GapminderAlbum

Vanuit de plaatsen Stord en Haugesund aan de westkust van Noorwegen hebben verschillende muzikanten met een voetbalachtergrond in 2008 de muziekgroep Gapminder opgericht. Het debuutalbum “Haematoma” uit 2021 werd tegen het team van Progwereld nog niet opgesteld, maar hun tweede album “Elements” mocht wel het speelveld betreden en is gelijk een prima poging om vanuit een gapend gat op doel te schieten.

De bandnaam Gapminder is geïnspireerd op de gedachte om je bewust te zijn van ruimte in het creëren van muziek. Ruimte vinden en creëren is ook een belangrijk element in voetbal en essentieel in het vinden van creatieve oplossingen. Naast het voetbal werden de eerste jaren van de band besteed aan het creëren van een fundament voor het tonale elftal. Als speelplan werd gekozen voor postrock en wat elementen uit prog, jazz en klassieke muziek en werden ambiente lagen aangevuld met verschillende stemsamples. Met drie gitaristen in de voorhoede en drums en basgitaar in de basisopstelling werd na veel trainen de piano toegevoegd en verspreid over thema’s in de nummers.

Voor het nieuwe album “Elements” hebben ze nu ook vocale arrangementen geïntroduceerd met twee zangeressen, wier zang ik het meest associeer met Heather Findlay van Mostly Autumn en Marjane Semkina van iamthemorning. Zacht en zuiver vallen ze af en toe in. De teksten zijn geïnspireerd door lokale schrijvers en Franse filosofie, met een existentiële oriëntatie en worden vaak geassocieerd met de vier natuurelementen. De muziekstudio ligt namelijk in de buurt van de oceaan en er is dus veel wind, regen en verschillende soorten licht rondom hun muzikale thuis en dus ruimte.

De muziek kun je als filmisch ervaren. Want het is louter sfeer wat op “Elements” speelt. Met het gestaag voortgaande rustige tempo flirt het voortdurend met het lome spel van Nosound, terwijl de zachte Post Rock stukken op een Mogwai manier de looppatronen uitzetten.

Het nummer Dreamer waar het album mee start, verwoordt gelijk wat je mag verwachten. Het begint met postrock gitaarlijnen waar het sterke U Solaris zo geweldig mee eindigt. Na een jazzy toets worden daarna de zanglijnen ingezet en het stuk eindigt met melodieuze doch ingetogen gitaarsolo’s. Fjorden is een stuk in de geest van The Black Noodle Project, mede door de gesproken teksten die er beeldend in verwerkt worden. Het is de basgitarist die hier ongemerkt de solopartij als spelbepaler speelt. Chaos is meer een progrock nummer door de toepassing van verschillende muziekstijlen en sterke melodielijnen die de drie gitaristen op het eind in elkaar verweven.

Hoogtepunt is voor mij het zestien minuten durende U Solaris, waarin vanaf de tweede helft de gitaristen mystiek en gracieus, tegelijk langzaam maar gestaag de postrock naar steeds hogere sferen laten opdrijven, terwijl de huilende wind om de spelers waait. Voor mij een van de beste Post Rock muziek ooit geschreven en uitgevoerd.

Voor menig toeschouwer en luisteraar kan dit album voelen alsof je in slaap wordt gesukkeld. Voor de ander is het het ervaren van een gelukzalig gevoel vanwege de vele rustpunten en controle over het spel om langzaam van de ene naar de andere kant van het speelveld te bewegen. Gapminder speelt geen Champions League maar laat soms mooie dingen zien waar je graag voor naar het stadion komt.