Gazpacho: echte nachtmensen

eerste druk: 04-03-2007
tweede druk: 19-07-2008
Interview: Maarten Goossensen & Markwin Meeuws
eindredactie: Maarten Goossensen
foto’s: Nick Askew

Gazpacho. Een band die al een tijd flink aan de weg timmert en die met elk nieuw album een flinke muzikale stap vooruit zet. Het laatste album van deze Noren met de titel “Night” is echt van zeldzame klasse. De band was in Nederland voor de Marillion conventie en gaf de avond ervoor een optreden in De Boerderij. Een uitstekend moment voor een interview. We spraken uitgebreid met zanger Jan. H. Olme, toetsenist Thomas Andersen  en gitarist Jon-Arne Vilbo.

---

Voordat we de eerste vraag kunnen stellen krijgen we de nieuwe cd in de handen gedrukt. We hadden alleen nog maar het album in mp3 gekregen, dus we stortten ons meteen op het artwork. We zien direct dat de teksten niet in het boekje staan. Waarom is dat? Thomas Andersan (TA): Vaak als we naar een album luisteren, proberen we zelf de teksten te interpreteren door alleen naar de teksten te luisteren. We willen dat de mensen dat bij dit album ook doen. Helemaal omdat het album over een droom gaat. De teksten gaan niet over wat er om gaat in het hoofd van degene die de teksten heeft bedacht, het gaat om de teksten die opkomen in het hoofd van de luisteraar. Als je de teksten niet in het boekje print, laat je het veel meer over aan de fantasie van de luisteraar. En… je houdt meer ruimte over voor artwork. Het is echt geweldig wat hij (Antonio Seijas Cruz) van het artwork gemaakt heeft en hoe hij de teksten en muziek in zijn werk geïnterpreteerd heeft. We hebben de teksten en we zullen ze uiteindelijk op de site zetten, maar pas over een half jaar of zo.

Jan H. Olme (JO): Toen Antonio ons zijn artwork liet zien zei ik meteen ‘het is zonde om hier teksten overheen te printen’. En dat waren alleen nog maar schetsen en die waren alleen al fantastisch! Ik wil dat de mensen echt naar de muziek luisteren en ondertussen naar het artwork kijken en zo hun mening vormen en zo bepalen wat de teksten betekenen en niet dat ze afgeleid worden door het meelezen van de teksten.

Wij volgen jullie al sinds jullie ep “Get It While It’s Cold” en zijn erg goed bekend met al jullie albums en wij zijn tot de conclusie gekomen dat “Night” het beste is dat jullie hebben gemaakt, gevolgd door “Bravo” en “When Earth Let’s Go” en met “Firebird” als minste album.

JO: Grappig dat je dat zegt. Dat horen we heel vaak. Veel mensen vinden “Firebird” ons minste album terwijl in Noorwegen vinden heel mensen juist “Firebird” ons beste album.

Waarom nu een conceptalbum? Is dat iets wat jullie altijd al eens wilden doen?

JO: Als je dit aan de hele band zou vragen, zou je allemaal verschillende antwoorden krijgen. Altijd als we klaar zijn met een album, wordt direct de vraag gesteld ‘zo, wat gaan we voor ons volgende album doen?’ (lacht) Toen we klaar waren met “Firebird” hadden we zoiets van ‘nu doen we iets met een concept’.
Eigenlijk wilden we eerst een ‘geheimen’ album maken. We vroegen mensen om anoniem hun geheimen naar ons te mailen en wij wilde er dan nummers van maken. Zoiets van ‘ik werd heel mijn jeugd misbruikt door mijn vader’ of ‘ik stak altijd de banden van mijn broers fiets lek’. En daar wilden we dan een conceptalbum over maken. Het is er niet van gekomen.

TA: We werden bekritiseerd om dat idee. Mensen dachten dat we zelf niets meer konden bedenken. De geheimen die we kregen bleken heel moeilijk om te zetten in muziek.
JO: Met “When Earth Let’s Go” is onze muziek echt volwassen geworden en “Firebird” was dan misschien geen grote stap vooruit, het vormde wel een aanloop naar “Night”. Na “Firebird” konden we meer denken in sferen dan in nummers. Of ze dan 4 of 17 minuten duren maakt dan niets meer uit. Eerst was het ‘couplet, couplet, refrein. O we moeten nu nog een couplet maken jongens’ terwijl we nu het nummer zichzelf laten maken en we meer vanuit dat standpunt zijn gaan werken.

Bravo (2003) Klik op de hoes voor de recensie	When Earth Lets Go (2004) Klik op de hoes voor de recensie	Firebird (2005) Klik op de hoes voor de recensie
	Night (2007) Klik op de hoes voor de recensie

---

De muziek klinkt prachtig donker.

TA: Ja, het klinkt erg depressief (lacht) Typisch Noors ook.
Jon-Arne Vilbo (JV): Joh, we zijn gewoon totaal verkeerd begrepen. Dit is ons meest opgewekte album tot nu toe (hilariteit)
JO: Ik hoorde het album laatst onder de koptelefoon. Dan wordt het pas echt een beleving. Daar is het ook voor gemaakt. Je hoort zoveel dingen in de muziek die je gewoon niet zal horen met ruis op de achtergrond. Je kunt niet zeggen ‘ik luister even 5 minuutjes en stop dan’ je moet het hele album ondergaan en de diepere lagen ontdekken.
TA: Toen ik het album voor het eerst hoorde toen het af was dacht ik ‘wow, dit klinkt ongelofelijk donker’. Je moet dit album luisteren in het donker, met een glas rode wijn terwijl je naar de maan kijkt. Trouwens, het nummer Valerie’s Friend gaat over Valerie Solanis, de vrouw die Andy Warhol doodschoot.

Ik had al gehoord dat het album over slapen en dromen gaat en heb daarna het e.e.a. uitgezocht over slapen. Slapen gebeurd in vijf cycli. Je hebt eerst bewustzijn, dan doezelen, daarna de lichte slaap, de diepe slaap en de zeer diepe slaap (ook wel REM slaap genoemd). Deze cycli herhalen zich ongeveer vijf keer tijdens je slaap. Daarnaast droomt een mens gemiddeld vijf keer per nacht. “Night” is verdeeld in vijf stukken… heeft dit met elkaar te maken?

[Stilte.]

JO: Wow! Wist jij dat?
TA: Ik wist wel dat er vijf slaapstadia zijn ja, maar het heeft niets met “Night” te maken.
JV: Dat was interessant!
TA: Ja, echt heel cool. Vanaf nu af aan gaan we dat als antwoord geven als mensen er naar vragen (lacht)
JV: Ja, we vernietigen het opnameapparaat dat je gebruikt en gebruiken voortaan gewoon jouw theorie, die klinkt veel beter.

Op jullie site las ik dat jullie meer dan 200 sporen hebben gebruikt en meer dan 1000 geluidsbestanden hadden gemaakt. Zijn jullie aan het album blijven schrijven, ook toen jullie al met het opnemen bezig waren?

TA: Zeker. We zijn begonnen met een demo en hebben daar omheen opgenomen en ondertussen steeds weer dingen veranderd. Uiteindelijk klink het totaal anders dan op de demo. Daardoor duurde alles wel veel langer. Op oudejaarsavond zat Mikael Krømer (violist van de band) nog aan de mix te werken. Racket Records had de deadline op 2 januari gezet i.v.m. het Marillion weekend. Ik heb die nacht maar 3 uur geslapen en ben toen weer terug gegaan om verder te gaan. We hebben zo de grootste soundfile ooit gemaakt volgens mij. En dan back-ups maken…man! Ik was zo bang. Jullie weten vast wel hoe belangrijk back-ups zijn. Dan mag er echt niets mis gaan. Het totale bestand is zo’n 50 concerten aan geluid.

JO: We hoorde de pc gewoon kreunen tijdens die back-ups. Zelfs voor hem was het eigenlijk te zwaar!
TA: Na alles wat we opnamen en veranderden, luisterden we naar het geheel om te kijken of het in de sfeer van het geheel paste. Zo niet, dan gooiden we het deel weg en begonnen we opnieuw.

JV: Om alles voor de luisteraar interessant te houden is echt heel erg moeilijk. Helemaal als je meer dan 200 sporen hebt. Alleen al om te onthouden wie wie is op welk spoor en welk stuk waar te vinden is. We gebruikten op een gegeven moment kleurcode’s om alles uit elkaar te houden. Ik weet dat in het eindresultaat een paar kleine dingen missen. Gelukkig hoor je dat als gewone luisteraar niet.

Nooit gedacht om er een dubbelalbum van te maken?

JV: Dat was in eerste instantie wel het idee, maar we hadden de tijd gewoon niet mee. En het stelde ons voor een keuze. Willen we alles in één nummer, zoals nu, of stoppen we er meer in en maken we er een dubbelalbum van. Uiteindelijk stonden we er allemaal achter om het te doen zoals het nu is.
JO: We dachten eerst om “Night” plus een zestal andere nummers als dubbelalbum te doen, maar waren er snel over eens om dat niet te doen.

Al met al klinkt het als een bijzonder stressvolle en moeilijke periode. Jullie zijn nog steeds bij elkaar…Een hele prestatie dus.

JO: Ja, knap hé?
TA: Ik moet jullie echt wat laten zien (hij laat op zijn mobiele telefoon een aantal foto’s zien van gefrustreerde bandleden en hilarische foto’s die tijdens het opnameproces zijn gemaakt) Man, we hebben zelfs een subwoofer opgeblazen in de studio. Het klonk zo gaaf dat we hem steeds harder zetten. Ja, dat ging toen even mis.
JO: Het opnemen van dit album was veel intenser en zwaarder dan bij de andere albums.
TA: Ja, soms was het echt hel! We hebben echt hard gewerkt en belachelijk lange dagen gemaakt.

Op jullie laatste album zijn de Marillion invloeden (vooral van Marbles) een stuk groter dan op jullie andere albums. Komt dat omdat jullie veel met ze optrekken de laatste tijd?

JV: Nee! Volgende vraag? (lacht)
TA: Er zijn zeker wel Marillion invloeden op “Night”. Het is wel opvallend dat ik de laatste tijd vrijwel geen Marillion meer luister. Veel minder dan toen ik jong was.
JV: Ik zie wel stukjes die op Marillion lijken.
JO: Ik heb wel met Mikael samen zitten jammen en dingen proberen en dan zei hij wel eens ‘wow, dat klinkt wel erg Hogarth’. Waarop ik vroeg of hij daar problemen mee had. Dat was niet het geval, hij vond het fantastisch! Dus we hebben het erin gelaten.
TA: Het is toch helemaal niet erg als je invloeden hoort?
JO: Het is grappig dat je zegt dat het meer als Marillion klinkt omdat we allemaal veel minder naar Marillion luisteren. Juist omdat we zoveel met ze optreden.
TA: Vroeger konden we er echt over inzitten als we Marillion invloeden hoorden, maar nu maken we ons er niet meer druk over. We doen ons ding en invloeden zullen er altijd blijven.