote bands uit de Post-rock. En ik moet zeggen dat ze net als een Tortoise die status verdienen. Ze zijn uniek in hun bezetting alleen al. Nergens vinden we ook maar een toetsenist terug, terwijl veel bands net daarop steunen om mee de sfeer te bepalen. Want dit is iets allesbepalend in dit genre: sfeer. Explosions In The Sky doet dit met een vrij beperkte bezetting van twee gitaren, een bas en drums. Niet altijd even makkelijk om sfeer te scheppen. En als de band je niet meekrijgt in de sfeer die ze proberen te scheppen, is het bij voorbaat al verloren. Zo liep het bij Godspeed bij mij af, zo begon het bij Explosions In The Sky ook te lopen, tot bij een tweede luisterbeurt mijn frank (0,0247894 euro) eindelijk viel. Ineens was ik wél mee.
In tegenstelling tot bands als Godspeed You! Black Emperor, Mogwai of Tortoise, zoekt Explosions In The Sky zijn inspiratie bij de Amerikaanse cultband Slint. Vaak gezien als één van de eerste post-rockbands waren ook zij een band die het zonder toetsenist deed. Bij Slint zorgde dat er vaak voor dat de muziek wat steviger klonk. En dat zien we ook hier terug bij Explosions In The Sky.
“Those Who Tell The Truth Shall Die, Those Who Tell The Truth Shall Live Forever” is buiten een heel lange titel, vooral erg paradox en controversieel te noemen. De afbeelding van het vliegtuig op de hoes, gecombineerd met de liner-note ’this plain will crash tomorrow’ en het feit dat het album begin van het najaar 2001 uitkwam, maakt al snel duidelijk waar de controversie vandaan kwam. Men ging later zelfs zo ver te beweren dat het album uitkwam op 10 september. Maar achteraf bleek dit slechts een verzinsel te zijn, de eigenlijke releasedatum was 27 augustus. Ondertussen had de toch erg onbekende band Explosions In The Sky nog eens wat media-aandacht gekregen.
Sfeer. Eerder had ik al aangekaart dat het hier voor een groot deel om gaat in post-rock. En zeker hier geldt dat meer dan ooit. Het hele album geeft een beetje een relaxerende flow mee aan de luisteraar. Je wordt er als het ware weer rustig van. Met lange uitgesponnen stukken een relax sfeer bereiken is natuurlijk verre van nieuw. Mike Oldfield deed dit eerder al met bijvoorbeeld “Ommadawn”. Maar waar zulke stukken vaak wel eens verveling in de hand werken, is het bij dit album niet het geval. De band slaagt erin om de luisteraar te blijven meenemen op deze reis die post-rock zo vaak is.
Het leuke aan deze “Those Who Tell The Truth Shall Die, Those Who Tell The Truth Shall Live Forever” is dat het vergeleken met de rest van de Explosions In The Sky-discografie nog wat ruw klinkt. Het lijkt alsof de band hier nog naar hun geluid, hun unieke sound aan het zoeken is. En eigenlijk valt hier wel wat voor te zeggen. Want pas op “The Earth Is Not A Cold Dead Place” krijg je het gevoel dat de cirkel rond is voor Explosions In The Sky. Waar ze op dit album naar streven, zal dan ook zijn voltooiing kennen.
Je kan dan ook op verschillende manieren naar dit album kijken. Of je bekijkt het als het opstapje richting “The Earth Is Not A Cold Dead Place”. Of je bekijkt dit album als een sterk album op zich dat in zijn ruwbouw wel erg charmeert. Meer dan de voltooiing zelf eigenlijk. En zo zou ik dit album graag bekijken. Als mijn favoriete album van een grote band.
En ik kan dan ook iedereen aanraden om dit album eens te proberen. Want vooreerst is post-rock onder proggers vaak een onbekend en onbemind fenomeen. En wanneer men (zoals ikzelf) het dan toch probeert, valt men achterover van verbazing. Maar vooral is “Those Who Tell The Truth Shall Die, Those Who Tell The Truth Shall Live Forever” een album dat niet te zwaar aankomt en ook nog eens bovenmatig boeiend is.