French TVAlbum

Als halve Engelsman is er maar weinig waaraan ik mij zo kan ergeren als aan Amerikanen die zonder succes pogen grappig te zijn. Hoewel hier de meningen ongetwijfeld enigszins uiteenlopen, kan mijns inziens Amerikaanse flauwigheid geenszins komisch zijn op de wijze waarop, bijvoorbeeld, Monty Python een scène waarin soldaten leren zich te beschermen tegen onder andere dodelijke frambozen en levensgevaarlijke bananen bijzonder hilarisch kan laten zijn, ondanks de onmiskenbare flauwheid die de sketch typeert. Helaas hebben instrumentale bands uit de Verenigde Staten vaak de neiging het ontbreken van tekst te compenseren met een overdadige flauwheid aan album- en songtitels, waarbij vaak meer aandacht wordt besteed aan de incorporatie van deze vermeend komische elementen dan aan het vervaardigen van aantrekkelijke muziek. 

Een duidelijk voorbeeld van deze tendens is bijvoorbeeld Forever Einstein, een band waar de namen van de respectievelijke nummers meer aantrekkingskracht hebben dan de composities zelf. En gezien het geringe komische effect van de titels spreekt dit boekdelen over de kwaliteit van de muziek. Er zijn echter ook bands waarbij de oninteressante poging tot humoristische uiting niet per definitie afbreuk doet aan de muziek. Van deze laatste categorie is het uit de Verenigde Staten afkomstige ensemble French TV een duidelijk voorbeeld.

De titels van de nummers van French TV lijken beïnvloed te zijn door soortgelijke flauwheden van de Groten van de Canterbury-beweging. Hierbij moet bijvoorbeeld gedacht worden aan Caravan, Hatfield and the North, National Health en in mindere mate Soft Machine en Camel. Tegelijkertijd vindt in de titels van de nummers ook het werk van Frank Zappa weerklank en niet geheel toevallig zijn de voornoemde ’tekstuele’ bronnen ook de voornaamste muzikale invloeden: French TV opereert vanuit een eigentijdse interpretatie van de Canterbury-invalshoek en als zodanig doet de muziek regelmatig denken aan de reeds genoemde gezelschappen. Evenzogoed toont de muziek invloeden van hedendaagse jazz-fusion, wat met name naar voren komt in het virtuoze en vaak ruige gitaarspel van Chris Smith. Amper verrassend gezien de voorbeelden is dan ook het feit dat de muziek van French TV uitsluitend instrumentaal is, met veel individuele excursies van de verscheidene instrumenten, met name de gitaar en verscheidene blaasinstrumenten. In de lange nummers spelen niet alleen de gitaar, de basgitaar en de toetsen een voorname rol, maar is er ook veel inbreng van verschillende blaas- en percussie instrumenten. Met name de blaasinstrumenten geven de muziek vaak een frivole teneur die sterk doet denken aan de hoogtijdagen van de Canterbury.

Een van de belangrijkste risico’s bij het vervaardigen van instrumentale muziek is dat composities stuurloos worden en door hun gebrek aan interne spanning en richting oninteressant worden. Hoewel de lange nummers op “This Is What We Do” uiteraard niet een consequente songstructuur hebben, zijn de composities spannend door een continue vermenging van verschillende muziekstijlen en -instrumenten en de dynamische variatie binnen de nummers. Tegelijkertijd hebben de nummers ook een veellagigheid die sterk bijdraagt aan de interessante natuur van de composities. In dit opzicht spelen met namelijk de verscheidene blaasinstrumenten, de toetsen en de xylofoon een belangrijke rol; deze instrumentsoorten geven de muziek vaak extra diepte, terwijl ook vaak de akoestische gitaar ingezet wordt als nuanceringsmiddel.

Ondanks de kwalitatief sterke natuur van de nummers, is de plaat niet een onvertogen succes: zoals onverminderd het geval is met uitsluitend instrumentale muziek is het gebodene vaak té willekeurig om daadwerkelijk beklijvend te zijn. Desalniettemin zijn de composities stuk voor stuk sterk aantrekkelijk op hun eigen manier en doet het gebrek aan coherentie amper afbreuk aan de voortdurende genietbaarheidsfactor van de muziek. Hoewel de nummers in hoge mate onderling uitwisselbaar zijn, is verrassenderwijze juist het langste nummer het nummer met de meeste interne samenhang. Tegelijkertijd is Theme From ESPN X-Treme… het meest interessante nummer van de plaat vanwege de kwaliteit van de verscheidene passages en de wijze waarop binnen de interne dynamiek er ook gevarieerd wordt in muziekstijlen. Op deze wijze passeren jazz-, folk-, barok-, latin- en rock-frasen de revue, waarbij echter de verschillende stijlen met anders dan gebruikelijke instrumenten geïnterpreteerd worden. Zo wordt een stuk dat in een klassieke compositie niet zou misstaan gevormd door een vraag-antwoord-spel tussen gitaar en fluit… en wordt ook een banjo van stal gehaald, die echter op Oosterse wijze gebruikt wordt. Deze manier van spelen met conventies houdt het nummer vrijwel continu spannend, een effect dat verder benadrukt wordt door Mike Sary’s aldoor prominente basgitaar. Gezamenlijk vormen deze eigenschappen het meest overtuigende nummer van “This Is What We Do”, maar dit nummer is eveneens als de rest van het album ook niet geheel vrij van de band’s typerende meligheid; dit komt namelijk onder andere terug in de draaiorgelmuziek vrijwel aan het einde.

Hoewel de band een ietwat hinderlijke drang tot humoristische zelfpresentatie heeft, is French TV’s “This Is What We Do” een interessante plaat voor mensen die houden van avontuurlijke instrumentale muziek met een sterke Canterbury-basis. De band toont zich vaardig in zijn vak en hoewel de composities zeker niet vrij zijn van de euvels die veel instrumentale muziek teisteren, zou dit album herhaaldelijke luisterbeurten zeker moeten lonen. Als zodanig heeft French TV met “This Is What We Do” een voldoende overtuigend visitekaartje afgegeven.

Christopher Cusack